“مجبورم بفروشم. تنها امید باقی مانده برای پرداخت قسط ها و نزولهای این مدت، فروش کلیه خودم و همسرم است. با ماهی ۹۰۰ هزارتومان باید زندگی کنیم، ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزارتومان بابت قسط و نزول می‌رود. راه دیگری نمانده است.” ….

حق نشر عکس iSna

بی‌بی‌سی – نیکی محجوب:
“مجبورم بفروشم. تنها امید باقی مانده برای پرداخت قسط ها و نزولهای این مدت، فروش کلیه خودم و همسرم است. با ماهی ۹۰۰ هزارتومان باید زندگی کنیم، ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزارتومان بابت قسط و نزول می‌رود. راه دیگری نمانده است.” این سخنان محسن ۴۰ ساله است که به همراه همسرش در یک سایت تلگرامی کلیه هایشان را برای فروش گذاشته است. خودش می‌گوید از این کار می‌ترسد؛ اما می‌افزاید که کمیته امداد حاضر نشده ۳ میلیون تومان وام به آنها بدهد تا شاید به “زخم” زندگی‌اش مرحمی بزند.
“بعد از کلی نامه‌بازی گفتند برو ضامن و معرف بیار. از کجا بیاورم؟”

قیمت خرید و فروش کلیه در ایران ثابت نیست و از بین ۱۵ تا ۸۰ میلیون تومان گاهی ۱۰۰ میلیون در نوسان است.

محسن به دنبال پیگیری فروش کلیه به انجمن خیریه حمایت از بیماران کلیوی در تهران مراجعه کرده است. این انجمن از سال ۱۳۵۹ آغاز به کار کرده است. محسن می‌گوید: “انجمن به من گفت ۱۵ میلیون تومان برای کلیه‌ام پرداخت می‌کنند. اما یک بنده خدایی آنجا بود و می‌گفت باید ۸۰ میلیون تومان بدهد تا کلیه بخرد.” محسن با اشاره به اینکه انجمن تا ۸۰ میلیون تومان کلیه می فروشد می گوید: ” یعنی ۶۵ میلیون تومان مابقی برای چیست؟ اگر خیریه است که نباید پول بگیرد، اگر می گیرد چرا ۶۵ میلیون.”

“وقتی من از نداری کلیه ام را می فروشم کس دیگری باز دارد با جان من از نان دلالی زندگی می‌کند. کلیه من را ارزان می‌خرند، اما گران می‌فروشند.”

حق نشر عکس Mehr

در تماسی با این انجمن کسی که تلفن را پاسخ گفت ضمن رد هر گونه دلالی گفت: “انجمن در راستای حمایت از بیماران کلیوی فعالیت می کند و باید هزینه های درمانی بیماران نیازمند را تامین کند اما خیرین در این حوزه کمک می کنند و ما پول اضافه‌ای بابت فروش کلیه دریافت نمی کنیم.”

سارا نیز که دخترش به بیماری خاصی مبتلا است و نیازمند جراحی، در یک صفحه اینترنتی اعلام کرده کلیه‌‌اش را به مبلغ ۲۰ میلیون می فروشد. سارا می‌گوید: “هزینه جراحی دخترم ۱۵ میلیون تومان است. به انجمن خیریه حمایت از بیماران کلیوی در شهر محل سکونتم مراجعه کردم می گویند ۱۵ میلیون تومان به من می دهند. ” “گروه خونی ام o+ است. من ۲۰ میلیون تومان را لازم برای عمل دخترم می خواهم. اما خیریه می گوید من یک وظیفه انسانی انجام می‌دهم و نباید دندان گردی کنم .” “وظیفه انسانی من این است که به خاطر نداری کلیه‌ام را بفروشم تا دخترم زنده بماند، وظیفه انسانی خیریه کجاست؟”

به تازگی حسینعلی شهریاری، نماینده مجلس ایران، در گفتگو با شفا آنلاین گفته بود: “چه اشکالی دارد وقتی که فرد در فقر به سر می‌برد و با دریافت ۲۰ الی ۳۰ میلیون زندگی اش متحول می شود، کلیه بفروشد.”

امیررضا که مدتی برای دریافت کلیه به یکی از مراکز خیریه حمایت از بیماران کلیوی رفته است، روایت دیگری دارد. او می گوید: “مراکز خیریه اصلا موافق نیستند که فروشنده و خریدار با هم وارد مرکز شوند. فروشنده کلیه را از طریق سایتی شناختم و از او خواستم برای سرعت کار با هم برویم. اما مسوولان مرکز به شدت مخالف بودند.”

