آنا هارنت می گوید: انتخاب بین بد و بدتر یک دروغ بزرگ و شیوه معمول حکومت‌های فاشیسم و توتالیتر برای سرکوب بیشتر مردم است وقتی بد را انتخاب کنید فرصت کافی برای بدتر شدن را هم به آن هدیه دادید. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
مقالات |
دیدگاه‌ها خاموش
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، ناجی اقبال، رئیس بانک مرکزی را کمتر از ۵ ماه پس از انتصاب برکنار کرده است. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
جهان |
دیدگاه‌ها خاموش
۲۸ نفر از زندانیان سیاسی در ایران که در زندان‌های مختلف نگهداری می‌شوند با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرده‌اند که “به یاد و احترام رنج‌های مشترکمان و در اعتراض به ظلم‌های ستمگران” سال ۱۴۰۰ خورشیدی را با اعتصاب غذا آغاز می‌کنند. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
سیاسی |
دیدگاه‌ها خاموش
کانون نویسندگان ایران نوروز را به مردم ایران و همه‌ی آنان که در سراسر جهان نوروز را جشن می‌گیرند، به شاعران، نویسندگان و هنرمندان آزاده و آزادی‌خواه، به اعضای کانون و به ویژه اعضایی که هم‌اکنون در زندان به سر می‌برند و همه‌ی زندانیان سیاسی و عقیدتی شادباش می‌گوید. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
گوناگون |
دیدگاه‌ها خاموش
دادگستری آمریکا ۸ مرد و دو زن را به نقض تحریم‌ها متهم کرده است. گفته می‌شود که این افراد طی بیش از ۲۰ سال برای حکومت ایران معاملاتی غیرقانونی انجام داده‌اند. این افراد خارج از ایالات متحده هستند و بازداشت نشده‌اند. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
سیاسی |
دیدگاه‌ها خاموش
نخستین دیدار مقام‌های بلندپایه آمریکا و چین از زمان روی کار آمدن دولت جدید در کاخ سفید با اختلاف نظرهای جدی میان دو طرف آغاز شد. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
جهان |
دیدگاه‌ها خاموش
(دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
جهان |
دیدگاه‌ها خاموش
نیروهای امنیتی ترکیه صبح جمعه در عملیاتی گسترده سه رئیس حزب دموکراتیک خلق ها ، ح د پ، را در استانبول بازداشت کرد. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
جهان |
دیدگاه‌ها خاموش
دیوان کیفری بین‌المللی در آستانه تحقیقات در باره جنایات جنگی در سرزمین‌های فلسطینی به اسرائیل یک ماه فرصت داد تا درخواست احتمالی برای به تعویق افتادن تحقیقاتِ این پرونده را ارائه کند. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
جهان |
دیدگاه‌ها خاموش
بر اساس خبرهای دریافت شده قرار است تعداد زیادی از کارگران در آغاز سال جدید از کار اخراج شوند. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
کارگران |
دیدگاه‌ها خاموش
همان گونه که در اطلاعیه اول بیان نمودیم چنانچه این بی تفاوتی و عدم پاسخگویی صحیح ادامه داشته باشد، هر روز به تعداد اعتصاب کنندگان افزوده خواهد شد و حال ما “سینا بهشتی و مصطفی خسروی” به این جمع پیوستیم تا شاید صدای واحدمان به گوش مسئولین قضایی در زندان برسد و پاسخی در شان و نه مصداق رفع تکلیف به ما هم‌بندیان اسماعیل عبدی بدهند. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
سیاسی |
دیدگاه‌ها خاموش
خسرو صادقی بروجنی، نویسنده و روزنامه نگار محبوس در زندان اوین در آستانه سال نو نامه ای از زندان نوشته است. او در بخشی از نامه خود می گوید: می توان حتی به آن دو درخت خشکیده در تپه های اوین باور داشت. آن دو درخت تکیده از سوز سرما که امروز با شکوفه های بهاری اشان کمر راست کرده اند تا گنجشکان را به ضیافت شاخ و برگهای شان فرا بخواند و به نجوا چیزی بگویند: “نیست تردید زمستان گذرد، و ز پی اش پیک بهار با هزاران گل سرخ آید”. این زندانی سیاسی از مردادماه سال جاری دوران محکومیت ۵ ساله خود را در زندان اوین سپری می کند. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
سیاسی |
دیدگاه‌ها خاموش
طبقه کارگر بدون دست یابی به تشکل مستقل خود و چاره جویی برای یافتن راههای لازم برای مقابله برای تعیین دستمزد شایسته و پاسخگوی گذران زندگی خویش ، راه بجایی نخواهد برد! تعیین حداقل مزد تنها در صورتی به پرداخت ارزش واقعی مزد نیروی کار نزدیک می شود که به شکل مستقل از سوی نمایندگان واقعی کارگران در قالب دست یابی به سبد معیشت کارگران صورت گیرد. جز این راه دیگری نداریم! …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
اجتماعی,
کارگران |
دیدگاه‌ها خاموش
