اعتیاد، زنگ خطر جامعه ….

آرمان – نگین باقری:
«برخی قلیان سراها برای پاگیر کردن و مراجعه مجدد مشتری به قلیان‌ها، مواد مخدر به آن اضافه می‌کنند.» این اظهار نظر تکان دهنده را روز گذشته یک مقام مسئول در وزارت بهداشت در حالی انجام داده است که در ماه‌های اخیر استفاده از مواد مخدر در قلیان‌ها موجی از تایید و تکذیب‌ها را به راه انداخته بود. آنطور که کارشناسان عنوان می‌کنند قلیان به خودی خود زیان آور است و می‌تواند تا حد زیادی شانس ابتلا به بیماری‌های خطرناکی مانند سرطان را بیشتر کند. در این میان خبر می‌رسد که این قلیان‌های خطرناک آغشته به مواد مخدر هم هستند که این خود مشکل را دو چندان می کنند.

در سال‌های اخیر هشدار های زیادی درباره مصرف قلیان در ایران داده شده است. بر اساس مطالعات انجام‌شده در ایران مصرف قلیان در بین نوجوانان ۱۳ تا ۱۵ ساله از سال ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۶ دو برابر افزایش یافته است. همچنین بر اساس جدید ترین آمارها در ایران ۴۳ درصد دختران و۶۴ درصد پسران تجربه مصرف قلیان داشته‌اند. بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، ۱۵ درصد جوانان ایرانی قلیان می کشند و بالاترین گرایش به مصرف قلیان در جوانان زیر ۳۰ سال است. این در حالی است که سن مصرف قلیان در حال کاهش است. همچنین بنا به آمار هر دو دقیقه و نیم، یک نفر به قلیان کشیدن روی می‌آورد که ۷۱ درصد این موارد نیز از زیر ۱۷ سالگی این مصرف را آغاز کرده‌اند. اوایل این ماه دبیرکل جمعیت مبارزه با دخانیات گفت:‌ دخانیات دروازه ورود به اعتیاد است و بر اساس بررسی‌ انجام‌شده در سال‌های ۸۲ و ۸۶ میزان گرایش دختران ۱۳ تا ۱۵ سال به مصرف قلیان از ۹ درصد به ۵/۱۹ درصد افزایش یافته است. حسن آذری‌پور عضو انجمن زندگی بدون دخانیات عنوان کرد: بر اساس مطالعات در سال ۸۲، دو طبقه زنان و جوانان بیشترین مصرف‌کننده مواد دخانی هستند. در این تحقیق سن شروع مصرف ۱۳ تا ۱۵ سال بوده و از ۱۲ به ۵/۱۷ درصد افزایش مصرف دخانیات را نشان داده است. دو روز پیش رئیس مرکز بهداشت ایلام گفت: قلیان ۸۰ تا ۱۰۰ درصد بیشتر از سیگار بر مصرف‌کننده تاثیر سوء دارد. راضی ناصری‌فر افزود: قلیان ۸۰ تا ۱۰۰ درصد بیشتر از سیگار بر مصرف‌کننده تاثیر سوء دارد. او افزود: یکی از مشکلات عدیده در این حوزه این است که اکثر مصرف‌کنندگان اعتیادآور بودن قلیان را باور و قبول ندارند و معتقدند که به‌راحتی توان ترک و عدم مصرف آن را دارند؛ درحالی‌ که استفاده از قلیان شرایط را برای اعتیاد فرد هموار می‌کند. ناصری‌فر یکی از عوامل نگران‌کننده را گرایش زنان و دختران به مصرف قلیان دانست و گفت: بر اساس مطالعات کارشناسان، آثار مخرب مصرف این مواد در زنان و دختران بیشتر از مردان است.

