سفارت ایران در تاجیکستان دفاتر نمایندگی‌های اقتصادی و فرهنگی خود در شمال تاجیکستان را تعطیل کرده است. ….

بی بی سی:
منابع محلی می‌گویند که تقریبا دو هفته پیش مقامات تاجیک از مسئولان این نمایندگی‌ها در شهر خجند خواسته بودند که فعالیت خود را متوقف کنند، زیرا به فعالیت این سازمان‌ها در تاجیکستان “دیگر نیازی نیست.” سپس سفارت ایران تصمیم به بستن این نمایندگی‌ها گرفته، هرچند مسئولان سفارت از ابراز نظر در این باره خودداری کردند. در دو سال اخیر کمیته امداد خمینی، رایزنی فرهنگی ایران، بیمارستان مشترک سازمان‌های هلال احمر ایران و تاجیکستان در شهر دوشنبه بسته شدند. به گفته ناظران، تعطیلی این سازمان‌ها به تیرگی روابط دو کشور ربط دارد.

روابط تهران و دوشنبه به دنبال دعوت ایران از محی‌الدین کبیری، رهبر حزب ممنوع شده نهضت اسلامی تاجیکستان به عنوان “مهمان ویژه” به همایش “وحدت اسلامی” در تهران در اوایل دی‌ماه ۱۳۹۴ (دسامبر ۲۰۱۵) و دیدارش با علی خامنه‌ای، رهبر ایران، در حاشیه این همایش رو به تیرگی گراییده است. از آن زمان تا کنون، روابط سیاسی، فرهنگی و اقتصادی تاجیکستان با ایران به طور چشمگیری کاهش یافته، از جمله فعالیت برخی از شرکت‌ها و تاجران ایرانی هم در تاجیکستان محدود شده است.

منابع آگاه می‌گویند اخیرا رفت و آمدهایی میان مقامات دو کشور فارسی زبان برای رفع اختلافات صورت گرفته، ولی نتیجه‌ای نداده است. “تروریستی” خواندن حزب نهضت اسلامی از جمله تقاضاهای مقامات تاجیک بوده است. گذشته از این، به نوشته رسانه‌های روسیه، تاجیکستان مانع پیوستن ایران به سازمان همکاری‌های شانگهای شده است. ایران عضو ناظر و تاجیکستان از اعضای مؤسس سازمان همکاری‌های شانگهای است و در این سازمان حق وتو دارد.

اوایل اردیبهشت روزنامه ایزوستیا چاپ مسکو به نقل از یک عضو هیئت روسیه در نشست وزیران خارجه سازمان همکاری شانگ در آستانه، پایتخت قزاقستان، نوشت که دلیل مخالفت دوشنبه با عضویت ایران، دیدار مقام‌های بلندپایه جمهوری اسلامی با رهبر مخالفان تاجیکستان بوده است.‏
فعالیت حزب نهضت اسلامی که از اواخر دهه ۱۹۹۰ تا شهریورماه ۱۳۹۴ عمده‌ترین حزب رسمی مخالف در تاجیکستان بود و دو کرسی در پارلمان داشت، به دنبال ناآرامی‌های اواسط شهریورماه آن سال ممنوع و ده‌ها تن از فعالان آن به اتهام هم‌دستی در آنچه مقامات تاجیک “تلاش برای یک کودتا” می‌خوانند، ممنوع شد. محی‌الدین کبیری، رهبر این حزب، بعد از انتخابات پارلمانی در اسفندماه ۱۳۹۳، پس از آن که حزبش دو کرسی خود را در پارلمان از دست داد، تاجیکستان را ترک کرد و تا کنون در تبعید به سر می‌برد. در همین حال، به گفته منابع آگاه، اختلاف نظر میان دو کشور خیلی پیشتر از این، در ارتباط با دارای‌های بابک زنجانی، سرمایه دار ایرانی زندانی و محکوم به اعدام، در قلمرو تاجیکستان بروز کرده بود.

آقای زنجانی متهم است که در زمان تحریم‌های وضع شده علیه ایران بر سر برنامه هسته‌ای اش بیش از دو میلیارد دلار نفت ایران را فروخته اما پول آن را به دولت برنگردانده است. گفته می‌شود بخشی از این سرمایه در بانک‌های تاجیکستان است، هرچند مقامات تاجیک وجود سرمایه او در این کشور را رد کرده‌اند.

اواخر بهمن ماه سال جاری محمدجعفر منتظری، دادستان کل ایران، گفته بود که حکم اعدام بابک زنجانی قطعی است اما اجرای این حکم تا زمان “برگرداندن پول‌ها” به بیت‌المال به تعلیق درآمده است.