ناروشن ماندن  نتیجه مذاکرات هسته ای باعث بلندتر شدن مخالفان روش مذاکره کنندگان در داخل شده است در اینجا نقدی بر عملکرد روحانی ….

آقای دکتر روحانی هنگامی که در قامت کاندیدای ریاست جمهوری به صحنه انتخابات یازدهمین دوره ریاست جمهوری ورود کردند و خود را به عنوان شیخ دیپلمات و دارنده کلید قفل پرونده هسته ای ایران معرفی کردند، بسیاری امید آن داشتند در فاصله ای کوتاه پرونده ده ساله هسته ای بعد از فراز و نشیب های فراوان خود ، به سرانجام خود رسد و یکی از طولانی ترین مناقشات دیپلماتیک دنیا حل و فصل گردد . اما شاید برای خیلی ها شاید این سئوال پیش بیائید که چه اتفاقاتی رخ داد که امید اولیه جهت رسیدن به یک توافق کلی و مورد رضایت طرفین پس از حدود ۱۵ ماه از اقدامات دیپلماتیک ظریف و همکارنش هنوز به نتیجه نرسیده است و هر روز امید دستیابی به توافق کمتر می شود. بی شک زیاده خواهی طرف غربی به خصوص آمریکا یکی از اصلی ترین و شاید اصلی ترین دلیل این امر باشد اما باید یکسری اشتباهات طرف ایرانی را در روند مذاکرات نیز جهت عبرت گرفتن و ثبت در تاریخ نیز یادآوری کنیم ، باشد که این درس ها چراغ راه آیندگان باشد.

۱- از جمله خطاهای طرف ایرانی در روند مذاکرات، گره زدن مشکلات اقتصادی به موضوع تحریم ها بود:

بر خلاف اظهار نظرهای اولیه مخالفین دولت دهم که بسیاری از مشکلات اقتصادی کشور را در سال های پایانی دولت را ، سوء مدیریت دولتمردان می دانستند ، با تغییر دولت به یکباره عامل اساسی مشکلات اقتصادی به تحریم ها گره زده شد و تنها راه برطرف شدن مشکلات اقتصادی تعامل با کدخدای دنیا عنوان شد . تکیه بر توان داخلی و رفع سوء مدیریت های احتمالی و تقویت بنیه اقتصادی کشور با تاسی به سیاست های اقتصاد مقاومتی به دست فراموشی سپرده شد و تمام توان دولت و ملت چشم انتظار ایجاد توافقی شد که به گفته مقام معظم رهبری بدلیل سابقه تاریخی طرف مقابل ، قابل حصول نبود.

۲- اشتباه دوم طرف ایرانی را باید در گزارش صد روزه آقای دکتر روحانی جستجو کرد:

زمانی که آقای روحانی مغرور از شکست دادن و حذف رقیبی قدرتمند از صحنه قدرت سیاسی کشور به یکباره دست به انتحاری بزرگ زد و خزانه کشور را خالی دانست، باید فاتحه به سرانجام رسیدن پرونده هسته ای را می خوانیدم. اگر فرض را بر صحت ادعای آقای روحانی بدانیم باید این سئوال را کرد که از یک دیپلمات پر سابقه و دنیا دیده ای چون وی این انتحار جزء بالا بردن دست های تسلیم چه معنای دیگری می تواند داشته باشد؟ بی شک طرف غربی با اعتراف بالاترین مقام رسمی یک کشور در خصوص تاثیرات مهلک تحریم ها باید با توان بیشتری قدم در مسیری که نهاده اند ، بگذارند و خط تحریم را بعنوان حربه ای که با آن می توان به همه خواسته های خود در قبال ایران دست یابند ، پی بگیرند.

۳- اشتباه سوم اقای روحانی را باید در عدم استفاده از توان و ظرفیت نیروهای مخالف دولت خود جستجو کرد:

دولت اوباما همیشه از این ظرفیت کشور آمریکا به خوبی بهره برده و هر زمان که احساس کرده است که طرف ایرانی در روند مذاکرات و با ارائه ادله قانونی ، طالب حق قانونی خود شده است ، فشارهای داخلی از سوی لابی ها قدرت را در داخل آمریکا را مانع امتیاز دهی آمریکا دانسته و خواهان توجه بیشترطرف ایرانی به وضعیت داخلی امریکا می شد . این در حالی است که اقای روحانی مخالفین داخلی خود را که نسبت به روند مذاکرات انتقادات دلسوزانه ای داشته اند هر روز با برچسب های چون بی سواد و کاسبان تحریم به جهنم حواله می کرد و خواستار سکوت آنان در روند مذاکرات بود و اینگونه بود که ظرفیت آنان در اثر گذاری مثبت بر روند مذاکرات نادیده شد .

