اگر سال گذشته با کشتن پاسدار قاسم سلیمانی در فرودگاه بغداد آغاز شد امسال با پرواز هواپیماهای غول پیکر بی‌-‌۵۲ آمریکایی و حضور کشتی‌‌های جنگی و زیردریایی‌های آمریکایی و اسرائیلی و نیز با جنگ و جدل لفظی شدید مقامات آمریکایی و و اسرائیلی ایرانی شروع شده است. به این ترتیب خاورمیانه به انبار باروت بزرگی تبدیل شده است که اگر جنگی دربگیرد تر و خشک را با هم خواهند سوخت. ….

——————————————————

مناقشه جمهوری اسلامی و آمریکا و اسرائیل در تمام سال ۲۰۲۰!

بهرام رحمانی
bahram.rehmani@gmail.com

امروز اولین روز سال نو ۲۰۲۱ میلادی است. آغاز سال نو میلادی ۲۰۲۱ را به همه انسان‌های آزاده تبریک می‌گویم. متاسفانه همه پیش‌بینی‌ها و تحلیل‌ها نشان می‌دهند که در سال جاری نیز بشریت همانند سال گذشته و کمابیش با بحران کرونا و بحران‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، نظامی و… دست و پنجه نرم خواهد کرد.

سال ۲۰۲۰ آبستن رویدادها و تحولات مهم و تاثیرگذار زیادی در صحنه سیاسی و اجتماعی و اقتصادی جهان بود. اخبار مربوط به شیوع ویروس کرونا و تحولات مرتبط با آن، کشته‌شدن قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران ایران در عراق، هدف قرار گرفتن هواپیمای مسافربری خطوط هوایی اوکراین از سوی پدافند هوایی جمهور اسلامی ایران در تهران، عادی‌شدن روابط اسرائیل با چند کشور عربی، تحولات مربوط به یمن، سوریه، افغانستان، لیبی و عراق از جمله رویدادهای مهم خبری منطقه خاورمیانه و جهان در سال ۲۰۲۰ میلادی بودند.
اگر سال گذشته با کشتن پاسدار قاسم سلیمانی در فرودگاه بغداد آغاز شد امسال با پرواز هواپیماهای غول پیکر بی‌-‌۵۲ آمریکایی و حضور کشتی‌‌های جنگی و زیردریایی‌های آمریکایی و اسرائیلی و نیز با جنگ و جدل لفظی شدید مقامات آمریکایی و و اسرائیلی ایرانی شروع شده است. به این ترتیب خاورمیانه به انبار باروت بزرگی تبدیل شده است که اگر جنگی دربگیرد تر و خشک را با هم خواهند سوخت.
در روزهای اخیر، هم‌زمان با سال‌گرد کشته‌شدن قاسم سلیمانی، مصاحبه‌ها و خاطرات زیادی در ستایش فرمانده پیشین نیروی قدس سپاه در رسانه‌های داخل ایران منتشر شده است که اغلب دروغ و خرافه و ادعا و هم‌چنین بدون جزییات و منبع دقیق هستند.
تهدید تازه دبیر شورای عالی امنیت ایران به گرفتن «انتقام سخت» چند روز پس از اظهارات مشابه رهبر جمهوری اسلامی صورت می‌گیرد.
آیت‌الله علی خامنه‌ای روز ۲۶ آذر در دیدار با اعضای «ستاد بزرگ‌داشت» سال‌گرد کشته شدن قاسم سلیمانی گفت: «آمران و قاتلان سردار سلیمانی نیز باید انتقام پس دهند و این انتقام در هر زمانی که ممکن باشد، قطعی است.»
هنوز مشخص نیست که آیا ایران قصد دارد به صورت مستقیم یا از طریق گروه‌های نیابتی خود به اهداف آمریکایی یا متحدانش ضربه بزند.
حسین امیرعبدالهیان، سخنگوی ستاد قاسم سلیمانی گفته است که در جریان جنگ سوریه، قاسم سلیمانی «بعضی شب‌ها به خواب دوستان» می‌آمده و «نقشه راه اجرای عملیات» علیه اسرائیل را نشان می‌داد.
به گزارش خبرگزاری ایرنا، حسین امیرعبدالهیان این سخنان را شامگاه چهارشنبه ۱۰ دی‌ماه در یک برنامه تلویزیونی مطرح کرده و منبع گفته‌های خود را «برخی دوستان» در سوریه اعلام کرده است.
علی شیرازی، نماینده پیشین خامنه‌ای در نیروی قدس سپاه نیز در گفت‌وگویی با اشاره به فعالیت‌های سلیمانی در خارج از ایران گفته است که یک بار در جریان سفر قاسم سلیمانی به افغانستان، خلبان هواپیمای حامل او به اشتباه در فرودگاه طالبان نشسته بود ولی قاسم سلیمانی «خم به ابرو نیاورد» و فقط «به خلبان تذکر کرد اشتباه نشستی.»
حسین امیرعبدالهیان هم‌چنین گفته است در سال‌گرد کشته‌شدن قاسم سلیمانی، ۱۶ هزار برنامه «با حرکت‌های خودجوش مردمی» اجرا یا آماده شده است. اما امیر عبداللهیان به منابع مالی و میزان هزینه‌ای که برای اجرای این برنامه‌ها شده است، اشاره‌ای نکرده است.
وزارت امور خارجه ایالات متحده، به سخنان اخیر اسماعیل قاآنی خطاب به رهبران آمریکا واکنش نشان داده و آن را «تروریستی» خوانده است. به گزارش رسانه‌های ایران، قاآنی در جلسه غیرعلنی مجلس گفت: «عوامل آمریکایی دخیل در ترور سلیمانی باید سبک زندگی مخفی سلمان رشدی را یاد بگیرند؛ چرا که جمهوری اسلامی انتقام خون به ناحق ریخته سلیمانی را خواهد گرفت.»
کیل براون، معاون سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا با اشاره به توییت مشابهی که به وسیله حساب کاربری منتسب به اسماعیل قاآنی منتشر شده است، از توییتر به خاطر عدم برخورد با آن انتقاد کرد.
در این توییت ترامپ، وزرای دفاع و خارجه و همین رییس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا تهدید شده‌اند.
براون گفت: «سردار اسماعیل قاآنی، جانشین قاسم سلیمانی به عنوان رهبر نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران، در توییتر مقامات آمریکایی را تهدید به مرگ می کند. توییتر چه زمانی شرایط استفاده خود را برای مقابله با چنین تهدیدهای گستاخانه تروریستی اعمال خواهد کرد؟»
در سالی که گذشت سران و مقامات سیاسی و نظامی ریز و درشت جمهوری اسلامی بر نابودی اسرائیل اصرار ورزیدند اما در مقابل اسرائیل عملا ضربات زیادی به جمهوری اسلامی زده است بدون این که جمهوری اسلامی جرات کم‌ترین اقدام تلافی‌جویانه از خود نشان دهد.
ارتش اسرائیل در اظهاراتی بی سابقه در مورد عملیاتش در سوریه گفته که در سال گذشته ۵۰ حمله به این کشور داشته است. دولت سوریه اغلب اسرائیل را مسئول حملات هوایی به مناطقی در کشورش می‌داند، اما در مقابل اسرائیل از هر گونه اظهارنظری در مورد این گزارشات خودداری کرده بود.