فروشنده جوانی ۳۰ ساله بود که باید به خاطر تصادف دیه پرداخت می‌کرد. “قیمت توافقی ما ۳۰ میلیون بود.” اما مرکز به ما گفت: “هر کدام باید جداگانه برویم.” به گفته امیر رضا آن جوان که رفته بود و فرمها را پر کرد، یکی از مسوولان مرکز به او گفته بوده می تواند برایش مشتری بهتری پیدا کند که قیمت بالاتری بدهد به شرطی که به این مسوول هم درصدی برسد.

حق نشر عکس iSna

“آن جوان با من تماس گرفت که من واقعا مستاصلم و برای دیه باید سریع تر اقدام کنم ولی چنین قضیه ای هست، البته خب ما توانستیم با شرایط خاص و پارتی بازی کارمون رو انجام بدیم.”

پزشک یکی از بیمارستان‌های تهران که نخواست نامش فاش شود در این باره گفت: “تردیدی در اینکه دلالی در حوزه خرید و فروش کلیه وجود دارد نیست، اما مشکل آنجاست که خیلی از این مراکز خیریه و حمایتی عملا نقش دلال را دارند.” “من به عنوان یک پزشک فقط عمل را انجام می دهم. اما در مواقعی هم قبل از عمل گپ و گفتی با فروشنده یا به قول این مراکز اهدا کننده کلیه دارم.” به گفته این پزشک، وی در سه ماه اخیر دو بار عمل پیوند کلیه انجام داده است. “یکی از آنها مرد جوانی بود که برای اینکه بتواند از فقر رهایی یابد، حاضر شده بود کلیه بفروشد.اما خب اطلاعی به او داده نشده بود که بعد از عمل باید تا مدتی تحت تغذیه متفاوت و مناسب باشد و حتما استراحت کند.” این پزشک تاکید می‌کند: “این وظیفه این مراکز است که اگر می خواهند از کسی کلیه بگیرند اطلاعات لازم را بدهند، نه من پزشک در اطاق عمل.”

رضا یکی از افرادی که می‌خواهد کلیه بفروشد می گوید: “اگر تا دو ماه دیگر پول تهیه نکنم، باید در خیابان بخوابم، پول اجاره خانه را ندارم همسرم و دخترم را به خانه پدرش فرستادم تا نفهمند که می‌خواهم چه کار کنم.” رضا می گوید: “شنیده است که در امارات متحده عربی و ترکیه مشتریان زیادی با پول نقد هستند که هزینه جراحی و سفر فروشنده کلیه را می دهند.” از او می پرسم از کجا مطمئن است که چنین سفری خطرناک نیست و او در دام قاچاقچیان اعضا بدن نمی افتد؟
در پاسخ می‌گوید: “ای بابا خانم، حالا وقتی امکان این هست که برای بچه و زنم شرایط بهتری فراهم کنم، به چی فکر کنم؟ مگه راه دیگه ای هم دارم.اینطور که می گویند بخشی از پول را قبل سفر به حساب می ریزند و آنجا در فرودگاه که برسی به دنبالت می‌آیند و بخش دیگری از پول واریز می‌شود و بعد از عمل هم کل پول را در حساب می‌ریزند.”

حق نشر عکس Mehr

رضا می گوید: “به یکی از مراکز خیریه انجمن کلیه رفتم و شرایطم رو توضیح دادم، به من گفتند ۲۰ میلیون تومان بهم می‌دهند، اما به یک خریدار گفتند کلیه با گروه خونی من ۶۰ میلیون تومان می فروشند.”
“خب این ۴۰ میلیون تومان برای چیست؟، من دارم قسمتی از بدنم رو می‌دهم، آنوقت آنها می‌خواهند از این راه برای خودشان درآمدزایی کنند.

ایران از معدود کشورهای جهان است که خرید و فروش عضو پیوندی در آن قانونی است. این راهکار ایران برای حل مشکل کمبود عضو پیوند یه “مدل ایران” معروف است.
کتایون نجفی‌زاده، رئیس اداره پیوند وزارت بهداشت پیشتر به خبرگزاری ایلنا گفته بود که وزارت بهداشت “فقط و فقط به انجمن‌های حمایت از بیماران پیوندی اجازه فعالیت در حوزه پیوند کلیه” را داده است.
این به آن معنا است که وزارت بهداشت ایران در جریان فعالیت این مراکز قرار داد.
در تماس با چند انجمن حمایت از بیماران کلیوی و پیوندی در شهرهای مختلف ایران عموما موضوع دریافت پول اضافه از خریداران کلیه تکدیب شد، اما وزارت بهداشت حاضر به پاسخگویی در این خصوص نشد.