در بیانیه پایانی نمایندگان چهار کشور روسیه، آمریکا، چین (کشورهای ترویکا) و پاکستان آمده که صلح در افغانستان تنها از طریق یک توافق سیاسی بنا به مذاکره دست یافتنی است. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
جهان |
دیدگاه‌ها خاموش
رضا پهلوی با « درز دادن» پرده برداری پشت پرده اش از “ترجیح” سیستم جمهوری، همه را به زبان کوچه، سرکار گذاشته و ولوله و هلهله به راه انداخته است. من از پرداختن به این پرسش (در جای خود مهم) می گذرم که فرضا اگر رضا پهلوی اصلا بیاید رسما اعلام کند که جمهوریخواه و مخالف سلطنت شده است و دیگر ادعای وراثت تاج و تخت ندارد، در انصورت، او بعنوان یک فرد عادی دارای چه پشتوانه اجتماعی و سیاسی و صاحب کدام صولت و ابهت و کاریزمای شخصی است که طیفی از این جمهوریخواهان امضا کننده کمپین کذائی، امروز سخنان اخیر او را به فال نیک گرفته و شادمانی می کنند که “موانع راه ائتلاف ملی برداشته شد”! …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
مقالات |
دیدگاه‌ها خاموش
با عنایت به این نوع وارونگی ها، دیگر غش و ریسه رفتن سلطنت طلبان و «جمهوری خواهان » به سوی همدیگر قاعدتا نباید امری غیرمترقبه تلقی شود. از قدیم گفته اند وقتی در یک مملکت هیچ چیز سرجای خودش نباشد، همه چیز، حتی آب، به شکلی وارونه به حرکت در می آید. این نوع وارونگی ها درون جامعه به ویژه وقتی به سطح بازنمائی ها و نمایشی جریانات بی ریشه و بیگانه با روندهای درونمان و پیشروئی که به موازات روندهای واپسگرا و مرتبط به گذشته در اعماق جامعه روانند می رسند، می توانند به اوج طنز برسند. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
مقالات |
دیدگاه‌ها خاموش
رادیکالیسم موقعیت و آگاهی طبقۀ کارگر ایران در تشدید بحران سرمایه داری جای هیچگونه مفری برای کارزار و کمپینهای فسیل شدۀ آری به حمایت و تجدید شیوۀ تولید سرمایه داریِ جمهوری اسلامی در دورانِ پایانِ دوران شکوفایی سرمایه داری، انقضاء بهره برداری طبقۀ کارگر از سنگرهای بورژوازی و پایان عصر انقلاب سیاسی به رهبری بورژوازی، باقی نگذاشته است. این، امیدی فسیل شده است. هر امیدی به کمپینها و کارزارهایی از این دست به معنای آری به نفیِ منافع اقتصادی- سیاسی پرولتاریاست و در تضاد فاحش با ماهیتِ نه و مرگ بر جمهوری اسلامی، زنده باد انقلاب و سوسیالیسم است. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
مقالات |
دیدگاه‌ها خاموش
قانونگذاران اسپانیا پنج شنبه «به مرگی»، اتانازی، در این کشور را قانونی کردند. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
جهان |
دیدگاه‌ها خاموش
سفارت روسیه در بوسنی و هرزگوین روز پنج‌شنبه اعلام کرد که در صورت گام برداشتن عملیِ بوسنی برای پیوستن به ناتو، مسکو این اقدام را «عملی خصمانه» تلقی کرده و واکنش نشان خواهد داد. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
جهان |
دیدگاه‌ها خاموش
چادرملو و کارگران پیمانکاری آن، یک نمونه از سختی‌های کارگران ارکان ثالث و طرف قرارداد با پیمانکار برای برخورداری از حقوق مسلم شغلی است؛ اگر کارگران با خود مجموعه قرارداد ثابت داشته باشند و اگر آنگونه که ماده هفت قانون کار تصریح می‌کند در کارهای با ماهیت مستمر، قرارداد کارگران دائم باشد، این مشکلات و موانع هرگز بروز نخواهند کرد. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
کارگران |
دیدگاه‌ها خاموش
گفت‌وگویی که می‌خوانید، بخشی از گزارشی است که سایت راجر ایبرت از چندین منتقد زن فمینسیت پیرامون نقد فمینیستی در سینما منتشر کرد تا زمینه بحث و گفت‌وگو درباره تعریف و رویکردها و تأثیرات نقد فمینیستی در سینما باز شود. مری ان جوهانسن نویسنده و منتقد سینما و عضو اتحادیه زنان روزنامه‌نگار سینمایی (AWFJ) و سردبیر سایت (FlickFilosopher.com) است که از قدیمی‌ترین سایت‌های فیلم به حساب می‌آید و به طور حرفه‌ای و مداوم در زمینه زنان و فمینیسم در سینما کار می‌کند. پاسخ‌های او به پرسش‌های طرح‌شده در نظرسنجی ایبرت می‌تواند به شناخت مخاطب از مفهوم و کارکرد نقد فمینیستی کمک کند. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
جهان,
زنان |
دیدگاه‌ها خاموش
محافظه‌کارترین محاسبات اخیر نشان می‌دهد که نرخ سبد معاش حداقلی تا انتهای سال، ۸ میلیون تومان را پشت سر گذاشته است؛ در این شرایط، چرا کارگر، کارمند یا معلمی که نصف سبد معیشت درآمد دارد یا به عبارتی با دستمزد دریافتی خود فقط قادر به تامین نیمی از هزینه‌های زندگی‌ست، باید به دولت مالیات بپردازد؟! آیا این عادلانه است؟! …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