اسرائیل معمولا اهداف مرتبط با شبه‌نظامیان مورد حمایت جمهوری اسلامی ایران را در سوریه هدف قرار می‌دهد. این شبه‌نظامیان از حامیان اصلی بشار اسد، رییس‌جمهور در جنگ داخلی سوریه هستند. اسرائیل حضور شبه‌نظامیان مرتبط با ایران را در سوریه و در مجاورت مرزهایش تهدیدی جدی برای کشورش می‌داند.
لازم به یادآوری است که وقایع مهم سال ۲۰۲۰ را به تاریخ سه‌شنبه نهم دی ۱۳۹۹‌-‌ بیست و نهم دسامبر ۲۰۲۰ در مطلبی تحت عنوان «مهم‌ترین وقایع سال ۲۰۲۰» نوشته بودم و از جمله در سایت‌های آزادی بیان، لجور، گزارشگران، حزب کمونیست ایران و… منتشر شده است. به همین دلیل در این مطلب، صرفا نگاهی خواهم داشت به روابط بحرانی جمهوری اسلامی ایران و دولت آمریکا و اسرائیل در سال ۲۰۲۰.(این مطلب را می‌توانید در سایت آزادی بیان مطالعه کنید که لینک آن در پایان این مطلب آمده است)
***

در سالی که گذشت سران و مقامات جمهوری اسلامی از یک‌سو و دولت‌های آمریکا و اسرائیل از سوی دیگر در اغلب سخنرانی‌هایشان تعارفات رایج دیپلماتیک را کنار گذاشته و اغلب با لحن تندی همدیگر را محکوم به جنگ و تروریسم کردند.
دونالد ترامپ، در آخرین سال ریاست جمهوری‌اش، تلاش کرد مواضع خود را در خاورمیانه پیاده کند؛ جمهوری اسلامی ایران را تضعیف و مناسبات اعراب و اسرائیل را برقرار کند.
آمریکا که با روی کار آمدن دونالد ترامپ از برجام بیرون آمده بود و تحریم‌های بی‌سابقه‌ای را علیه جمهوری اسلامی ایران وضع کرده بود، حالا یکی از مهره‌های کلیدی جمهوری اسلامی ایران را که برای اعمال سیاست‌های آن در منطقه جایگاهی ویژه داشت، حذف کرد.
مهم‌ترین رویداد سال ۲۰۲۰ بین جمهوری اسلامی ایران و آمریکا در اوایل سال ۲۰۲۰ روی داد. صبح سوم ژانویه ۲۰۲۰، در آغاز سال نوی میلادی، بیانیه‌ وزارت دفاع آمریکا در خبرگزاری‌ها منتشر گردید: «به فرمان رییس‌جمهور دونالد ترامپ و به منظور حفظ امنیت نیروی‌های مستقر در خارج از کشور، نیروهای مسلح آمریکا تصمیمی قاطع گرفتند و قاسم سلیمانی را کشتند.»
قاسم سلیمانی و همراهانش ۱۳ دی‌ماه ۱۳۹۸ -‌ سوم ژانویه ۲۰۲۰ با حمله پهپاد آمریکایی در نزدیکی فرودگاه بغداد کشته شدند.
قاسم سلیمانی همراه با ابومهدی المهندس، معاون فرمانده گروه حشدالشعبی عراق، و گروهی دیگر از نظامیان ایرانی و عراقی ۱۳ دی ماه پارسال در جریان حمله پهپادی ارتش آمریکا در نزدیکی فرودگاه بغداد کشته شدند.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا، که در اولین واکنش خود در توییتر فقط یک پرچم آمریکا توییت کرده بود در توییت دوم خود در این‌باره نوشت: «ایران در هیچ جنگی پیروز نشده، اما در هیچ مذاکره‌ای شکست نخورده است.»

واکنش جمهوری اسلامی همراه با ادعاهایی بود که برای مردم آشناست. به‌ویژه که آیت‌الله خامنه‌ای وعده داد که «انتقام سختی» در انتظار عاملان و آمران قتل این «چهره بین‌المللی مقاومت» است و تاکید کرد که «همه دل‌بستگان مقاومت خون‌خواه او» هستند. فرماندهان و سایر مقامات جمهوری اسلامی چنین ادعایی را تکرار کردند.
حسن روحانی، رییس‌جمهوری ایران هم در پیام خود گفت: «بی‌تردید انتقام این جنایت هولناک را ملت بزرگ ایران و دیگر ملت‌های آزاده منطقه، از آمریکای جنایتکار خواهند گرفت.»
شیخ روحانی کشتن قاسم سلیمانی را «نشانه سرخوردگی و عجز و ناتوانی آمریکا در منطقه» دانست و این اقدام را «زیر پا گذاشتن تمام اصول و قواعد انسانی و حقوق بین‌الملل» خواند.
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، آمریکا را مسئول پیامدهای آن‌چه او ماجراجویی‌های یاغی‌گرانه خواند و در توییتی ادعا کرد، سلیمانی را «موثرترین نیرو در مبارزه با داعش، جبهه نصرت و القاعده خواند. او اقدام آمریکا را در «ترور» سلیمانی «بسیار خطرناک» خواند.
محسن رضایی از فرماندهان سابق سپاه پاسداران و دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام این کشور در توییتر از «انتقام سخت علیه آمریکا» سخن گفت: «سپهبد شهید قاسم سلیمانی به جمع برادران شهیدش پیوست ولی انتقام سختی از امریکا خواهیم گرفت.»
سپاه پاسداران در بیانیه‌ای، قاسم سلیمانی را ستایش کرده و هشدار داده که کشته شدن او در حمله آمریکا «بر خلاف نیت و غایت» این حمله، به باز شدن جبهه‌های جدیدی علیه آمریکا و اسرائیل در منطقه و جهان می‌انجامد. در بیانیه سپاه آمده که سلیمانی برای «برنامه‌ریزی مقابله با توطئه جدید آمریکایی‌ها در احیای داعش و گروهک های تکفیری و برهم زدن مجدد امنیت عراق»، به این کشور سفر کرده بود.
محمدباقر قالیباف، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و رییس کنونی مجلس شورای اسلامی در حساب توییتر خود در واکنش به کشته شدن قاسم سلیمانی نوشت: «حالا تو به برکت شهادت، زنده‌تر از همیشه‌ای و من تنهاتر.» قالیباف که با هشتگ «انتقام سخت» توییت کرده نوشت: «امروز که به آرزوی خود رسیده‌ای برایم دعا کن تا سال‌ها چشم انتظاری‌ام برای دیدن رفقای شهیدمان به پایان برسد.»
ابراهیم رئیسی، رییس قوه قضاییه جمهوری اسلامی ایران در پیام تسلیت خود نوشت: «از هر قطره خون پاک آنان، صدها قاسم سلیمانی در منطقه وجهان خواهد رویید.» شیخ رئیسی نوشت که این اتفاق «خواب را از چشم دولت تروریست آمریکا و تروریسم بین‌الملل درسراسر جهان» خواهد گرفت و ادعا کرد: «بی‌تردید سربازان جبهه مقاومت، انتقام خون حاج قاسم» را خواهند گرفت و این انتقام به «اشد وجه» خواهد بود.
