اسناد موناکو؛ رولزرویس

پتروتک پارس که نماینده شرکتهای آلستوم و دنیل اند پیرلس هم بود، خود نماینده شرکتی بود که طرف قرارداد رولزرویس برای خدمات در ایران بود. این شرکت که اکنون منحل شده، گلندیل نام داشت و مالک آن هاشم خسروانی بود. او که سالها یکی از اعضای هیئت مدیره بنیاد میراث ایران بود، از ثروتمندان ایرانی و مالک یکی از نفیس‌ترین مجموعه‌های هنری است. ….

———————————————————-

بی بی سی:
یکی از شرکت‌هایی که یونااویل به عنوان مشاور تجاری برایشان کار کرده رولز رویس است. خودروهای رولزرویس، که شاید این نام تجاری بیشتر با آن شناخته می‌شود، دیگر بریتانیایی نیست و شرکت خودروسازی ب‌ام‌و آلمان اکنون مالک آن است.
اما این شرکت هنوز یکی از معروفترین و شناخته‌شده‌ترین نامهای تجاری بریتانیا در دنیا است. رولزرویس یکی از بزرگترین شرکت‌های طراحی، تولید و توزیع سیستم‌های عظیم مولد نیرو است، به زبان ساده یکی از مهمترین سازندگان موتورهای عظیم در دنیاست؛ برای صنایع هوایی (دومین تولیدکننده موتور هواپیما در دنیا)، برای صنایع دفاعی و نظامی، برای بخش انرژی (نفت و گاز) و صنایع دیگر.

در ایران موتورهای هواپیمای رولزرویس و توربین‌های رولزرویس از سال‌ها قبل استفاده شده‌اند. رولزرویس نیم قرن پیش قراردادی را برای تامین قطعات و خدمات با ایران منعقد کرده بود که بعد از انقلاب هم پابرجا بود.
در آغاجاری ۸۴ توربین رولزرویس مشغول کار است. همه این توربین‌ها در حوزه کار شرکت توربین جنوب قرار می‌گیرند که کارگاه تعمیر توربین دارد. توربین جنوب یکی از شرکت‌هایی است که شرکت‌های وابسته یونااویل در ایران سابقه کار با آن را از قبل داشتند، از این رو یونااویل هیئت مدیره و تعدادی از مهندسان شرکت را در شمار ارتباطات کلیدی خود به رولزرویس معرفی کردند و حتی یکی از اعضای هیئت مدیره توربین جنوب را به عضویت هیئت مدیره یکی از شرکت‌های خود در ایران درآورد. فعال نگهداشتن این توربین‌ها، تعمیر و نگهداری و بازسازی آنها کاری دائمی است. تجمع این تعداد توربین در یک نقطه، ایران را به یکی از مشتریان غیر قابل صرف نظر تبدیل می‌کند هر چند که رولزرویس سالها نگران بود که وزارت دفاع آمریکا، بزرگترین مشتری رولزرویس را به دلیل ارتباط با ایران برنجاند. رولزرویس نگران دولت بریتانیا هم بود که ممکن است بر عملیات این شرکت در ایران دست بگذارد.

یونااویل روابط بسیار وسیع و قدیمی با رولزرویس برای پروژهای نفتی آذربایجان و عراق داشت اما آنها را در ایران نمایندگی نمی کرد. شرکتی به نام پتروتک پارس نماینده رولزرویس در ایران بود، شرکتی که در کیش ثبت شده بود و شعبه‌ای هم در کراچی پاکستان داشت. در لیست شرکت‌های ارائه کننده خدمات در برخی از شرکت‌های ملی نفت و گاز ایران، پتروتک پارس به عنوان نماینده شرکت جان زینک ثبت شده است.

پتروتک پارس که نماینده شرکتهای آلستوم و دنیل اند پیرلس هم بود، خود نماینده شرکتی بود که طرف قرارداد رولزرویس برای خدمات در ایران بود. این شرکت که اکنون منحل شده، گلندیل نام داشت و مالک آن هاشم خسروانی بود. او که سالها یکی از اعضای هیئت مدیره بنیاد میراث ایران بود، از ثروتمندان ایرانی و مالک یکی از نفیس‌ترین مجموعه‌های هنری است. رولزرویس از خدمات گلندیل راضی بود اما یونااویل از چند وجه تلاش کرد که این نمایندگی را از رولز رویس بگیرد و برخی شرایط هم به کمکش آمدند.

نخست آنکه نفرات اصلی پتروتک پارس سن و سالشان زیاد شده بود. دوم آنکه ایران معمولا تاکید داشت پروژه‌های مهندسی تا حد ممکن در داخل انجام شوند. یونااویل یک کارگاه فعال در ایران داشت که امتیازی برایش محسوب می‌شد. یونااویل یکی از مهندسان سابق رولزرویس را استخدام کرده و فردی بسیار باتجربه و آشنا به تجهیزات دوار را هم بکار گرفته بود. علاوه بر این، یونااویل متخصصی را که بیش از هر کس دیگری به عملیات رولزرویس در ایران آشنایی داشت از پتروتک پارس به خدمت گرفت. او گزارشی جامع در باره نیازهای ایران و عملیات رولزرویس و راه‌های بهبود آن تهیه کرد که به رولزرویس ارائه شد. روابط وسیع یونااویل به آنها امکان می‌داد از نظر تصمیم گیرندگان رولزرویس مطلع شوند، از علائق فردی برخی آنها خبردار شوند و برنامه‌ریزی کنند که چگونه از امکانات خود استفاده کنند و مثلا ترتیب تماشای از نزدیک فرمول یک موناکو را برایشان بدهند. به این ترتیب یونااویل موفق شد نمایندگی رولز رویس در ایران را به دست آورد، اما نگرانی‌های رولزرویس از دو دولت آمریکا و بریتانیا سبب شد این شرکت یک سال بعد به قرارداد خود با یونااویل خاتمه دهد.