اجتماعی |
دیدگاه‌ها خاموش
در هفته‌های اخیر انتقال زندانیان سیاسی به زندان‌های دیگر فعالین حقوق بشر و خانواده‌های آنها را نگران کرده است. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
سیاسی |
دیدگاه‌ها خاموش
آقای جلالی، پزشک و محقق ایرانی مقیم سوئد است که در ایران زندانی و بیش از سه سال است که با حکم اعدام رو به رو شده است. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
سیاسی |
دیدگاه‌ها خاموش
این گزارش نشان می دهد که اغلب کودکان زیر ۱۴ سال داشته اند. گزارش ۸۰۰ صفحه ای ثابت می کند که اغلب این کودکان آزار دیده پسربچه بوده اند. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
جهان |
دیدگاه‌ها خاموش
بکتاش آبتین، شاعر و عضو کانون نویسندگان ایران و امیرسالار داودی، وکیل در این اطلاعیه به “جابجایی سرکوبگرانه”ی آتنا دائمی، سپیده قلیان، مریم اکبری منفرد و اسماعیل عبدی اشاره و اعلام کرده‌اند تا زمان تحقق خواسته‌شان که پایان یافتن تنبیه و مجازات زندانیان معترض تحت عنوان انتقال است هر روز یک نفر به این اعتصاب غذا خواهد پیوست. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
سیاسی |
دیدگاه‌ها خاموش
حزب دموکراتیک خلق ها سومین حزب بزرگ در پارلمان ترکیه است …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
جهان |
دیدگاه‌ها خاموش
داروخانه های سراسر لبنان در اعتراض به نابسامانی های اقتصادی و سقوط ارزش پول این کشور در یک اعتصاب ۲۴ ساعته مغازه های خود را بستند. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
جهان |
دیدگاه‌ها خاموش
روسیه می‌گوید آناتولی آنتونف، سفیر خود در واشنگتن را برای مشورت به مسکو فراخوانده است …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
جهان |
دیدگاه‌ها خاموش
بر اثر انفجار یک در مسیر یک مینی‌بوس حامل کارکنان دولت در کابل، پایتخت افغانستان ۴ نفر کشته و ۱۴ نفر زخمی شدند. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
جهان |
دیدگاه‌ها خاموش
کانادا و اوکراین گزارش منتشر شده ایران درباره سرنگونی هواپیمای اوکراینی پی اس ۷۵۲ را قانع کننده ندانستند. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
گوناگون |
دیدگاه‌ها خاموش
در تاریخ ١٨ اکتبر ٢٠١٩، یک «تمرین همه‌گیری» باعنوان رویداد ٢٠١ به میزبانی دانشگاه جان هاپکینز با مشارکت بنیاد بیل و ملیندا گیتس و مجمع جهانی اقتصاد (WEF) برگزار شد. در ژانویه سال ٢٠٢٠ در اجلاس مجمع جهانی اقتصاد در داووس این موضوع پشت درهای بسته و قبل از ثبت اولین حادثۀ مرگ ناشی «کروناویروس» در اروپا مورد بحث قرار گرفت. در ١١ مارس ٢٠٢٠، مدیر کل سازمان بهداشت جهانی- تدروس ادهانوم گبریزوس اظهار داشت که وضعیت بیماری با این ویروس «می‌تواند به عنوان یک بیماری همه‌گیر در نظر گرفته شود». …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
مقالات |
دیدگاه‌ها خاموش
باور کن بهار
ما خسته ایم
از این روزهای بی چراغ و شب های بی ستاره
از این قُرق
که رویا می شکند و ترانه بر لب خاموش می کند
ما هزاره ای ست که آمدنت را انتظار می کشیم
بیا و شهر چراغان کن …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
هنر و ادبیات |
دیدگاه‌ها خاموش
در این مقاله رزای سرخ ضمن برشمردنِ سهم مارکس در ارتقاء و تقویت گرایش سوسیالیسم انقلابی در جنبش کارگری، خاطرنشان می‌شود که ”مبارزهٔ طبقاتی برای تسخیر قدرت سیاسی، پُلی بود که مارکس میان سوسیالیسم و جنبش پرولترى زد”. بعلاوه، رزا روی دو آموزهٔ مارکسی تاکید ویژه می‌گذارد: ”برداشت ماتریالیستى از تاریخ بطور عام، و تئوری مارکسی انکشاف کاپیتالیستی بطور خاص”. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
مقالات |
دیدگاه‌ها خاموش
روز ۲۳ اسفند ۱۳۹۹ – ۱۳ مارس ۲۰۲۱، شورای عالی کار جمهوری اسلامی پایه مزد کارگران برای سال ۱۴۰۰ را ۲۶۵۵۰۰۰ (دو میلیون و ششصد و پنجاه و پنج هزار) تومان اعلام کرد. یعنی دستمزد کارگران برای سال ۱۴۰۰ نسبت سال ۱۳۹۹ افزایشی معادل ۳۹ درصد دارد. این میزان حتی به نصف رقم ساختگی و بسیار پایین سبد هزینه خانواده‌ها یعنی شش میلیون و ۹۰۰ هزار تومان هم نمی‌رسد. چرا که خود دست‌اندرکاران به اصطلاح نمایندگان کارگری، قبلا خط فقر را ۱۲ میلیون تومان اعلام کرده بودند. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
مقالات |
دیدگاه‌ها خاموش