حسام‌الدین آشنا، مشاور حسن روحانی در توییتی به دونالد ترامپ در مورد حمله به خودرو قاسم سلیمانی و کشتن او هشدار داد: «ترامپ با قمار خود، آمریکا را وارد خطیرترین شرایط منطقه‌ای کرده‌است. کسی که پا را از خطوط قرمز فراتر بگذارد باید آماده تحمل تبعاتش باشد.»
علی ربیعی، سخنگوی دولت نیز در حساب توییتر خود نوشته است که «ترامپ وقیحانه مسئولیت این ترور را برعهده گرفت» و سلیمانی «سال‌ها به دنبال شهادت بود» و «پاسخ سخت» خواهد بود.
محمد خاتمی، رییس‌جمهور سابق جمهوری اسلامی ایران در پیام تسلیتی، کشته‌شدن قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس را «خسارتی است بسیار برای اسلام و ایران» دانست. او نوشت که سلیمانی «به دست جنایت‌کاران متجاوز به منطقه و عراق» کشته شده و «او را به مقصد مطلوب خود» او «که شهادت» بود رسانده است.
پروانه سلحشوری، نماینده اصلاح‌طلب مجلس شورای اسلامی ایران در حساب توییتر خود نوشت که «حاج قاسم سلیمانی چهره‌ای منحصر به فرد در عرصه مبارزه با تروریسم در منطقه بود.» او نوشت که سلیمانی «عمر خویش را صرف دفاع از خاک وطن در سال‌های جنگ‌تحمیلی و پس از آن نمود» و «در نهایت، خود قربانی تروریسم شد.»

هشتم ژانویه، یک روز پس از آن‌که مراسم خاک‌سپاری سردار سلیمانی فرمانده سپاه «قدس» در کرمان برگزار شد و در جریان آن، ۵۶ تن جان خود را از دست دادند و ۲۱۳ نفر نیز زخمی شدند جمهوری اسلامی ایران، پنج روز بعد به تلافی این حمله، یک پایگاه نظامی عراقی که مقر نیروهای آمریکایی بود را هدف موشک‌های بالستیک قرار داد که این حمله تلفاتی در بر نداشت در همان شب این «انتقام سخت» را با شلیک دو موشک به هواپیمای مسافربری در فضای تهران و کشتن همه مسافران آن گرفت.
سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که پایگاه هوایی عین الاسد عراق را با ده‌ها موشک مورد هدف قرار داده است. مقامات ایرانی مدعی کشته‌شدن حداقل ۸۰ نظامی آمریکایی در این حمله شدند اما مقامات آمریکا تلفات جانی نظامیان خود در این حمله را تکذیب کردند. پنتاگون از هدف قرار گرفتن پایگاه هوایی عین الاسد و یک پایگاه نظامی در اربیل با ۱۲ موشک خبر داد.
البته جمهوری اسلامی قبل از این حمله به دولت عراق درباره اقداماتش خبر داده بود و آمریکایی نیز از این طریق از اقدام جمهوری اسلامی با خبر شده بودند در نتیجه نیروهای آمریکایی در عراق تدبیرات لازم را اتخاذ کرده بودند.
هواپیمای «بوئینگ ۷۳۷» خطوط هوایی اوکراین دقایقی پس از برخاستن از فرودگاه بین‌المللی امام خمینی تهران سقوط کرد. تمامی ۱۷۶ مسافر و خدمه پرواز جان خود را از دست دادند. مقامات ایرانی پس از چند روز سکوت درباره علت سقوط این هواپیما، در ۱۱ ژانویه علت حادثه را «خطای انسانی» و اثابت دو موشک شلیک شده از سامانه دفاع هوایی تور روسی مستقر در تهران اعلام کردند.
اما «انتقام سخت» هیچ ربطی به آمریکا نداشت، بلکه جان ۱۷۶ سرنشین یک هواپیمای مسافربری را گرفت؛ صدها خانواده را داغ‌دار کرد و رسوایی بزرگی برای سران و نیروهای نظامی جمهوری اسلامی ایران به بار آورد.
در شب حمله، پدافند دفاعی جمهوری اسلامی ایران یک فروند هواپیما مسافربری متعلق به شرکت هواپیمایی بین‌المللی اوکراین را که تهران را به مقصد کی‌یف ترک می‌کرد، ساقط کرد.
تمام خدمه و مسافران کشته شدند. مقامات ایران بعد از سه روز انکار و دروغ‌بافی و و پنهان‌کاری، سرانجام مدعی شد که این سانحه در پی یک «خطای انسانی» در پدافند سپاه پاسداران رخ داده است، اما اطلاعات بیش‌تری در این مورد منتشر نکرد. جمهوری اسلامی نه تنها ماه‌ها از تحویل جعبه‌های سیاه هواپیما خودداری کرد بلکه معترضان و عزاداران را نیز یا بازداشت کرد.

یازدهم ژانویه، تنش بین ایران و آمریکا، پیامد‌های احتمالی آن و فاجعه سقوط هواپیما اوکراینی، در صدر اخبار جهان قرار گرفت. روزی که انتشار بیانیه‌ دولت چین، توجه جهانیان را متوجه شهر صنعتی «ووهان» کرد: «نخستین بیمار مبتلا به ویروس جدید کرونا جان باخت.»
با گذشت حدود سال از این فاجعه‌ انسانی، جمهوری اسلامی ایران هم‌چنان حاضر نشده در این مورد شفاف‌سازی کند.
معاونت حقوقی ریاست جمهوری اسلامی ایران خبر می‌دهد که پیشنهاد این معاونت برای پرداخت خسارت به بازماندگان جان‌باختگان هواپیمای اوکراینی، در جلسه روز چهارشنبه، دهم دی، هیات وزیران به تصویب رسیده است.
بنابر این گزارش، در این مصوبه، وزارتخانه راه و شهرسازی موظف شده است ترتیب پرداخت مبلغ ۱۵۰ هزار دلار یا معادل یورویی آن به خانواده و بازماندگان هریک از قربانیان را بدهد.
معاونت حقوقی ریاست جمهوری در بیانیه خود نوشته است که با «پیگیری‌های» این نهاد، تامین اعتبار برای پرداخت این غرامت «پیش از فرا رسیدن سالگرد حادثه» انجام شده است.
قربانیان هواپیمای اوکراینی از جمله شهروندان ایران، کانادا، اوکراین، بریتانیا و افغانستان.
انجمن خانواده‌های جان‌باختگان پرواز پی‌اس ۷۵۲ روز دوم دی‌ماه جاری با انتشار بیانیه‌ای در آستانه سال‌گرد سرنگونی هواپیمای اوکراینی اعلام کرد حکومت ایران می‌کوشد با فشار بیش‌تر بر خانواده‌ها برای دریافت غرامت رضایت بگیرد و مراسم یادبود قربانیان را مصادره کند.
در آغاز این بیانیه آمده بود: «قاتل نمی‌تواند صاحب عزا باشد. جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران خانواده‌های ما را با بی‌رحمی کشته‌اند.»
