در سال‌های اخیر برخلاف تمام کشورهای مسلمان دیگر مناسبات جمهوری آذربایجان با دولت اسرائیل رو به گسترش بوده و عرصه‌هایی نظیر ارتباطات، فروش تسلیحات و فناوری و تجهیزات مربوط به صنعت نفت را شامل می‌شود. ….

رادیو فردا:

شاهین عباس‌اف، تحلیل‌گر و روزنامه‌نگار آذربایجانی، در تحلیلی از تازه‌ترین تحولات در مناسبات ایران و جمهوری آذربایجان می‌نویسد: «همزمان با تشدید فشارهای بین‌المللی و افزایش تنش بین ایران و جامعه بین‌الملل، بسیاری از صاحب‌نظران در جمهوری آذربایجان از حکومت این کشور می‌خواهند تا مناسبات و همکاری‌های خود را با اسرائیل و ساختارهای امنیتی کشورهای غربی گسترش دهد.»

دولت آذربایجان تاکنون دقیقا اعلام نکرده است که واکنش این کشور در مقابل افزایش تنش بین غرب و ایران چه خواهد بود، اما بازداشت‌های اخیر در جمهوری آذربایجان نشان می‌دهد که دولت الهام علی‌یف در حال شناسایی و سرکوب محافل و گروه‌هایی است که از نظر این کشور حامل نفوذ یا مرتبط با جمهوری اسلامی ایران هستند.

در سال‌های اخیر برخلاف تمام کشورهای مسلمان دیگر مناسبات جمهوری آذربایجان با دولت اسرائیل رو به گسترش بوده و عرصه‌هایی نظیر ارتباطات، فروش تسلیحات و فناوری و تجهیزات مربوط به صنعت نفت را شامل می‌شود.روز یازدهم فوریه وجوه دیگری از مناسبات دو کشور علنی شد و روزنامه تایمز چاپ لندن گزارش داد که موساد، اداره جاسوسی اسرائیل، در جمهوری آذربایجان حضور گسترده‌ای دارد و هدف اصلی آن جمع‌آوری اطلاعات از ایران است.

مقامات حکومت ایران حتی یک گام بیشتر از این برداشته و ادعا کردند که جاسوسان و عوامل موساد از خاک جمهوری آذربایجان ترور مسئولان هسته‌ای ایران را طراحی و هدایت کرده‌اند. دولت آذربایجان نیز در روز ۲۱ فوریه اعلام کرد که یک هلی‌کوپتر نظامی ایران بدون اجازه در منطقه آستارا وارد حریم هوایی آن کشور شده است.

صاحب‌نظران و دیپلمات‌های سابق آذربایجان می‌گویند که دولت این کشور نباید از اقدامات تحریک‌آمیز ایران هراسی داشته باشد و باید روابط و همکاری‌های خود را با اسرائیل و دولت‌های غربی گسترش دهد. بسیاری از سیاستمداران و دولت‌مردان در جمهوری آذربایجان معتقدند که جمهوری اسلامی ایران همواره سعی کرده از طریق تحریک گروه‌‌های مذهبی شیعه یا طرح‌هایی نظیر سوء قصد به جان دیپلمات‌های اسرائیلی در باکو امنیت این کشور را به خطر بیندازد.
سیاستمداران جمهوری آذربایجان هشدار می‌دهند که نیروهای انتظامی و دستگاه‌های امنیتی این کشور به تنهایی قادر نیستند با اقدامات مداخله‌جویانه ایران مقابله کنند و بنابراین همکاری آنها با سرویس‌های امنیتی غربی باید گسترش یابد.

اکثر این صاحب‌نظران اذعان دارند که سرویس‌های امنیتی اسرائیل و ایران در خاک جمهوری آذربایجان فعال هستند و با توجه به اوضاع ملتهب منطقه احتمالا فعالیت آنها رو به افزایش خواهد بود. با این وجود تاکید می‌کنند که همکاری آذربایجان با جاسوسان اسرائیلی برای ترور مقامات ایرانی علیه منافع ملی جمهوری آذربایجان خواهد بود. برخی دیگر از صاحب‌نظران امور سیاسی در جمهوری آذربایجان معتقدند که این کشور علاوه بر تقویت همکاری‌های امنیتی خود با کشورهایی نظیر آمریکا، ترکیه و اسرائیل باید همکاری با ناتو را نیز افزایش دهد.

الهام علی‌یف، رئیس جمهور آذربایجان، روز پانزده فوریه در دیدار از دفتر مرکزی ناتو در بروکسل وعده داد که همکاری‌های مالی و فنی این کشور با نیروهای ناتو در افغانستان را افزایش خواهد داد. جزئیات این پیشنهادهای جدید هنوز علنی نشده‌اند.

در همین حال به نظر می‌رسد که دولت آذربایجان در حال انجام اقدامات مستقلی برای مقابله با نفوذ و مداخله ایران است. در روزهای اخیر تعداد دیگری از افراد وابسته به گروه «شورای عالی حزب اسلامی آذربایجان» دستگیر شده‌اند. دولت آذربایجان مدعی است که این گروه مورد حمایت جمهوری اسلامی ایران است.

تاکنون دلایل این بازداشت‌ها اعلام نشده است، ولی این گروه می‌گوید که بازداشت‌های اخیر انگیزه‌های سیاسی داشته‌اند. یکی دیگر از بازداشت‌های مهم مورد «حاجی آخوند الهام» امام جماعت مسجدی در حومه باکو است که در حوزه‌های علمی ایران تحصیل کرده است. وزارت کشور آذربایجان به خاطر ملاحظات امنیتی در مورد این بازداشت نیز اظهارنظری نکرده است.
روز هفدهم فوریه نیز پلیس در باکو انار بایراملی، یک گزارشگر آذربایجانی، را که برای رسانه‌های ایرانی کار می‌کرد بازداشت کرده است. سفارت ایران در باکو این بازداشت را محکوم کرده و هشدار داده است که به روابط دو کشور صدمه خواهد زد.

شاهین عباس‌اف، روزنامه‌نگار و تحلیل‌گر آذربایجانی، در پایان مطلب خود یادآوری می‌کند که جمهوری آذربایجان که از شمال با قدرت بزرگی مثل روسیه، از جنوب با جمهوری اسلامی ایران و در غرب با دشمن دیرینه خود یعنی ارمنستان هم مرز است از گذشته دریافته است که باید بازی‌های دیپلماتیک خود را با احتیاط و هوشیاری فراوان انجام دهد.

به همین خاطر مقامات ارشد جمهوری آذربایجان از جمله الهام علی‌یف، رئیس جمهور این کشور، همواره تاکید کرده‌اند که حکومت این کشور هیچ گاه اجازه نخواهد داد که از خاک آذربایجان برای حمله به ایران استفاده شود.