استفاده مدیران شرکت‌های ایرانی از گذرنامه‌های فروشی برای دورزدن تحریم‌ها
خبرگزاری رویترز در گزارشی اختصاصی نوشته است که در سال‌های گذشته مدیران شرکت‌های ایرانی از گذرنامه‌های فروشی کشور قمر (کومور) استفاده کرده‌اند تا تحریم‌های ایران را دور بزنند. ….
رویترز می‌گوید اسناد و اطلاعاتی از دولت قمر دیده است که نشان می‌دهد بیش از ۱۰۰۰ ایرانی، گذرنامه این کشور را گرفته‌اند.
بی بی سی:
خبرگزاری رویترز در گزارشی اختصاصی نوشته است که در سال‌های گذشته مدیران شرکت‌های ایرانی از گذرنامه‌های فروشی کشور قمر (کومور) استفاده کرده‌اند تا تحریم‌های ایران را دور بزنند.
همچنین برخی کشورهای اروپایی درباره استفاده از این گذرنامه‌ها نگرانی‌های امنیتی پیدا کرده‌اند. طبق این گزارش که روز جمعه منتشر شد، رویترز فهرستی محرمانه از گذرنامه‌های کشور قمر را دیده است که اغلب افراد آن فهرست، ایرانی هستند.
در ماه ژانویه این کشور بی‌سروصدا مجموعه‌ای از گذرنامه‌هایش را که اتباع خارجی در سال‌های اخیر خریده بودند، باطل کرد.
دولت قمر، که مجموعه‌ای از جزایر کوچک در سواحل شرق قاره آفریقاست، جزئیاتی درباره دلیل باطل‌کردن این گذرنامه‌ها اعلام نکرد و صرفا گفت که این مدارک به‌طور مناسب صادر نشده بودند.
اما از فهرست ۱۵۵ نفر که قمر گذرنامه‌هایشان را لغو کرده است، بیش از یک‌صد نفر آنها ایرانی بوده‌اند. طبق این گزارش، بین این افراد از جمله مدیران ارشد مشغول در شرکت‌های کشتی‌رانی، نفت و گاز، صرافی، و فلزات گران‌بها هم بوده‌اند. همه این حوزه‌های تجاری، هدف تحریم‌ها سخت بین‌المللی علیه ایران بوده‌اند.
رویترز نوشته است که حتی برخی از این افراد بیش از یک گذرنامه خریده بودند.
حالا دیپلمات‌ها و منابع امنیتی هم در کشور قمر و هم در کشورهای غربی نگران اند شاید برخی از ایرانیانی که در بیش از یک دهه گذشته گذرنامه این کشور کوچک را گرفته‌اند، برای دور زدن تحریم‌ها بوده است. البته در همین گزارش آمده است که هیچ‌یک از افراد یا شرکت‌های مرتبط با افرادی که این گذرنامه‌ها را گرفته بودند، خودشان به‌طور مستقیم هدف تحریم‌های بین‌المللی نبوده‌اند. با این حال گذرنامه کوموری می‌تواند بازکردن حساب بانکی یا ثبت شرکت‌هایشان را آسان‌تر کرده باشد. کسانی که گذرنامه قمر (کومور) دارند می‌توانند بدون روادید به خیلی از کشورهای خاورمیانه و آسیای دور سفر کنند.
چراغ سبز وزارت اطلاعات
حکومت ایران رسما داشتن گذرنامه‌ای به جز گذرنامه ایران را برای اتباعش به رسمیت نمی‌شناسد و موضوع داشتن گذرنامه کشورهای دیگر و همین‌طور داشتن حق اقامت یا تابعیت کشورهای دیگر، در سال‌های اخیر مایه حمله محافظه‌کاران تندرو به حسن روحانی و دولت او بوده است. اما رویترز نوشته است که یک “منبع ایرانی مطلع از موضوع گذرنامه‌های خریداری‌شده برای برخی ایرانی‌ها” به این خبرگزاری گفته است که وزارت اطلاعات ایران به برخی چهره‌های اقتصادی ارشد “چراغ سبز داده بود” تا از این گذرنامه‌ها تهیه کنند تا سفر و مراودات تجاری برای آنها آسان‌تر شود. رویترز می‌گوید دولت ایران و سفارت جمهوری اسلامی در بریتانیا به درخواست‌های این خبرگزاری برای اظهارنظر درباره این ماجرا پاسخی نداده است. طبق این گزارش از بین کل افرادی که بین سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۷ گذرنامه قمر را گرفته‌اند، محل تولد بیش از یک‌هزار نفر آنها ایران بوده است.
اغلب این گذرنامه‌ها بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ خریده شده است؛ سال‌هایی که فشار تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران به‌خصوص در حوزه نفتی و بانکی تشدید شده بود.
برخی دیگر از کشورهایی که اتباع آنها این گذرنامه‌ها را گرفته‌اند، از سوریه، افغانستان، عراق، چین و چند کشور غربی بوده‌اند.
حالا که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، رسما از برجام کنار کشیده است و دولتش دارد تحریم‌ها علیه ایران را بازمی‌گرداند، فشارها بر تهران افزایش پیدا خواهد کرد و احتمالا تلاش جمهوری اسلامی برای دور زدن تحریم‌ها دوباره شدت می‌گیرد.