خانواده‌های جان‌باختگان با بیان این‌که حکومت ایران در یک سال گذشته کوشیده است از محل دفن تا مراسم خاکسپاری و یادبود ۱۷۶ قربانی هواپیمای اوکراینی را «غصب» کند، می‌گویند فشارهای حکومت بر بازماندگان در آستانه سالگرد این «جنایت نابخشودنی» افزایش یافته است.
مقام‌های جمهوری اسلامی ایران مصر اند که دلیل سرنگونی این هواپیما را «خطای انسانی» اعلام کرده‌اند. این در حالی است که دولت‌های کانادا و اوکراین همواره می‌گویند ایران به وعده‌هایش در مورد پاسخ‌گویی کامل عمل نکرده است و همکاری‌های لازم را برای روشن شدن «حقیقت» انجام نمی‌دهد.
فرانسوا فیلیپ شامپاین، وزیر خارجه کانادا، نیز اخیرا گفته است که باور ندارد سرنگون کردن هواپیمای اوکراینی با موشک‌های سپاه پاسداران در اطراف تهران ناشی از «خطای انسانی» بوده باشد.
در حالی که سازمان هواپیمایی اسلامی ایران از ارسال پیش‌نویس گزارش نهایی سرنگونی هواپیمای اوکراینی برای کشورهایی که در تحقیقات مشارکت داشته‌اند خبر داده است، یوگنی ینین، معاون وزیر خارجه اوکراین و مسئول مذاکرات با ایران درباره پرونده سرنگونی هواپیمای اوکراینی به رادیو فردا گفته است که کی‌یف منتظر عملی شدن وعده‌های تهران است.
او در این باره اضافه کرده است: «این روزها توجه ویژه به تحقیقات در ایران از جمله تحقیقات فنی معطوف شده. تا امروز هیچ گزارشی دریافت نکرده‌ایم. دست‌کم دو ماه است که از طرف ایرانی می‌شنویم گزارش فنی نهایی آماده شده و در حال ترجمه است. تا زمانی‌که این گزارش به دست‌مان نرسد نمی‌توانیم بفهمیم نتایج تحقیقات فنی در ایران چه بوده زیرا ارزش گزارش‌های مقدماتی محدود است و صرفا گزارش نهایی فنی سندی‌ست که آن را هم در تحقیقات جنایی و هم در تعیین مبلغ غرامت که موضوع مذاکرات‌مان است در نظر خواهیم گرفت. بسیار علاقه‌مندم وعده‌هایشان اجرا شود و سخنان بسیار شیرین مقامات ایرانی جامه عمل بپوشد.»
در ادامه این مسئله، محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی جمهوری اسلامی، روز چهارشنبه، دهم دی، به خبرنگاران گفت که «جمع‌بندی سانحه به پایان رسیده و گزارش نهایی به زبان انگلیسی و فارسی پرینت گرفته شده است و در اختیار تمام ذی‌ربطان قرار گرفته است.» طرف‌های «ذی‌ربط» هنوز دریافت گزارش نهایی از ایران در مورد این سانحه را تایید نکرده‌اند.

اواخر سال ۲۰۲۰ نیز سه بار بمب‌افکن‌های‌ آمریکایی روی خلیج فارس برای «ارسال پیام صریح و بازدارنده» به پروازدرآمدند. ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا‌(سنت‌کام) گفته هدف از این پروازها «ارسال پیام بازدارنده و صریح برای هر کسی است که بخواهد به آمریکایی‌ها یا منافع آمریکا آسیب برساند.»
بمب‌افکن‌های استراتژیک آمریکا روز چهارشنبه ۱۰ دی‌ماه ۱۳۹۹ – ۳۰ دسامبر ۲۰۲۰ برای دومین بار ظرف یک ماه گذشته بر فراز خلیج فارس به پرواز در آمدند، اقدامی که هدف از آن «بازداشتن ایران» از حمله به اهداف آمریکایی در خاورمیانه تعبیر شده است.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، یک مقام ارشد نظامی آمریکا گفته که پرواز دو بمب‌افکن بی-۵۲ در واکنش به علائمی است، حاکی از این‌که ایران قصد دارد ظرف روزهای آینده حملاتی را علیه اهداف متحدان ایالات متحده در عراق یا دیگر نقاط خاورمیانه انجام دهد.
این مقام که به دلایل امنیتی نخواست نامش فاش شود گفت این حملات حتی ممکن است در زمان روی کار آمدن دولت جو بایدن صورت گیرد.
او افزود: سرویس‌های اطلاعاتی آمریکا موفق به ردیابی نشانه‌های تازه‌ای از «تهدیدهای نسبتا قابل توجه» از سوی ایران شده‌اند، از جمله برنامه‌ریزی برای حملات موشکی احتمالی علیه منافع ایالات متحده در عراق.
این مقام آمریکایی تصریح کرد: این نشانه‌ها حتی از نخستین روزهای پس از کشتن سلیمانی نیز نگران‌کننده‌تر محسوب می‌شوند.
او هم‌چنین نشانه‌هایی را برشمرد که حاکی از انتقال سلاح‌های پیشرفته از ایران به داخل خاک عراق در مدت اخیر است. در همین حال، شواهدی مبنی‌بر احتمال دیدار رهبران شبه‌نظامیان شیعه تحت حمایت ایران با فرماندهان سپاه قدس به دست آمده است.
ماموریت این بمب‌افکن‌ها که از پایگاهی هوایی در داکوتای شمالی پرواز کرده بودند، بیانگر افزایش نگرانی در واشینگتن در هفته‌های آخر دولت دونالد ترامپ از اقدام تلافی‌جویانه ایران در واکنش به کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه، است.
سنت‌کام در بیانیه‌ای گفت که هدف «حضور حساب‌شده» این بمب‌افکن‌های استراتوفورترس «برای تاکید بر تعهد ارتش آمریکا به امنیت منطقه و نشان دادن توانایی منحصر به فرد پیاده‌سازی سریع نیروی رزمی در فرصت کوتاه» بوده است.
این سومین دور از پرواز بمب‌افکن‌های آمریکایی بر فراز خلیج فارس در یک ماه و نیم گذشته است که هم‌زمان با روزهای پایانی دولت دونالد ترامپ و در آستانه اولین سال‌گرد کشته‌شدن پاسدار قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین نیروی قدس سپاه پاسداران در عراق، انجام می‌شود.
سنت‌کام گفته هدف از این پروازها «ارسال پیام بازدارنده و صریح برای هر کسی است که بخواهد به آمریکایی‌ها یا منافع آمریکا آسیب برساند.» به گفته سنت‌کام دو بمب‌افکن بی‌‌-۵۲ از پایگاه هوایی مینوت در داکوتای شمالی به پرواز درآمده‌اند.
فاکس نیوز گزارش داده است که این هواپیماها روز سه‌شنبه برای این ماموریت از پایگاه بلند شده‌اند و در پروازی ۳۰ ساعته و بدون توقف به منطقه خاورمیانه رفته و برگشته‌اند.