گرچه نوروز و هر جشن مردمی و اجتماعی، بدون زدودن فقر و نابرابری، معنای شادی‌آور خود را درونی نخواهد کرد، گرچه طعم خوش همبستگی اجتماعی در چنین مراسمی جز با پشت پا زدن به باورهای فردگرایانه و کالاپرستانه میسر نمی‌شود، ولی در هیچ شرایطی و توسط هیچ نهادی حق شادی کردن مردم نباید پایمال شود. حق انتخاب سبک زندگی و اندیشه قابل سرکوب نیست. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
اجتماعی |
دیدگاه‌ها خاموش
ارسال شده با موضوع »
اجتماعی |
دیدگاه‌ها خاموش
فردا بهار میرسد از راه
باید که خانه را بتکانیم
از هر نشانه ای
کز بوی کهنگی
آزار بخش بوده و هست …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
هنر و ادبیات |
دیدگاه‌ها خاموش
جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا گفته است که خروج کامل نیروهای کشورش از افغانستان در ضرب الاجل تعیین‌شده، در اول مه سال جاری “خیلی سخت” خواهد بود. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
جهان |
دیدگاه‌ها خاموش
سازمان هواپیمایی ایران روز چهارشنبه گزارش بررسی سانحه هواپیمای مسافربری اوکراینی را ۱۴ ماه پس از ساقط کردن آن با اصابت موشک منتشر کرد. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
گوناگون |
دیدگاه‌ها خاموش
اتحادیه اروپا در واکنش به سرکوب اقلیت مسلمان اویغور و آمریکا به دلیل تغییر قانون انتخابات هنگ کنگ، تحریم‌های تازه‌ای علیه چین اعلام کردند. این اقدامات تنبیهی در مجموع ۲۸ مقام چینی و یک موسسه این کشور را دربرمی‌گیرد. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
جهان |
دیدگاه‌ها خاموش
ناهید تقوی، شهروند ایرانی‌تبار آلمان پس از ۱۵۱ روز انفرادی در زندان اوین به بند زنان منتقل شد. هنوز اتهام تقوی اعلام نشده اما ناظران معتقدند که حکومت جمهوری اسلامی از او به عنوان گروگان استفاده می‌کند. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
سیاسی |
دیدگاه‌ها خاموش
آمریکا اعلام کرد چند مقامات ارشد چین را به تلافی نقش آنها در تقویت کنترل پکن بر سیستم انتخاباتی هنگ کنگ و تضعیف دموکراسی در این منطقه تحریم کرده داده است. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
جهان |
دیدگاه‌ها خاموش
انقلاب خاموش جمعیتی با وجود تقلای جمهوری اسلامی
سعید پیوندی، جامعه‌شناس می‌گوید سیاست‌های جمعیتی ۱۵ سال گذشته در ایران بر پایه نگاه فرهنگی و اقتصادی به موضوع جمعیت بنا شده و اثرات منفی اجرای این سیاست‌ها به شکل تحمیلی بر زنان سنگین‌تر است.
پس از شکل‌گیری حکومت جمهوری اسلامی در ایران، جامعه شاهد یک دوره گذار باروری به لحاظ جمعیتی است. از سال ۱۳۶۵ و اوایل دهه ۷۰، سالنامه‌های آماری کشور کاهش باروری و نرخ رشد سالانه جمعیتی را نشان می‌دهند.
پس از آنکه علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی در سال ۱۳۹۱ از مسئولان خواست تا با لغو مجموعه سیاست‌های کنترل جمعیت، جمعیت ایران را به ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیون نفر برساند، فصل جدیدی در سیاست‌های جمعیتی ایران آغاز شد. یک سال بعد، مجلس با اکثریت آرا، قانون تنظیم خانواده را ملغی اعلام کرد. در سال ۱۳۹۳ تمام اقدامات مربوط به سقط جنین، وازکتومی، توبکتومی و تبلیغات کاهش موالید ممنوع اعلام شد. سیاست‌های جمعیتی کشور از طرف خامنه‌ای و در راستای «اهمیت مقوله جمعیت در اقتدار ملی و با توجه به پویندگی، بالندگی و جوانی جمعیت کنونی کشور به عنوان یک فرصت و امتیاز و در جهت جبران کاهش نرخ رشد جمعیت و نرخ باروری در سال‌های گذشته» ابلاغ شد.
به تازگی، در ۳۰ دی ماه سال جاری، با وجود مشکلات شدید معیشتی در جامعه، طرح تشویقی جدیدی برای مقابله با کاهش نرخ ازدواج به تصویب رسید. بر اساس مصوبه کمیسیون تلفیق بودجه، وام ازدواج به ۷۰ میلیون تومان افزایش یافت. همچنین در همین مصوبه اعلام شده که به زوج‌های کم سن و سال وام ۱۰۰ میلیون تومانی تعلق می‌گیرد. به علاوه در راستای سیاست افزایش جمعیت، پرداخت وام ۱۰۰ میلیون تومانی قرض الحسنه ودیعه مسکن برای خانوارهای فاقد مسکن و دارای فرزند سوم در لایحه بودجه تخصیص داده شده است. اخبار مربوط به حذف و لغو اجبار به غربالگری سلامت جنین و ممنوعیت ارائه وسایل پیشگیری به مناطق عشایری نیز در همین راستا هستند.
با وجود پیگیری مجدانه تمام این سیاست‌ها، نرخ رشد جمعیت بر اساس آمار ثبت احوال برای سال ۹۸ تنها «یک درصد» گزارش شده است. این در حالی است که محمدجواد محمودی، رئیس کمیته مطالعات و پایش سیاست‌های جمعیتی شورای عالی انقلاب فرهنگی اعلام کرده که در خوشبینانه‌ترین حالت، نرخ رشد جمعیت در سال ۹۹ به «۷۵ صدم درصد» خواهد رسید. این آمارها گواهی بر شکست اعمال سیاست‌های جمعیتی در حدود ۱۰ سال گذشته است.