قمر (کومور، یا به نام رسمی‌اش “اتحاد قمر”) کشوری کم‌درآمد با ۸۰۰ هزار نفر جمعیت، از سال ۲۰۰۸ برنامه فروش گذرنامه‌اش را با قصد جذب پول نقد آغاز کرد.
چند نام از فهرست بیش از یک‌هزار نفر
رویترز در گزارشش نوشته است طبق اطلاعات نزد دولت قمر که این خبرگزاری رویت کرده است، از جمله این افراد ایرانی از کسانی بوده‌اند که گذرنامه این کشور را در سال‌های اخیر خریده بوده‌اند:
مجتبی عرب‌محقی، که در سال ۲۰۱۱ از او به عنوان یکی از مدیران ارشد در صنعت نفت ایران نام برده شده است. او در اکتبر ۲۰۱۴ و زمانی که رئیس هیئت‌مدیره شرکت سپهرگستر هومان، یک شرکت تجارت بین‌المللی بوده است، این گذرنامه قمر را گرفته است.
ناصر معصومیان، مدیر مالی شرکت سیلک‌رود پترولیوم، ثبت‌شده در امارات متحده عربی، هم از این گذرنامه‌ها گرفته بوده است. او درست در همان روزی این گذرنامه را گرفته است که آقای عرب‌محقی هم گرفته بود. آقای عرب‌محقی در اسناد سال ۲۰۱۶، به عنوان مشاور اقتصادی این شرکت نام برده شده است.
محمدصادق کاوه، رئیس شرکت خدمات دریایی و بندری کاوه، در سال ۲۰۱۵ گذرنامه قمر را گرفته است. رویترز نوشته است که آقای کاوه و خانواده‌اش یکی از اصلی‌ترین کاربران بندر شهید رجایی در بندرعباس هستند که عمده صادرات و واردات ایران از آن انجام می‌شود.
حسین مختاری زنجانی، یک چهره بانفوذ در حوزه انرژی در ایران و وکیلی که پرونده‌های داخلی و خارجی ایران دست او بوده است.
محمد ضراب، تاجر طلا، که تابعیت ایران و ترکیه را دارد. دادگاه آمریکا او را در سال ۲۰۱۶ بابت استفاده از نظامی مالی آمریکا برای صدها میلیون دلار تبادل‌های مالی برای ایران احضار کرد. برادر او رضا ضراب که در آمریکا زندانی است، در دادگاه آمریکا پذیرفته است که بابت اتهام‌های مشابهی خطاکار است و حالا در نیویورک در انتظار رای محکومیت است. در حال حاضر معلوم نیست محمد ضراب کجاست.
دست‌انداز در رابطه تهران و مورونی
روابط دولت قمر (کومور) با ایران در سال‌های ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد خیلی گرم شد. رهبران دو کشور به پایتخت‌های یک‌دیگر سفر کردند و بین این دو کشور، موافقت‌نامه‌هایی از جمله در زمینه تشویق و گسترش تجارت و سرمایه‌گذاری متقابل هم بسته شد. همچنین، در سال ۲۰۰۸ کمیته امداد امام خمینی اعلام کرد که دفتر این سازمان بزرگ ایرانی در قمر آغاز به کار کرده است.
ایران گفت ماموریت این دفتر “ارائه خدمات بشردوستانه” است.
اما دو سال پیش و با وخیم‌شدن رابطه ایران و عربستان سعودی، مجمع‌الجزایر قمر هم در حمایت از ریاض، رابطه دیپلماتیک خود با تهران قطع کرد.
احمد عبدالله محمد سامبی، رئیس‌جمهور سابق قمر که در زمان او روابط با ایران گرم شد، از ۱۹ مه امسال در حصر خانگی قرار داده شده است. مقام‌های قمر او را متهم کرده‌اند که در پی تحریک به ناآرامی بوده است. اما وکیل او می‌گوید این محدودیت‌ها برای آن است که “دولت کنونی قمر می‌خواهد خیالش بابت این رقیب راحت شود”.
سودای گذرنامه‌های خارجی برای ایرانیان
علاوه بر انگیزه‌های اقتصادی یا امنیتی، خیلی از ایرانی‌ها برای استفاده شخصی‌شان هم در پی گرفتن گذرنامه کشورهای دیگر هستند.
در تحقیقات درباره بررسی ارزش گذرنامه کشورهای جهان، ایران در یکی از پایین‌ترین رده‌ها قرار می‌گیرد.
دردسرهای سفر با گذرنامه ایرانی برای شهروندان ایرانی، که آنها را اغلب در صف طولانی سفارت‌خانه کشورهای خارجی قرار می‌دهد و خیلی‌وقت‌ها هم جواب رد می‌شنوند، باعث شده است آن گروه از ایرانی‌هایی که توان مالی دارند، در سال‌های اخیر همیشه در پی فرصت‌هایی باشند که بتوانند گذرنامه کشور دیگری را بگیرند. از جمله در ماه‌های اخیر تمایل ایرانی‌ها به گرفتن اقامت گرجستان آن‌قدر بالا گرفته است که سفیر ایران در این کشور را وادار کرد به ایرانیان هشدار بدهد هیچ تضمینی درباره گرفتن اقامت طولانی‌مدت در گرجستان وجود ندارد.”
متاسفانه بخش دیدگاه‌های این مطلب بسته است.