این پروازها یک هفته بعد از هشدار تند دونالد ترامپ به ایران بعد از حمله راکتی به سفارت آمریکا در بغداد انجام شد. ترامپ گفته بود که اگر حتی یک آمریکایی در این حملات کشته شود، ایران را مسئول می‌داند.
مقام‌های جمهوری اسلامی ایران با تکذیب دست داشتن یا حمایت از حمله به سفارت آمریکا تلاش کرده‌اند در هفته‌های پایانی دولت ترامپ با لحنی متفاوت با تهدیدهای معمول، به این تحولات واکنش نشان دهند.
به گزارش فاکس نیوز یک مقام نظامی ارشد آمریکایی به گروهی از خبرنگاران گفته است که ارزیابی اخیر اطلاعاتی آمریکا نشان می‌دهد که ایران قصد گرفتن انتقام کشتن قاسم سلیمانی را دارد.
این مقام که خواسته نامش فاش نشود گفته است که اطلاعات تازه درباره ایران «نگران‌کننده‌ترین» اطلاعاتی است که از زمان کشتن سلیمانی به دست آمده است. به گفته این مقام نظامی آن‌ها از «حملات بالقوه بیش‌تر و پیچیده‌تر» در عراق هم نگران هستند.
در هفته‌های گذشته و با بالا گرفتن گزارش‌ها و گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال تنش نظامی میان آمریکا و ایران، آمریکا تحرکات نظامی خود در منطقه را افزایش داده است. پرواز بمب‌افکن‌ها و ورود یک زیردریایی و ناوهای نیروی دریایی آمریکا از جمله این تحولات بود.
در اواخر ماه نوامبر ناوگروهی تحت هدایت ناو هواپیمابر نیمیتز آمریکا وارد خلیج فارس شد و هم‌زمان آمریکا با هدف نمایش قدرت دو بمب افکن دورپرواز بی-۵۲ را بر فراز خلیج فارس به پرواز درآورد.
اخیرا ناوگروهی تحت هدایت ناو هواپیمابر نیمیتز آمریکا وارد خلیج فارس شد و کمب بعد آمریکا با هدف نمایش قدرت دو بمب‌افکن دورپرواز بی-۵۲ را بر فراز خلیج فارس به پرواز درآورد.
طبق گفته مقامات پنتاگون حضور زیردریایی «اس اس جورجیا» پیامی روشن به تهران بوده و بدان معناست که آمریکا به حمایت از متحدان خویش متعهد خواهد بود. این زیردریایی که به همراه دو رزمناو به منطقه وارد شده حامل ۱۵۰ موشک از نوع «توماهوک» است.
در یک اقدام مشابه دیگر، سفرهای هفته گذشته ژنرال مارک میللی، رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا به قطر، عربستان سعودی، امارات، اسرائیل و افغانستان نیز تا زمان خروج او از منطقه مخفی نگه داشته شد.
اکنون ژانرال مکنزی گفته است که «من هر روز با فرماندهانم در این باره صحبت می‌کنم و فکر می‌کنم آماده خواهیم بود.»
ژنرال کنت مکنزی، فرمانده سنتکام‌(فرماندهی مرکزی آمریکا) گفت که «اگر ایران در آستانه سال‌گرد کشتن قاسم سلیمانی حمله کند، آمریکا آماده واکنش است» و افزود: «آماده‌ایم تا از خودمان، دوستان‌مان، شرکایمان در منطقه دفاع کنیم، و ما آماده‌ایم تا در صورت نیاز واکنش نشان دهیم.»
ژنرال مکنزی چند هفته پیش از سال‌گرد کشته‌شدن قاسم سلیمانی در حمله هواپیمای بدون سرنشین آمریکا، به شماری از کشورهای منطقه سفر کرده است.
سنتکام مخفف فرماندهی مرکزی نیروهای نظامی آمریکا است. حیطه عملکرد سنتکام خاورمیانه، شمال آفریقا و آسیای میانه است که نقش اصلی را در حمایت از عملیات در جنگ‌های عراق و افغانستان داشته است.
به گزارش خبرگزارها مکنزی، که از مکانی نامعلوم در منطقه و به صورت تلفنی با چند روزنامه‌نگار مصاحبه می‌کرد، گفت: «ارزیابی من این است که ما در موقعیت بسیار خوبی قرار داریم و آماده مقابله با هر اقدامی هستیم که ایرانی‌ها و یا گروهای مورد حمایت ایران ممکن است انجام دهند.»
فرمانده سنتکام گفت که او اخیرا از بغداد بازدید کرده و در آن‌جا با ژنرال آمریکایی پل کولورت و هم‌چنین ژنرال عبد امیر رشید یارالله، رییس ستاد ارتش عراق دیدار کرده است.
به گزارش خبرگزاری‌ها ژنرال مکنزی هم‌چنین به سوریه رفته و با نیروهای آمریکایی مستقر در یک پایگاه در جنوب این کشور در نزدیکی مرز با اردن و عراق نیز دیدار کرده است.
به گفته خبرنگاران سفرهای اعلام نشده اخیر ژنرال مکنزی نشانه‌ای آشکار از نگرانی مقامات ارتش آمریکا از اهداف و قصد جمهوری اسلامی ایران برای پاسخ به کشتن قاسم سلیمانی است.

از سوی دیگر دادستان تهران از نقش کشور آلمان در فرایند ترور فرمانده پیشین سپاه قدس خبر داد. به گزارش اسپوتنیک به نقل از ایسنا، علی القاصی مهر، دادستان تهران در جلسه پیگیری حقوقی و قضایی پرونده ترور سردار قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین سپاه قدس به نقش کشور آلمان در فرایند این ترور اشاره کرد.
القاصی مهر تصریح کرد: پایگاه هوایی آمریکا مستقر در آلمان گزارشات هدایت پهبادی ترور را بر عهده داشته و اطلاعات و داده‌های پرواز پهبادها را در اختیار نیروهای آمریکایی گذاشته که شناسایی این افراد نیز در دستور کار قرار گرفته و دستگاه قضایی کشورمان برای این کار نیابت قضایی گرفته است.
دادستان تهران با تاکید بر تداوم تحقیقات در پرونده ترور سردار سلیمانی، اعلام داشت که بیش از ۲ هزار برگ سند بین‌المللی برای ارائه به مجامع حقوقی و پیگیری پرونده جمع آوری شده است که با توجه به آن‌ها در اسرع وقت کیفرخواست عوامل این جنایت به دادگاه‌های بین‌المللی ارائه می‌شود.
او افزود: یکی از مهم‌ترین این اسناد، محکومیت اقدام تروریستی آمریکا از سوی گزارشکر ویژه سازمان ملل است که این جنایت را نقض حقوق بین‌الملل و نقض منشور ملل متحد دانست و آن را محکوم کرد.
در چنین شرایطی یک مقام نظامی آمریکایی چهارشنبه ۳۰ دسامبر ۲۰۲۰ با اشاره به جدی بودن تهدیدها و خطرناک بودن اوضاع در عراق، تاکید کرد که آمریکا اخیرا افزایش گسترده تسلیحات ایرانی در عراق را رصد کرده است. به گزارش خبرگزاری‌ها این مقام نظامی آمریکایی افزود که گروه‌های شبه‌نظامی عراقی مورد حمایت ایران با فرماندهانی از سپاه قدس ایران دیدار کرده‌اند که در این راستا سپاه قدس سلاح‌هایی را به شبه‌نظامیان عراقی وابسته به تهران تقدیم کرده است.