از سوی دیگر قوانین مربوط به باروری و فرزندآوری در طی زمان، در راستای اراده قاطع رهبر جمهوری اسلامی مبنی بر افزایش جمعیت و تولید سربازان مطیع و وفادار که شالوده‌شان در نظام آموزشی شکل می‌گیرد، پا بر گرده مردم نهاده و بیش از همه زنان، حقوقشان و کیفیت زندگی آنان را تحت تأثیر قرار داده است. این سیاست‌ها نمی‌تواند صرفا جنبه ناتالیستی (طرفداری از تولیدمثل جمعیت و فرزندآوری) داشته باشد بلکه اهداف سیاسی، ایدئولوژیک و استراتژیک را نیز در پس خود دارند.
با توجه به تاریخ حکومت‌های ناسیونالیستی و فاشیستی، درمی‌یابیم که حق بر بدن زنان و حقوق باروری آنان در راستای منافع ملی و همچنین اراده رهبر، دستخوش دست‌اندازی‌های بسیاری شده است. جرم انگاری سقط جنین و کمبود یا دسترسی نداشتن به وسایل پیشگیری در چنین شرایط سیاسی و در همدستی و اتحاد با ارزش‌های مذهبی در کنار فقر و نابرابری، می‌تواند بر سلامت و بهداشت زنان تأثیر بسزایی بگذارد.
برای بررسی جنبه‌های متفاوت سیاست‌های جمعیتی در ایران، بازخوردهای آن و عوامل مستقیم و غیرمستقیمی که می‌تواند بر رفتار باروری جمعیت موثر واقع شود، زمانه به سراغ سعید پیوندی، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه لورن فرانسه رفته است.
زمانه: جمهوری اسلامی در سال‌های اخیر از روندهای تحول جمعیتی ایران ابراز نگرانی می‌کند و درصدد اعمال سیاست‌های جدید در این زمینه است. نظر شما در رابطه با این سیاست‌ها چیست؟
پیوندی: تغییرات جمعیتی در ایران در طول ۴۰ سال گذشته فقط تحت تأثیر سیاست‌های جمعیتی و اقتصادی جمهوری اسلامی نبوده است. عامل مهمی که در همه چهار دهه گذشته در شکل دادن به چیزی که می‌توان انقلاب خاموش جمعیتی یا دوران انتقالی جمعیت‌شناسانه نام داد، دگرگونی‌های ژرف ذهینتی و فرهنگ جامعه است.
ما در دهه نخست، پس از سال ۱۳۵۷ شاهد شتاب گرفتن رشد جمعیت و افزایش چشمگیر موالید در جامعه هستیم به‌طوری که نرخ افزایش جمعیت از کمتر از سه درصد (از ۱۳۴۵ تا ۱۳۵۵) به بیش از سه و نیم درصد رسید. از اوایل دهه ۱۳۷۰ این روند به‌تدریج کُند شد، به‌طوری‌که در دهه ۹۰ ما به نرخ رشدی شبیه کشورهای توسعه یافته نزدیک شدیم.
جمهوری اسلامی تا اوایل سال‌های دهه ۸۰، سیاست کنترل جمعیتی را دنبال می‌کرد. شبیه چیزی که در سال‌های پیش از ۱۳۵۷ وجود داشت. دلیل این سیاست هم ناتوانی در پاسخ دادن به نیازهای جمعیت جوان در حوزه بهداشت، آموزش و نیز در بازار کار بود. از اواسط دهه ۸۰ خورشیدی بخش بزرگی از حکومت به انتقاد از سیاست‌های جمعیتی روی آورد و ما شاهد نوعی چرخش سیاسی در نگاه به مساله جمعیت در ایران هستیم.
سیاست جدید جمعیتی در ۱۵ سال گذشته بر پایه نگاه فرهنگی و اقتصادی به موضوع جمعیت بنا شده است. عوامل اقتصادی با اینکه در سال‌های گذشته به یک عامل مهم در میزان بارآوری تبدیل شده اما هیچ‌گاه نقش تعیین کننده‌ای نداشته است. بحران معیشتی خانواده‌ها و کمبودها نقش بازدارنده معینی دارند ولی کاهش رشد جمعیت را توضیح نمی‌دهند، چرا که این پدیده از سال‌های دورتر و پیش از اوج گرفتن بحران آغاز شده و نه تنها شهرهای بزرگ و مراکز صنعتی، که حتی روستاها و مناطق دورافتاده را دربر می‌گیرد. بنابراین آنچه که در پس این انقلاب جمعیتی در ایران وجود دارد، تغییرات ذهنیتی و تغییرات فرهنگ جامعه به‌ویژه زنان است.
ما از جامعه‌ای که در آن زنان دسترسی کمتری به آموزش و به ویژه آموزش عالی داشتند به جامعه‌ای گذار کرده‌ایم که بیش از ۷۵ درصد دختران آن به‌طور متوسط ۱۱ سال در نظام آموزشی می‌مانند. تحولات مهم دیگری از جمله عمومی شدن ارتباطات و افزایش شهرنشینی و تغییر جایگاه زنان و افزایش آگاهی سبب شده که خانواده در شکل سنتی‌اش زیر علامت سوال رود. بُعد خانواده در ایران در دوران ۴۰ ساله از ۵،۵ نفر به ۳،۲ نفر رسیده است. این دوران، دروان انتقالی مهم جمعیتی است که در تاریخ ایران سابقه نداشته و ما را در حوزه جمعیتی به کشورهای توسعه‌یافته نزدیک کرده است.
