رئیس جمهوری آمریکا تحریم های بین المللی علیه یرنامه اتمی ایران را موثر دانسته و از تلاش برای جلب همکاری روسیه و چین در تشدید این تحریم ها سخن گفته است

بی بی سی
باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، در سخنانی در حاشیه اجلاس آپک در هاوایی، ضمن دفاع از تحریم های بین المللی برای وادار کردن جمهوری اسلامی به پذیرش قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل و توقف بخشی از برنامه های اتمی این کشور، گفت که تحریم های اقتصادی جاری علیه ایران “بسیار گزنده” بوده است.
آقای اوباما افزود که ایالات متحده مشورت هایی را با چین و روسیه آغاز خواهد کرد با این هدف که با اتخاذ “اقدامات جدید” اطمینان حاصل شود که ایران به تسلیحات اتمی دست نخواهد یافت.

اجلاس رهبران کشورهای عضو سازمان همکاری های آسیا و حوزه پاسیفیک – آپک – در هونولولو، مرکز هاوایی، برگزار شده و آقای اوباما در حاشیه این اجلاس، با هو جینتائو، رئیس جمهوری چین، و دمیتری مدودف، رئیس جمهوری روسیه دیدار و گفتگو کرده و بحران اتمی ایران در دستور این مذاکرات بوده است.

هفته گذشته، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در گزارشی در مورد برنامه های اتمی ایران، تردیدهایی را نسبت به جنبه های نظامی این برنامه ها ابراز داشت.

تا کنون شورای امنیت سازمان ملل متحد با صدور قطعنامه هایی، از ایران خواسته است تا بخشی از برنامه های اتمی خود به خصوص در زمینه غنی سازی اورانیوم را متوقف کند و برای وادار کردن حکومت ایران به قبول این خواست، تحریم هایی را علیه ایران وضع کرده است.

با انتشار گزارش جدید آژانس بین المللی انرژی اتمی، ایالات متحده و کشورهای غربی عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل از ضرورت صدور قطعنامه جدیدی علیه ایران حاوی تحریم های گسترده تر بین المللی سخن گفتند اما تصویب چنین قطعنامه ای مستلزم عدم مخالفت چین و روسیه، دو عضو دایم و دارای حق وتو در شورای امنیت است.
مقامات روسی و چینی هنوز از چنین اقدامی علیه ایران حمایت نکرده و بر ادامه مذاکره برای حل اختلاف جمهوری اسلامی و جامعه بین الملل تاکید ورزیده اند.

چین دارای روابط اقتصادی گسترده ای با جمهوری اسلامی است و برخی منابع گفته اند که روسیه نیز، که شاهد بحران های سیاسی در کشورهای متحد خود در خاورمیانه و شمال آفریقا بوده، نگران آن است که تحریم های فلج کننده علیه ایران در راستای طرحی برای “تغییر رژیم” در این کشور مطرح شده باشد.

در عین حال، باراک اوباما پس از مذاکره با رئیس جمهوری روسیه در هونولولو گفت که دو طرف “بر تعهد به همکاری برای دستیابی به واکنشی مشترک نسبت به خطر هسته ای ایران تاکید مجدد نهاده اند.”

آقای اوباما پس از دیدار با هو جینتائو، رئیس جمهوری چین نیز اظهار داشت که رهبری چین “می خواهد اطمینان حاصل کند که ایران از قوانین و هنجارهای بین المللی تبعیت می کند.”

مقاومت خارجی و فشار داخلی
با وجود تاکید بر لزوم تلاش برای جلوگیری از “برنامه تسلیحات اتمی ایران”، رئیس جمهوری آمریکا در سخنان خود به عملیات نظامی علیه تاسیسات هسته ای جمهوری اسلامی اشاره ای نکرده است.

در روزهای قبل از انتشار گزارش مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در مورد ایران، خبرهایی انتشار یافته بود حاکی از اینکه برخی مقامات ارشد اسرائیلی خواستار حمله هوایی به تاسیسات اتمی ایران شده اند.

مقامات اسرائیلی محتوای گزارش اخیر مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی را تایید بر هشدارهای خود در مورد جنبه های نظامی برنامه های هسته ای ایران توصیف کرده و خواستار اقدام جدی جامعه بین المللی برای توقف این برنامه ها شده اند.

در ایالات متحده باراک اوباما برای اتخاذ سیاستی سختگیرانه تر علیه برنامه های هسته ای ایران تحت فشار قرار گرفته است.

اخیرا تعدادی از داوطلبان نامزدی حزب جمهوریخواه در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده آمریکا، آقای اوباما را به کوتاهی در مقابله با برنامه هسته ای ایران متهم کرده و گفته اند که انتخاب مجدد باراک اوباما به ریاست جمهوری به معنی مجوز به ایران برای تولید بمب اتمی است.

یکی از داوطلبان نامزدی حزب جمهوریخواه در این انتخابات، حکومت ایران را متهم کرده است که با هدف به راه انداختن یک جنگ اتمی علیه اسرائیل، برنامه های هسته ای خود را دنبال می کند.

آقای اوباما با موثر توصیف کردن تحریم های بین المللی علیه ایران و تلاش برای جلب موافقت بین المللی برای تشدید این تحریم ها، ظاهرا در نظر دارد انتقاد داخلی از کوتاهی در جلوگیری از “دستیابی ایران به اسلحه اتمی” را خنثی کند.

همزمان، تهدیدات نظامی اخیر اسرائیل می تواند به منزله فشار بیشتری بر دولت های روسیه و چین باشد تا به منظور جلوگیری از بروز یک درگیری منطقه ای با عواقب پیش بینی نشده، با تشدید تحریم های بین المللی علیه ایران موافقت کنند و به این ترتیب، مانع از بروز جنگ منطقه ای شوند.

در مقابل، برخی مقامات جمهوری اسلامی از مقاومت روسیه و چین در برابر تشدید تحریم های بین المللی در شورای امنیت و حمایت این دو کشور و کشورهای غیر متعهد در تصمیم گیری های شورای حکام آژانس بین المللی سخن گفته و مواضع این کشورها را مانع تشدید فشارهای بین المللی بر ایران دانسته اند.

شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی تا سال ۲۰۰۶، قطعنامه هایی را علیه برنامه های اتمی ایران صادر کرد و پس از آنکه ایران از پذیرش این قطعنامه ها سر باز زد، پرونده هسته ای جمهوری اسلامی را به شورای امنیت ارجاع داد.

شورای امنیت نیز تا کنون قطعنامه هایی حاوی تحریم های بین المللی علیه ایران تصویب کرده و روسیه و چین به تمامی این قطعنامه ها رای مثبت داده اند.

در خبری دیگر در همین زمینه، روزنامه بریتانیایی دیلی تلگراف در شماره روز دوشنبه، ۲۳ آبان (۱۴ نوامبر)، به نقل از وزیر خارجه بریتانیا نوشته است که این کشور در حال حاضر خواستار عملیات نظامی علیه ایران نیست اما افزوده است: “در همانحال، ما معتقدیم که باید همه گزینه ها را در آینده در نظر داشت.”