این مقام نظامی آمریکایی تاکید کرد که اوضاع در عراق خطرناک است و تهدیدها جدی است.
شایان ذکر است پس از حملات راکتی که هفته گذشته منطقه سبز بغداد پایتخت عراق را هدف قرار داده، سفارت آمریکا در بغداد اعلام کرد که آمریکا ۳۰ دستگاه خودرو زرهی را به ارتش عراق واگذار کرده تا از آن‌ها در عملیات برقراری امنیت در این منطقه حساس که بارها از سوی شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران هدف حملات راکت‌های کاتیوشا قرار گرفته، استفاده کند.
این خودروهای زرهی در اختیار فرماندهی ویژه نیروهای آمریکایی در پایگاه هوایی عین الاسد قرار داده شده تا در نیروهای گشت ارتش عراق از آن‌ها استفاده شود.
سفارت آمریکا در بغداد این کمک‌ها را تنها بخشی از طرح بزرگ دفتر همکارهای امنیتی وابسته به ارتش آمریکا و عراق عنوان کرد که به منظور کمک به فرماندهی نیروهای ویژه در تامین مرکز بغداد انجام می‌شود.
این کمک‌های نظامی آمریکا به ارتش عراق یک هفته پس از آن انجام می‌شود که عناصر گروه شبه‌نظامی عصائب اهل الحق مورد حمایت ایران ده‌ها فروند راکت کاتیوشا را به پیرامون سفارت آمریکا در بغداد پرتاب کردند.
در پی این حمله راکتی دونالد ترامپ رئیس جمهوری ایالات متحده گروه‌های شبه‌نظامی ایرانی را به هدف قرار دادن منطقه سبز شدیدا حفاظت شده بغداد که شامل سفارت آمریکا، نمایندگی‌های خارجی و ساختمان‌های دولتی است، متهم کرد.
در همین راستا دولت عراق تاکید کرد که طرحی امنیتی را برای محافظت از پایتخت و نمایندگی‌های بین‌المللی به مورد اجرا می‌گذارد.
در ادامه این تحولات مصطفی الکاظمی نخست وزیر عراق چهارشنبه کنترل مرزهای عراق را اساس برقراری امنیت و ثبات در عراق توصیف کرد و از همه وزارتخانه‌ها و نهادهای دولتی خواست تا برای تحقق پیروزی بر تروریسم و بازگرداندن اعتبار به دولت با فرماندهی عملیات مشترک هماهنگی و همکاری کنند.
از سویی منابع خبری آمریکا روز پنج‌شنبه ۳۱ دسامبر گزارش دادند که در پی افزایش تنش میان ایران و آمریکا در عراق، دونالد ترامپ رییس‌جمهوری آمریکا برنامه‌های تعطیلی خود برای سال جدید میلادی را ناتمام گذاشته و به سرعت به واشینگتن برمی‌گردد.
شبکه تلویزیونی آمریکایی«CNN»، طی گزارشی آورده است که دونالد ترامپ به دو دلیل تعطیلاتش را ناتمام و به پایتخت این کشور برمی‌گردد: اول افرایش تنش میان تهران و واشینگتن و احتمال برخورد نظامی آمریکا با ایران در عراق و دوم تصمیم برخی جمهوری‌خواهان برای عدم تایید پیروزی جو بایدن رییس‌جمهوری منتخب در کنگره است.
این شبکه خبری گفته این دو دلیل احتمالا باعث شده که ترامپ روز پنج‌شنبه به واشنگتن بازگردد و از شب مهمانی سال نو صرف‌نظر کند.
قرار بود دونالد ترامپ سال جدید خود را در یک شب مهمانی در پالم بیچ ایالت فلوریدا سپری کند به همین دلیل دوستان او و دیگر میهمانان پیشاپیش در باشگاه او در جنوب فلوریدا جمع شده‌اند.
یک منبع آگاه حدس زده که پرونده ایران می‌تواند از عوامل موثر در بازگشت به واشینگتن و ناتمام گذاشتن تعطیلاتش باشد.
یکی از مقام‌های ارشد نظامی ایالات متحده گفت رهبران شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران در عراق با فرماندهان سپاه قدس ملاقات کرده‌اند و «مقدار قابل توجهی سلاح پیشرفته» از مرز ایران به عراق منتقل شده است. او با اشاره به روش‌های طبقه‌بندی شده‌ای که اطلاعات جمع‌آوری شده، از بیان نظر آمریکا درباره این تحولات خودداری کرد.
این مقام ارشد به شرط ناشناس ماندن به دلیل حساسیت موضوع، گفت: «من به شما می‌گویم که جریانات تهدید بسیار واقعی است.»
او وضعیت موجود را «نگرانی‌برانگیزترین وضعیتی» که از زمان کشته شدن سلیمانی دیده توصیف کرد و نسبت به یک حمله پیچیده ابراز نگرانی کرد.
آمریکا تعداد کارکنان خود را در سفارتش در بغداد کاهش داده است و نسبت به عواقب کشته‌شدن آمریکاییان هشدار داده است. در همین حال مقامات عراقی نگرانی‌هایی را درباره احتمال رویارویی آمریکا و ایران در خاک عراق در روزهای پایانی دولت ترامپ ابراز داشته‌اند.
مقتدی صدر، آخوند برجسته شیعه عراقی به ایران و آمریکا نسبت به درگیرشدن در بغداد هشدار داد. خبرگزاری شینهوا به نقل از توییتی از مقتدی صدر نوشت: «عراق قربانی منازعات آمریکا و ایران شده است و تحت تاثیر بسیار قرار گرفته است. بنابراین، من از ایران می‌خواهم که خود را از درگیری در عراق خارج کند و به اشغال‌گر‌(آمریکا) هم نسبت به ادامه درگیری هشدار می‌دهم. …» او در ادامه تاکید کرد که عراق و عراقی‌ها طرف درگیری نیستند.
در همین رابطه، مصطفی کاظمی، نخست‌وزیر عراق به دو زبان عربی و کردی در حساب کاربری توییتر خود نوشت :«دولت عراق، مسئول برقراری امنیت در کشور است و تلاش می‌کند اعتماد مردم به دستگاه‌های امنیتی و نظامی را برگرداند.» او در ادامه تاکید کرد در صورت لزوم آماده هرگونه رویارویی است.

لازم به تاکید است که تمام عملیات تروریستی نیروی قدس سپاه پاسداران مستقیما تحت فرماندهی خامنه‌ای اداره می‌شود. به گفته پاسدار ذوالقدر از فرماندهان سابق سپاه پاسداران و از معاونان کنونی قوه قضاییه جمهوری اسلامی، عملیات تروریستی نیروی قدس در اختیار سپاه نیست، بلکه مستقیما تحت فرماندهی خامنه ای اداره می‌شود.