جمهوری اسلامی به این عوامل ذهنیتی توجه نمی‌کند و تصور می‌کند که فقط بسته‌های تشویقی یا سیاست‌های تشویقی مثل وام ازدواج یا کمک به خانواده‌های پر جمعیت که در کشورهای دیگر هم اجرا می‌شود، پاسخگو است و می‌تواند کشور را به رشد جمعیت بالا برگرداند.
■ در سال گذشته وزارت بهداشت در بخشنامه‌ای، ارائه وسایل پیشگیری از بارداری را در مناطق عشایری ممنوع اعلام کرد. به علاوه مجلس در صدد حذف طرح غربالگری اجباری مادران باردار است. این سیاست‌ها چه تأثیری بر طبقات فرودست خواهد داشت و زنان این طبقات را چگونه تحت تأثیر قرار خواهد داد؟
- در ایران سیاست‌های اجتماعی گاه بدون توجه به واقعیت‌ها و تغییرات فرهنگی و ذهنیتی شکل می‌گیرند و مصداق این رهیافت آسیب‌شناسانه و ضد اجتماعی، سیاست‌های جمعیتی است. حکومت می‌خواهد به‌طور عمودی و از بالا چیزهایی را به جامعه تحمیل کند و در این راستا گاه حتی به سیاست‌هایی روی می‌آورد که جنایتکارانه و ضد سلامتی افراد است. محدود کردن خدمات جلوگیری از بارداری و خدمات بهداشتی دیگری که با سلامت زنان و مردان جامعه ارتباط دارد از جمله این اقدامات است. ممنوعیت دسترسی به وسایل پیشگیری از بارداری یا محدودیت‌های ایجاد شده برای سقط جنین، به لحاظ پزشکی، بهداشتی یا جامعه‌شناسی ابعاد بسیار نگران‌کننده‌ای دارد.
دست‌اندرکاران فکر می‌کنند می‌شود مردم را وادار به بچه دار شدن کرد. مخالفت با افزایش حداقل سن ازدواج دختران که ۱۳ سال است، یکی دیگر از این لجاجت‌های قشری و ضد اجتماعی است. حداقل سن ازدواج در ایران یکی از پایین‌ترین‌ها در همه دنیاست. با وجود توصیه‌های کارشناسان و جامعه‌شناسان به دلیل نتایج آسیب‌شناسانه مخربی که داشته، حکومت به نام مذهب حاضر به عقب‌نشینی نیست. در ایران سالانه به‌طور متوسط ۳۵ هزار دختر کمتر از ۱۵ سال ازدواج می‌کنند و این پدیده یکی از آسیب‌های مهم اجتماعی و یک فاجعه انسانی است. ما بچه‌های ۱۴ یا ۱۵ ساله بیوه و طلاق گرفته داریم. دختران ۱۴-۱۵ ساله هنوز در سنی نیستند که درباره ازدواج و آینده خود تصمیم‌گیری کنند. این سیاست‌ها فقط می‌تواند به بدبختی گسترده و قربانی شدن دختران جوانی منجر شود که بسیاری از آنها از خانواده‌های تهیدست، مناطق دورافتاده و توسعه‌نیافته هستند. در حالی‌که برای ساختن آینده‌ای انسانی، جای واقعی آنها در مدرسه است. خانواده‌هایی که تن به این ازدواج‌های زودرس می‌دهند، در حقیقت به‌خاطر تهیدستی و فقر، دختر خود را به مردان دیگر می‌فروشند.
اگر وام‌های ازدواج به زوج‌ها و زنان کم‌سن و سال را در نظر بگیریم، به راحتی می‌توانیم رابطه میان ازدواج در سنین پایین و فقر را ببینیم. تشویق دختران کم‌سن و سال به ازدواج که به کتاب‌های آموزشی و مدارس راه پیدا کرده یکی دیگر از لایه‌های این سیاست شوم ضداجتماعی است. وادار کردن جمعیت زنان و مردان به افزایش جمعیت از طریق عوامل بازدارنده، جز نتایج معکوس خصوصا در حوزه بهداشتی یا جامعه‌شناسی پیامد دیگری برای جامعه ایران نخواهد داشت. پیامدهای منفی این سیاست‌ها بسیار عظیم خواهند بود.
در حوزه بهداشتی هم، دریغ کردن امکانات جلوگیری از بارداری از زوج‌ها در عمل می‌تواند به فرزندآوری ناخواسته منجر شود که عواقب اجتماعی ناگواری به دنبال دارد. طرح‌های دیگری هم که برای وادار کردن افراد به فرزندآوری اجرا می‌شوند، به جز مشوق‌های اقتصادی، می‌توانند در حقیقت به نتایج خرابکارانه و منفی منتهی شوند.