اعتیاد، زنگ خطر جامعه
با وجود آنکه فقر، ‌بیکاری،‌ طلاق و … از مشکلات اجتماعی کنونی به حساب می آیند، اما ‌اعتیاد از مهم‌ترین معضلات اجتماعی حال حاضر کشور است. این در حالی است که بهمن ۹۳ مدیر کل دفتر آسیب های اجتماعی وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی گفت: در حال حاضر میانگین سن معتادان به حدود ۲۰ سال رسیده یعنی از حدود ۵/۲۳ در سال های گذشته به ۲۰ سال کاهش یافته است. روزبه کردونی عنوان کرد: در گزارش جمع‌آوری شده عدم وجود سیاستگذاری مشخص در حوزه حمایتی و آسیب های اجتماعی، نداشتن متولی مشخص در حوزه آسیب های اجتماعی، رویکرد صرف سیاسی، امنیتی، قضائی و انتظامی به مسائل در حوزه آسیب ها و جدی گرفته نشدن امور اجتماعی به ویژه آسیب ها، عدم ارزیابی مستمر طرح ها و برنامه های اجتماعی، توجه به آسیب‌دیدگان به جای توجه به آسیب‌ها، عدم ایجاد هماهنگی کامل بین سازمان های ارائه کننده خدمات در زمینه حمایتی و آسیب، فقدان برنامه ای جامع در زمینه آسیب‌های اجتماعی کشور، عدم توجه کافی به برنامه‌های اجتماع محور منطقه ای و محلی و غیره از جمله موارد و مشکلاتی است که درخصوص بحث آسیب ها در کشور با آنها مواجه هستیم. خرداد ۹۴ هم معاون اداری مالی امور مجلس ستاد مبارزه با مواد مخدر با اشاره به احتمال تغییر موادی از قانون جدید مبارزه با مواد مخدر، نسبت به زنانه شدن اعتیاد و افزایش گرایش زنان به مواد مخدر از ۵ به ۱۰ درصد هشدار داد. سید نجیب حسینی افزود: در خصوص گرایش زنان به اعتیاد گفت: در حال حاضر ۵۸ درصد معتادان کشور در سنین ۱۵ تا ۳۴ سال قرار دارند و این درحالی است که ۶/۱۳ درصد در سن ۱۵ تا ۱۹ سال، ۸۳/۱۶ درصد در سن ۱۹ تا ۲۴ سال، ۵۶/۱۳ درصد در سنین ۲۴ تا ۳۰ سال، ۹۴/۱۶ درصد در سن ۳۵ تا ۳۹ سال، ۳۹/۷ درصد در سنین ۴۰ تا ۴۴ سال و ۷۵/۴ درصد در سن ۴۵ تا ۴۹ سال هستند. روز گذشته نیز رئیس شبکه بهداشت و درمان چالوس گفت: به موازات برنامه‌های درمانی کار اطلاع‌رسانی در زمینه کاهش اعتیاد به مصرف مواد مخدر در میان جوانان نیز در دستور کار قرار گرفت. حدیث گردکلی به پایین آمدن سن استفاده از مواد مخدر در نوجوانان اشاره کرد وخاطر نشان ساخت: گزارش‌ها حاکی از آن است که در سنین حتی ۱۳ سالگی، مصرف مواد مخدر رواج زیادی پیداکرده است که زنگ خطر را برای ما به صدا درآورده است. او از اجرای کمپین تبدیل قلیان به گلدان خبر داد و گفت: این برنامه در کنار جمع‌آوری و انهدام قلیان در فرهنگ‌سازی مصرف نکردن دخانیات تاثیر زیادی دارد. بهمن ۹۴ دبیر شورای مبارزه مواد مخدر سیستان و بلوچستان در خصوص این‌که مصرف مواد مخدر در استان سیستان و بلوچستان از سنتی به سوی صنعتی رشد داشته است، گفت: مصرف مواد مخدر صنعتی کمتر از نیم دهه بسیار توسعه یافته است و از ۵ به ۲۲ درصد در کل کشور رسیده است. محمدهادی مرعشی گفت: اتفاق بدی که در کشور افغانستان رخ داده این است که تولید مواد مخدر در آن کشور از سنتی به سوی صنعتی شدن رفته وکشور ما را با یک معضل جدی روبه‌رو کرده است.

ترکیب قلیان با مواد مخدر
اکنون ایران در حوزه دخانیات در وضعیتی هشداردهنده قرار دارد و این در حالی است که دو مساله قلیان کشیدن و اعتیاد به هم گره خورده اند. چنانکه می گویند قلیان ها آغشته به مواد مخدر است و برخی رستوران‌های سنتی برای مراجعه مجدد مشتریان خود، در قلیان‌ها مواد مخدر اضافه می‌کنند. روز گذشته مدیر کل آزمایشگاه‌ مرجع سازمان غذا و دارو گفت: متاسفانه نمونه‌های بررسی شده از توتون و تنباکوهای عرضه شده در قهوه‌خانه‌ها و سفره‌خانه‌های سنتی، نشان می‌دهد که در این قلیان‌ها ماده THC (نوع ترکیب شیمیایی مواد مخدر) وجود دارد،THC به عنوان ماده موثره مواد مخدر صنعتی استفاده می‌شود که مصرف آن آسیب‌های جبران ناپذیری در پی خواهد داشت. به گزارش ایرنا، حسین رستگار گفت: همچنین نتایج آزمایش‌ها نشان می‌دهد که در این تنباکوها مقدار بسیار زیادی بنزن وجود دارد که این ماده نیز به شدت در اختلال سیستم عصبی تاثیرگذار و خطرآفرین است. او ضمن تاکید بر خطرات و معضلات مصرف این قلیان‌ها، گفت: این تنباکوها عموما به صورت بسته‌بندی وارد کشور می‌شوند و به شدت می‌توانند مخرب و آسیب‌رسان باشند.