به گزارش خبرگزاری امنیتی تسنیم، وی گفت: در سال ۱۳۶۸ با فرماندهی مقام معظم رهبری و نیروهای مسلح و با پیشنهاد سپاه، نیروی جدیدی به نام نیروی قدس ایجاد شد. البته باید عرض کنم که رابطه نیروی قدس با سپاه ما یک تعبیری داریم توی ادبیات نظامی فرماندهی هر چند جزیی از سپاه هست، یکی از نیروهای پنج‌گانه سپاه به حساب می‌آید، یعنی در کنار نیروی زمینی هوایی دریایی و نیروی مقاومت که بعدا به سازمان بسیج عنوانش تغییر پیدا کرد، به‌عنوان سازمان بسیج ولی هویت مستقل یک نیرو را دارد.
او افزود: نیروی قدس نیروی پنجم سپاه هست به یک معنا، ولی رابطه سپاه با این نیرو رابطه فرماندهی کامل نیست، فرماندهی منهای عملیاتی‌ست، یعنی سپاه مسئولیت پشتیبانی از این نیرو را دارد. بله جزء سپاه هست، وابسته به سپاه هست، ولی عملیات این نیرو در اختیار سپاه نیست، عملیات در واقع مستقیما تحت فرماندهی فرمانده معظم کل قوا اداره می‌شود از ابتدا هم به همین ترتیب بود هنوز هم این روال ادامه دارد.
***

اما در نیمه دوم سال ۲۰۲۰، عواملی هم‌چون فعالیت‌های اتمی جمهوری اسلامی ایران، حمایت از گروه‌های نیابتی، و بی‌ثبات‌سازی منطقه هم‌چنان تعیین‌کننده رابطه این کشور با غرب بود. از این مجموعه، فعالیت‌های اتمی جمهوری اسلامی ایران، بیش از سایر عوامل تحت ذره‌بین قرار داشت.
فعالیت نظامی آمریکا در منطقه افزایش یافته است. در روز ۲۲ ماه دسامبر، اعلام شد که زیر دریایی هسته‌ای جورجیا و دو رزم ناو آمریکا وارد خلیج فارس شده‌اند. هم‌زمان با آن، گروه ضربت نیروی هوایی آمریکا نیز وارد اقیانوس هند شده است. متحدان آمریکا در منطقه نیز از نیروهای آمریکایی حمایت می‌کنند. از جمله، می‌توان به اعزام زیر دریایی اسرائیلی به منطقه اشاره کرد.
در پی ترور محسن فخری‌زاده، آمادگی نظامی در منطقه افزایش یافت. جمهوری اسلامی ایران، اسرائیل و آمریکا را در این ترور مقصر می‌داند و وعده انتقام‌گیری را داده است. چندی بعد، حملاتی علیه سفارت آمریکا در بغداد و پایگاه‌های نظامی آمریکا در عراق صورت گرفت. به عقیده کارشناسان، خطر آغاز جنگ بسیار زیاد است و برای این منظور، تمامی مقدمات فراهم است.
احتمال دارد که آمریکا دست به حملات گسترده‌ای علیه پایگاه‌های نظامی جمهوری اسلامی ایران در عراق و سوریه بزند و از این طریق، بخواهد تا ایران را به دادن پاسخ متقابل ناگزیر سازد.
اخیرا یک روزنامه روسی نوشت: «به اعتقاد کارشناسان، خطر آغاز جنگ بسیار زیاد است و برای این منظور، تمامی مقدمات فراهم می باشد.»
روزنامه مسکوفسکی کامسومولتس روسیه در واکنش به تحرکات آمریکا و اعزام بمب‌افکن‌های بی – ۵۲ و هواپیماهای سوخت‌رسان به این بمب‌افکن‌ها در گزارشی نوشت: آمریکا و اسرائیل آماده جنگ با ایران هستند.
در این گزارش آمده است:
اوضاع جاری در خاور میانه به شدت، رو به وخامت است. در آستانه سال‌گرد ترور سردار قاسمی سلیمانی توسط آمریکایی‌ها، در منطقه منتظر انتقام‌جویی باشند. در این زمینه، آمریکا زیر دریایی هسته‌ای و رزم ناوهای خود را به خلیج فارس اعزام کرده است.
در روز ۲۶ دسامبر، کاربران سرویس FlightRadar خبر دادند که پنج فروند هواپیمای سوخت‌رسان نیروی هوایی آمریکا بر فراز آسمان عراق به پرواز درآمده‌اند. براساس گزارشات رسانه‌های گروهی، این هواپیماها سوخت لازم را در اختیار هواپیماهای نظامی در صورت آغاز جنگ قرار خواهند داد. ظاهرا، این هواپیماهای سوخت‌رسان سوخت لازم را در اختیار هواپیماهای بمب افکن بی‌-‌۵۲ قرار داده‌اند که از پایگاه نظامی آمریکا در آلمان به سوی عراق به پرواز درآمده بودند. طی چند روز اخیر، هواپیماهای سوخت رسان پیوسته، بر فراز آسمان عراق و در نزدیکی مرز با ایران در پرواز می‌باشند.
در روز ۱۲ ماه دسامبر، در پنتاگون اعلام کردند که دو فروند هواپیمای بمب‌افکن بی‌-‌۵۲ پرواز تجسسی در منطقه خلیج فارس انجام داده‌اند. به گفته نظامیان آمریکایی، هدف از این پروازها، نمایش آمادگی آمریکا برای اجرای عملیات نظامی در هر لحظه لازم می‌باشد. براساس گزارشات، هواپیماهای رادیو الکترونیک آمریکایی بر فراز خلیج فارس نیز به پرواز درآمده‌اند.
آمریکا مدعی است که جمهوری اسلامی ایران با وجود تعهدات برجام، برنامه مخفی اتمی را دنبال می‌کند. علاوه بر آن موشک‌هایی تولید می‌کند که مغایر با قطع‌نامه ۲۲۳۱ است و با در اختیار قراردادن منابع مالی و تسلیحاتی به گروه‌های نیابتی، در امنیت منطقه اخلال ایجاد می‌کند. آمریکا از طریق فشارهای حداکثری، هر چند روز یک‌بار، اهداف جدیدی را مورد تحریم قرار می‌دهد که مستقیم یا غیر مستقیم به منابع مالی ایران مرتبط است.
روز چهارم ژوئیه انفجار در تاسیسات غنی‌سازی نطنز و در یکی از سوله‌های غنی‌سازی رخ می‌دهد. در ابتدا، سازمان انرژی هسته‌ای دامنه آن را بسیار محدود دانست و اعلام کرد «این رخداد هیچ‌گونه تلفات جانی نداشته و لطمه‌ای به فعالیت‌های جاری این مجموعه نیز وارد نکرده است.» اما کم‌کم گمانه‌زنی‌های گوناگونی مطرح شد که طیف وسیعی از احتمالات را از گروه‌های داخلی، کارکنان تاسیسات و یا حتی دخالت‌داشتن اسرائیل در آن دیده می‌شد. منابع نزدیک به شورای امنیت ملی ایران، انفجار را عمدی می‌‌دانند.
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران اعلام کرد: بامداد ۲ جولای ۲۰۲۰ به‌ دنبال وقوع حادثه‌ای که چگونگی آن در دست بررسی است یکی از سوله‌های در دست احداث در محوطه باز سایت نطنز دچار آسیب شد.