■ آیا این طرح‌های افزایش جمعیت را که به مثابه یک طرح ملی و ناسیونالیستی ظهور کرده و با استفاده از ابزار آموزشی، در صدد تولید سربازان برای حفظ قدرت، عظمت طلبی ایدئولوژیک و حفظ تمامیت ارضی قرار می‌گیرد، می‌توان با سیاست‌های جمعیتی در دوره‌های فاشیسم حاکم بر آلمان و ایتالیا مقایسه کرد؟
- دست اندرکاران جمهوری اسلامی از آینده جمعیت ایران و منفی شدن رشد آن سخن به میان می‌آورند و در حقیقت چرخش سیاست‌های جمعیتی خود را از میانه دهه ۸۰ خورشیدی با این پدیده توجیه می‌کنند. در حالی‌که در پس این نگرانی «جمعیت شناسانه»، دغدغه‌های ایدئولوژیک و مذهبی وجود دارد. از این منظر سیاست‌های جمعیتی ۱۰ سال اخیر در جمهوری اسلامی تا حدودی به گرایش‌ها و نظرات فاشیستی و نازیسم در رابطه با جمعیت و جایگاه خانواده و زن نزدیک می‌شود. در این نظرات، زن در خدمت خانه و خانواده است و خانواده اصلی‌ترین سلول جامعه تلقی می‌شود. آنها فکر می‌کنند ارزش‌های سنتی جامعه مردسالارانه به خصوص در رابطه با زنان، به وجود خانواده پرجمعیت بسته است. نقش‌های اصلی زن به عنوان همسر و مادر در این نگاه به دورن خانه مربوط می‌شود. به عنوان مثال اگر به سیاست‌های دولت ویشی فرانسه که طرفدار نازی‌ها بود یا دولت موسولینی در ایتالیا یا آلمان و خیلی از حکومت‌های فاشیستی دیگر در دنیا توجه کنیم، زن ابزاری در جهت حفظ سنت‌های مردسالارانه جامعه بوده است.
آنچه که آنها انحطاط اخلاقی یا فساد اخلاقی عنوان می‌کنند، در حقیقت بحران اصلی‌ترین نهاد حفظ این سنت‌ها یعنی خانواده است. بنابراین پاسداشت خانواده، خصوصا خانواده پرجمعیت با نقش‌های برجسته جنسیتی مردانه و زنانه، با سیاست‌های جمعیتی و تأکید بر خانواده شباهت دارد.
در کنار این دغدغه ایدئولوژیک و دینی، موضوع سیاست های توسعه‌طلبانه کشور شیعه پرجمعیت نیز بارها بازتولید شده است. رویای کشوری ۱۲۰ یا ۱۵۰ میلیونی که به لطف وزن جمعیتی، نقش رهبری را در منطقه بر عهده بگیرد. آنها به باور خود وظیفه به‌وجود آوردن لشکر بزرگ شیعه‌ای را دارند که باید در زمان «ظهور» در ایران و منطقه حضور داشته باشد.
می‌توان گفت در پس این سیاست‌ها، پیش از آنکه نگرانی از ثبات جمعیت و پایین آمدن نسبت جوانی جمعیت وجود داشته باشد، نگرانی‌های ایدئولوژیک، مسأله اصلی است. وقتی حکومت می‌بیند که نهاد خانواده در ایران به مرز بحران رسیده و نسبت طلاق به ازدواج از سال ۱۳۷۰ تا ۱۳۹۵ بیش از چهار برابر شده است، به‌جای پرداختن و درک این پدیده بغرنج، تصور می‌کند با پند و نصیحت و کمی کمک مالی همه چیز حل می‌شود. این رفتار حکومتی است که فکر می‌کند باید بر همه شوون جامعه مسلط باشد و در واقع حضور و نفوذ همه‌جانبه داشته باشد یا به قول گافمن نهاد فراگیری باشد که بر همه چیز جامعه از جمله بر رفتار خانواده‌ها و تحول موقعیت زنان نظارت داشته باشد. به همین دلیل اتفاقی را که در این دوران انتقال جمعیتی می‌افتد متوجه نمی‌شود و از درک بحران خانواده، فراری شدن جوانان از ازدواج و اکراه زنان از بارآوری، بازمی‌ماند.
من به عنوان دانشجوی جامعه‌شناسی در سرشماری سال ۱۳۵۵ شرکت کردم و همان زمان از بررسی نتایج سرشماری و مقایسه داده‌های عینی روشن بود که میان میزان فرزندآوری زنان و سطح سواد و سبک زندگی آنان، رابطه آماری بسیار قوی‌ای وجود دارد. زنان بی سواد یا کم‌سواد به طور متوسط بین پنج تا شش بچه می‌توانستند داشته باشند، در حالی‌که زنانی که دوره آموزش عالی را طی کرده بودند ۱،۵ یا ۱،۶ بچه می‌توانستند داشته باشند.
مسأله سواد زنان و دسترسی به آموزش و آموزش عالی، به صورت خودکار باعث افزایش سن ازدواج می‌شود. زن، دیگر خود را با عنوان مادر و همسر که جایش در خانه است و وظیفه‌اش فرزندآوری است، نمی‌بیند و خود را به عنوان یک فرد اجتماعی تمام عیار معرفی کند.
رابطه تنگاتنگ بین دسترسی به آموزش و تعداد فرزندان، مختص ایران نیست و در خیلی کشورها همچون ترکیه و تونس و کشورهای آمریکای لاتین اتفاق افتاده است. ضمن اینکه در ایران بحران اقتصادی نقش مهمی در ۱۵ سال گذشته بازی کرده است. به علاوه بین دولت و جامعه نوعی بی‌اعتمادی وجود دارد. در نتیجه سیاست‌های جمعیتی دولت هم، دست‌کم از سوی زنانی که میانه خوشی با این حکومت ندارند، استقبال نمی‌شود و مورد بی‌اعتنایی قرار می‌گیرد.