روزنامه گاردین بریتانیا با همکاری برنامه پانورامای بی‌بی‌سی، با استفاده از اسناد نیک مکنزی تحقیقی درباره روابط یونااویل و رولزرویس انجام داد و رولزرویس را متهم کرد که به جز ایران برای قرارداد با ۱۱ کشور دیگر، چین، هند، عربستان، عراق، برزیل، اندونزی، نیجریه، آفریقای جنوبی، آنگولا، قزاقستان و آذربایجان به مقامات آن کشورها رشوه پرداخته است.

افشای فساد مالی در شرکت نفت برزیل، پتروبرز، باعث بحران سیاسی در این کشور شد و رولزرویس متهم است به مدیران شرکت نفت برزیل رشوه پرداخته است.
در تمام این کشورها رشوه ها یا برای صنایع نفت و گاز بوده یا در صنایع هوایی برای فروش موتور هواپیما. رشوه‌ها به مدیران شرکت‌های ملی نفت، معاون یا دستیاران وزرا در امور دفاعی و نظامی، و در یک مورد به پسر رییس جمهور یک کشور آسیایی پرداخت شده است.

اداره جرائم مالی سنگین بریتانیا و وزارت دادگستری آمریکا در ژانویه سال ۲۰۱۷ اعلام کردند که با رولزرویس به “توافق تعلیق محکومیت” (ِDPA) رسیده‌اند. بر این اساس رولزرویس موافقت کرد که تمام اطلاعات را در اختیار دادستان‌ها بگذارد، برای رفع این مشکلات اصلاحات ساختاری کند و ۶۷۱ میلیون دلار جریمه بپردازد.

در آمریکا اندرو ویسمن از واحد فساد مالی دادگستری آمریکا گفت: “رولزرویس بیش از یک دهه مکررا برای بستن قرارداد به پرداخت رشوه روی آورده تا بتواند در کشورهای مختلف دنیا از رقیبان پیش بیفتد.” در آمریکا قاضی در حکم خود نوشت که یک شرکت واسطه خدمات نفت و گاز در موناکو که هویتش برای رولزرویس “معلوم” بود، بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۲ “نماینده تجاری” رولزوریس بود و “مرتبا برای تضمین قرارداد برای رولزرویس به مقامات کشورهای خارجی رشوه می‌پرداخت”، حداقل در “هفت پروژه در آنگولا، آذربایجان، عراق، قزاقستان و جاهای دیگر.”

در بریتانیا قاضی به این موضوع اشاره کرد که تحقیقات در باره یونااویل هنوز “به حد کافی پیشرفت نکرده” اما حکم کرد که رولزوریس جریمه شود؛ برای “توطئه فساد مالی” و “حساب‌سازی” در طول سه دهه در سه حوزه تجاری در هفت کشور با پرداخت رشوه به عواملی در نیجریه، اندونزی، روسیه، تایلند، هند، چین و مالزی. قاضی دادگاه در بریتانیا همچنین در حکم خود نوشت که با همکاری “داوطلبانه” و “فوق‌العاده” رولزرویس “شدیدترین موارد نقض قوانین کیفری در زمینه رشوه و فساد مالی فاش شده که بعضی از آنها پای مدیران ارشد -که علی الظاهر شرکت را کنترل می‌کردند- را به میان می‌کشید.

این نتیجه تحقیقاتی بود که اداره جرائم مالی سنگین در سال ۲۰۱۳ آغاز کرد، پیش از آنکه اتهامات علیه یونااویل و رولزرویس مطرح شود.
رولز رویس یکی از شناخته‌شده‌ترین نامهای تجاری دنیا، “گل سرسبد” صنایع بریتانیا و یکی از ستون‌های نیروهای دفاعی و رزمی بریتانیا است. این شرکت یکی از بزرگترین کارفرماهای بریتانیا است و در سال ۲۰۱۴ اعلام کرد که ۷۲ میلیارد دلار سفارش دارد. رولز رویس برای دولت بریتانیا بقدری مهم است که حتی با اینکه این شرکت خصوصی شده دولت هنوز در آن “سهم طلایی” دارد، یعنی پانزده درصد کل سهام شرکت به وزارت کشور بریتانیا تعلق دارد تا مانع شود که خریداران خارجی کنترل رولزرویس را به دست بگیرند و اگر امنیت ملی در خطر بود، بتواند تصمیمات شرکت را وتو کند.

متاسفانه بخش دیدگاه‌های این مطلب بسته است.