سرانه پایین مطالعه و کتابخوانی از مشکلات دور و نزدیک جامعه ما است، هر چند سرزمین ایران مهد دانشمندان و اندیشمندان بزرگ است ولی اکنون مطالعه جایگاه شایسته ای در این جامعه ندارد. ….

ایرنا:

معمای سرانه پایین مطالعه در ایران
هر چند آمارهای ضد و نقیضی از سرانه مطالعه به گوش می رسد، اما همین آمارها وضعیت خوبی از این موضوع برای جامعه ما منعکس نمی کند. برخی از آمارها سرانه مطالعه در ایران را دو دقیقه و بعضی دیگر هفت دقیقه در شبانه روز بیان می کنند که البته هر دو رقم برای جامعه ایران نگران کننده است. همین آمار می گوید سرانه مطالعه آمریکایی‌ها ۲۰ دقیقه، انگلیسی‌ها ۵۵ دقیقه و ژاپنی‌ها ۹۰ دقیقه است. اگر یکی از دلایل سرانه پایین مطالعه را وجود فضای مجازی و تکنولوژی بدانیم باید گفت که کشورهای یاد شده از نظر تکنولوژی در جایگاهی به مراتب بالاتر از ایران قرار دارند. زمانی که رشد فرهنگی و حتی پیشرفت علمی و تکنولوژی از راه کتاب و کتابخوانی حاصل می شود پس چاره ای جز این نیست که به کتاب اهمیت دهیم و آن را بزرگ بداریم. با اینکه رشد علمی در کشور در وضعیت مناسبی قرار دارد اما همه افراد جامعه مطالعه نمی کنند و سطح آگاهی های افراد فاصله عمیقی با یکدیگر دارد. بنابر این مطالعه فقط در بین شمار اندکی از ایرانیان جریان دارد و حتی بسیاری از دانش آموزان و دانشجویان نیز جز کتاب درسی، مطالعه دیگری ندارند.

این بیگانگی با کتاب و کتابخوانی از کجا نشأت می گیرد؟ کودکان و نوجوانان بسیاری از رفتارها و آموزه ها را از محیط خانواده و سپس مدرسه فرا می گیرند و بر همین اساس می توان یکی از دلایل سرانه پایین مطالعه در کشور را در میان خانواده و پس از آن محیط مدرسه جستجو کرد. زمانی که والدین و معلمان ما کتابخوان نیستند چطور باید انتظار داشت که فرزندان و محصلان کتابخوان شوند. متاسفانه نظام آموزشی دانش آموزان را به مطالعه تشویق نمی کند و از سوی دیگر محصولات فرهنگی و کتاب جزء کالاهای لوکس به شمار رفته و در سبد خانوارها قرار ندارد. در این وضعیت کودک و نوجوان فقط برای رفع تکلیف و آنهم از روی اجبار تکالیف درسی را انجام می دهد. محیط و شرایط خانواده و روش تربیتی و آموزش والدین نقش بسزایی در انس کودک با کتاب دارد. کودکی که با کتاب آشنا می شود برای همیشه از همنشینی و دوستی با کتاب لذت خواهد برد. در واقع کتاب هم به کسب اطلاعات از دنیای پیرامون کودک منجر شده و وی را به تجزیه و تحلیل مسائل وامی دارد و هم در رشد شخصیت و تکامل روحی و روانی او تأثیر بسزایی دارد.

نقش خانواده در ایجاد عادت به مطالعه از تولد کودک آغاز می شود و همین عادت تا پایان عمر در او باقی می ماند. همراهی کودکان برای دیدن نمایشگاه ها و فروشگاه های کتاب یکی از راه های تشویق آنان به کتاب و کتابخوانی است. عضویت کودکان در کتابخانه عمومی و محلی راه دیگر رشد مطالعه در کودکان است که می تواند لذت کتابخوانی را برای آنان به همراه داشته باشد. عادت به مطالعه یک امر اکتسابی است و کودک این را از والدین خود می آموزد. والدینی که در محیط خانواده کتاب می خوانند بطور ناخودآگاه این روش را به فرزندان خود دیکته می کنند و آنان نیز به مطالعه علاقه مند خواهند شد. از آنجایی که مطالعه در دوران کودکی یکی از عناصر اصلی و تأثیرگذار در شکل گیری شخصیت کودک است؛ آشنا کردن کودکان با کتاب و کتابخوانی تأثیر بسزایی در رشد و تکامل هر چه بیشتر کودکان در تمامی ابعاد شخصیت می شود، بنابراین توجه به این مهم موجب تربیت افرادی سالم و در نهایت شکل گیری جامعه سالم خواهد شد.