تمامی این مسائل در واقع سایه روشن‌های سیاست‌های ۱۵ سال گذشته است. از زمانی که جمهوری اسلامی پس از تجربه سیاست‌های معتدل جمعیتی در دهه ۶۰ و ۷۰ شمسی با نگرانی‌های کاهش نرخ باروری مواجه شد، چرخشی را ایجاد کرد که تلاشش بازگرداندن آب از جوی رفته بود.
تغییر شاخص‌های اصلی جمعیتی همچون میزان باروری، تعداد ازدواج‌ها در سال یا تعداد بچه‌ها در سال و همینطور پدیده‌های دیگری همچون بحران خانواده و طلاق که دائم از طرف جمهوری اسلامی فاجعه اجتماعی تلقی می‌شود، در حالی‌که یک پدیده اجتماعی است، همگی بخشی از پروسه تغییر ذهنیت جمعیت جامعه‌شناسانه ایران را نشان می‌دهد. جمهوری اسلامی بدون توجه به این تغییر ذهنیت و انگاره جمعی مربوط به جمعیت، خانواده، نقش‌های زنانه و مردانه بر عوامل خارج از بُعد تجربه زیسته تأکید می‌کند. خانواده بزرگ، فرزندآوری و چگونه مادر و پدری بودن، بیش از هر چیز یک فرهنگ و ذهنیت تلقی می‌شود و جمهوری اسلامی از این موضوع غافل مانده است.سعید پیوندی، جامعه‌شناس می‌گوید سیاست‌های جمعیتی ۱۵ سال گذشته در ایران بر پایه نگاه فرهنگی و اقتصادی به موضوع جمعیت بنا شده و اثرات منفی اجرای این سیاست‌ها به شکل تحمیلی بر زنان سنگین‌تر است.
پس از شکل‌گیری حکومت جمهوری اسلامی در ایران، جامعه شاهد یک دوره گذار باروری به لحاظ جمعیتی است. از سال ۱۳۶۵ و اوایل دهه ۷۰، سالنامه‌های آماری کشور کاهش باروری و نرخ رشد سالانه جمعیتی را نشان می‌دهند.
برای بررسی جنبه‌های متفاوت سیاست‌های جمعیتی در ایران، بازخوردهای آن و عوامل مستقیم و غیرمستقیمی که می‌تواند بر رفتار باروری جمعیت موثر واقع شود، زمانه به سراغ سعید پیوندی، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه لورن فرانسه رفته است. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
گوناگون |
دیدگاه‌ها خاموش
بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، در گفتگو با روزنامۀ “یدیعوت آخرونوت” خبر داد که به زودی چهار کشور دیگر با اسرائیل قرارداد صلح امضا می‌کنند. نخست وزیر اسرائیل نامی از کشورهای جدیدی نبرد که قرار است به گفتۀ او مناسبات خود را با اسرائیل عادی کنند. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
جهان |
دیدگاه‌ها خاموش
ژان-ایو لودریان، وزیر امور خارجۀ فرانسه، امروز سه شنبه شانزدهم مارس در مقابل نمایندگان سنای این کشور گفت که وضعیت داخلی ایران ازسرگیری گفتگوها بر سر برنامۀ اتمی این کشور را به تأخیر انداخته است. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
سیاسی |
دیدگاه‌ها خاموش
چهارشنبه سوری سال ۹۹ تا ساعت ۲۳ شب به وقت تهران، ۱۰۳۰ مصدوم داشته که ۸۰ نفر از آن ها قطع عضو شدند. همچنین ۳ نفر در حوادث و ۳ نفر در این حوادث جان باخته اند. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
اجتماعی |
دیدگاه‌ها خاموش
ر کیلو مرغ ماشینی از حدود ۱۲ هزار و ۶۰۰ تومان در بهمن سال گذشته، به متوسط ۲۳ هزار تومان در بهمن امسال رسیده است …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
اجتماعی |
دیدگاه‌ها خاموش
بر اساس یک گزارش رسانه‌ای، جمهوری اسلامی به دلیل نداشتن خریدار کافی، نفت ایران را سه تا پنج دلار زیر معیار نفت خام برنت می‌فروشد. میزان صادرات نفت این کشور به چین در ماه جاری میلادی به حدود یک میلیون بشکه در روز میرسد. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
گوناگون |
دیدگاه‌ها خاموش
با امیمه نجار درباره‌ی جنبش زنان در عربستان سعودی و مقایسه‌ی آن با جنبش زنان در ایران گفتگو کردیم. امیمه نجار وبلاگ‌نویس، فعال حقوق زنان، پرستار و پزشک اهل عربستان سعودی است. او در عربستان سعودی متولد و بزرگ شد، در سال ۲۰۱۱، به چین نقل مکان کرد، پناهنده شد و در دانشگاه جیلین در رشته‌ی پزشکی و جراحی تحصیل کرد. او اکنون دوره‌ی تحصیلات تکمیلی خود را در رشته‌ی جراحی در کالج سلطنتی جراحان در ایرلند می‌گذراند. …. (دنباله…)
ارسال شده با موضوع »
جهان,
زنان |
دیدگاه‌ها خاموش