۴- اشتباه دیگر دولت روحانی در روند مذاکرات را باید در عدم استفاده مناسب از فرصت یکساله ایجاد شده بر اساس توافق ژنو دانست:

فرصت ایجاد شده برای بازسازی و تنفس و احیای مجدد اقتصاد ایران چقدر زود به سرآمد بدون اینکه دولت آقای روحانی بتواند با آسیب شناسی درست از دلایل ایجاد بحران اقتصادی در سال های اخیر نسبت به جراحی اقتصاد کشور اقدامی نمائید. بی شک با رویداد های اقتصادی رخ داده در چند سال اخیر و پی بردن بسیاری از کارشناسان کشور به برخی نارسایی های اقتصاد کشور ، امید آن بود با حساسیت ، دقت ، شتاب و اولویت بیشتری نسبت به اجرایی نمودن منویات مقام معظم رهبری در راستای اقتصاد مقاومتی و حذف درآمدهای نفتی از بودجه کشور گام برداریم که متاسفانه تاکنون هیچ نشانه ای دال بر حرکت دولت بر اساس منویات رهبری عزیز مشاهده نکرده ایم . ادامه این وضعیت و در جا زدن اقتصاد کشور و دست روی دست گذاشتن مسئولین جهت رسیدن به توافق این پیام را به طرف غربی می دهد که ایران تسلیم فشارها شده است و تنها را برون رفت خود را تعامل با غرب می داند ودر این شرایط هر عقل سلیمی باید به طرف غربی حق بدهد برای نیل به اهداف خود، فشار بیشتری را در روند مذاکرات بر طرف ایرانی اعمال کند .

۵- اشتباه دیگر اقای روحانی بزرگ نمایی توافق ژنو و اظهار خوشحالی بی حد و حصر از این توافق بود:

در حالیکه در مذاکرات طرف های غربی با تیم مذاکره کننده قبلی کشور پیشنهادات مشابه با توافقات ژنو به ایران داده شده بود و طرف ایرانی نپذیرفته بود ، استقبال و اظهار خوشحالی از توافقی که خواسته قلبی طرف غربی و متضمن گذشتن ایران از بسیاری از حقوق قانونی خود بود ، بی شک حاوی این پیام برای طرف غربی بوده است که دولت جدید ایران حاضر است برای کمترین خواسته خود بیشترین امتیازات را بدهد . بی شک اگر اقای روحانی پس از توافق ژنو به جای اظهار خوشحالی و سخن از ترک برداشتن دیوار تحریم ها ، با این ادبیات که ما در توافق نامه ژنو به منظور اعتماد سازی بسیاری از خواسته های نابه حق غرب را پذیرفته ایم و این اقدام ایران آخرین عقب گرد ایران از موضع هسته ای خود است بی شک در دور بعدی مذاکرات دنیا باید منتظر عقب گرد آمریکا و متحدانش در بحث هسته ای می بودند.

۶- افکار عمومی دنیا و اشتباه بزرگ روحانی:

اشتباه دیگر اقای روحانی در بحث هسته ای این بود که احساس می کرد با عقب نشینی موقت ایران از موضع هسته ای خود که در راستای اعتماد سازی بین المللی صورت می گیرد ، افکار عمومی جهان به سمت ایران و حقانیت ایران نیل پیدا می کند ، این در حالی است که در عصر حاضر آنچه که سبب شکل گیری افکار عمومی می شود نه حقیقت موضوع بلکه تبلیغات رسانه ای است که متاسفانه قدرت رسانه ای آمریکا و متحدانش قابل قیاس با قدرت رسانه ای ایران نیست.

به هر حال بار دیگر ضمن تقدیر از زحمات تیم هسته ای کشورمان در دفاع از حقوق هسته ای ملت بزرگ ایران و بیان این موضوع که زیاده خواهی طرف غربی و به خصوص آمریکا سبب عدم رسیدن به توافقی جامع شده است ، اما باید اعتراف نمود که برخی از اشتباهات صورت گرفته در دولت روحانی نیز در عدم رسیدن به توافق نیز تاثیر گذار بوده است.

—————————————————–
منتشر شده در مجله هفته
http://www.hafteh.de