سفر رافائل گروسی به تهران در تاریخ ۲۴ اوت از نظر رسانه‌های ایران بسیار با اهمیت و حتی به‌وسیله خبرگزاری رسمی ایران‌(ایرنا) به عنوان «لحظه درخشان در دیپلماسی» تعبیر شد. در این مذاکرات بود که موضوع دسترسی آژانس به دو سایت اتمی، مورد بحث و گفت‌و‌گو قرار گرفت. جمهوری اسلامی ایران در عین حال اجازه بازرسی از سایت‌ها را به آژانس نداده بود. پس از سفر گروسی، توافق شد چنین بازرسی‌هایی صورت بگیرد. دست‌کم تا پایان سال، اطلاعات دقیقی از نتایج بازرسی منتشر نشد. دولت اسرائیل بر مبنای اطلاعاتی که از محلی به نام توقوزآباد در اطراف تهران ربوده و به خارج منتقل کرده، پیوسته ادعا کرد که ایران برنامه اتمی نظامی مخفی داشته و در صدد تولید بمب اتمی بوده است.
اواخر ماه اکتبر، رافائل گروسی، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای تایید می‌کند که ایران اقدام به ساخت تاسیسات جدیدی کرده است تا جایگزین تاسیسات منفجرشده در روز دوم ژوئیه شود. گروسی اعلام می‌کند که عملیات شروع شده ولی خاتمه نیافته است.
در آغاز ماه نوامبر، مجلس شورای اسلامی با تصویب لایحه‌ای از سازمان انرژی هسته‌ای ایران می‌خواهد در تاسیسات «فردو» اقدام به تولید اورانیوم-۲۳۵ با غنای ۲۰ درصد کرده و سری جدیدی از سانتریفیوژها را نصب کند. این لایحه «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها» نام گرفته و بازتاب‌های موافق و مخالف زیادی در داخل کشور داشته است.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آبان ماه در گزارشی اعلام کرد که ذخایر اورانیوم غنی‌‌شده ایران به دوازده برابر میزان مجاز رسیده و اقدامات تهران برای غنی‌سازی در سطح بالاتر ادامه دارد.
در عین حال طبق گزارش آژانس، نصب و راه‌اندازی سانتریفیوژهای پیشرفته IR-2m در تاسیسات غنی‌سازی نطنز از مدتی پیش آغاز شده و گاز UF6 نیز در آن‌ها تزریق شده است.
طبق برجام، ایران مجاز است از سانتریفیوژهای نسل اول خود برای غنی‌سازی در سطح حداکثر ۳.۶۷ درصد استفاده کند. ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران هم نباید از ۳۰۰ کیلوگرم بیش‌تر شود.
خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی تازه اعلام کرد که ایران در بحبوحه تنش‌ها در ایالات متحده کار ساخت تاسیسات هسته‌ای زیر زمینی در فردو را آغاز کرده است.
در این گزارش که با استناد به تصاویر ماهواره‌ای ثبت شده در روز جمعه ۱۷ دسامبر تهیه شده آمده است: با وجود آن‌که ماهیت ساخت و سازهای جدید هنوز کاملا مشخص نیست اما هرگونه فعالیت هسته‌ای در سایت فردو نگرانی جدید را برای دونالد ترامپ در روزهای پایانی ریاستش بر کاخ سفید به همراه خواهد داشت.
جمهوری اسلامی ایران پیشتر از تجهیز تاسیسات هسته‌ای نطنز پس از انفجار اسرارآمیز ماه ژوئیه در یکی از بخش‌های مونتاژ سانتریفیوژ در این سایت خبر داده بود.
پس از این انفجار که تهران آن را ناشی از اقدام خراب‌کارانه توصیف کرد، نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و مسئولان سازمان انرژی هسته‌ای ایران از نصب زنجیره‌ای از سانتریفیوژهای پیشرفته و جدید به فرایند غنی‌سازی اورانیوم خبر داده بودند.
آسوشیتدپرس بیش از یک ماه پیش نیز در گزارشی اعلام کرده بود که ایران کار ساخت تاسیسات زیرزمینی در سایت هسته ای نطنز را آغاز کرده است.
در این گزارش آمده بود که ایران از ماه سپتامبر برای این منظور جاده‌ای در جنوب نطنز احداث کرده و تصاویر ماهواره‌ای فعالیت ماشین آلات راه‌سازی را در این منطقه به خوبی نشان می‌دهند.
کاظم غریب‌آبادی، نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین با تایید ضمنی این خبر گفته بود که پس از انفجار نطنز تاسیساتی برای تولید دستگاه‌های پیشرفته سانتریفوژ در دل کوه ایجاد می‌شود که گزارش آن به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داده شده اما تهران نیازی به بازرسی از این تاسیسات نمی‌بیند.
در گزارش تازه آسوشیتدپرس اما تصریح شده که ایران هنوز به طور رسمی وعلنی ساخت تاسیسات زیر زمینی در فردو را که که کشورهای غربی سال ۲۰۰۹ از انجام فعالیت‌های هسته‌ای در آن مطلع شدند، مورد تایید قرار نداده است.
جفری لوئیس، کارشناس موسسه مطالعات بین‌المللی میدل‌بوری وابسته به مرکز مطالعات منع گسترش سلاح‌های هسته‌ایِ «جیمز مارتین» که مامور مطالعه در باره فعالیت‌های هسته‌ای ایران است در این خصوص می‌گوید: «هرگونه تغییر در این سایت‌(فردو) با دقت مورد بررسی قرار می‌گیرد.»
آسوشیتدپرس در گزارش خود آورده است که نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که بازرسان آن در چارچوب توافق هسته‌ای در ایران فعال هستند از پاسخ به سئوالی در باره ساخت تاسیسات هسته‌ای زیرزمینی در فردو خودداری کرده‌اند.
در این گزارش تصریح شده است که ساخت و ساز در سایت فردو از اواخر سپتامبر در محوطه‌ای واقع در شمال غربی این سایت آغاز شده است.
سایت هسته‌ای فردو برای محافظت از حملات هوایی احتمالی در دل کوه ساخته شده و در مجاورت آن نیز چند ساختمان تحقیق و پشتیبانی از جمله مرکز فناوری خلا واقع شده است.
ایران بر اساس توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ با قدرت‌های جهانی قبول کرد که غنی‌سازی اورانیوم در فردو را متوقف کرده و این سایت را به یک «مرکز هسته‌ای، فیزیک و فناوری» تبدیل کند اما این سایت با کاهش تعهدات برجامی تهران باردیگر به مرکزی برای غنی‌سازی اورانیوم مبدل شد.
جمهوری اسلامی ایران پس از کاهش تعهدات برجامی همواره از سوی کشورهای اروپایی باقی‌مانده در توافق هسته‌ای وین به دلیل نقض مفاد این توافق‌نامه مورد انتقاد قرار گرفته است.
***

در سال ۲۰۲۰ اگر سران و مقامات جمهوری اسلامی ایران در حرف خواهان نابودی اسرائیل شده‌اند اما در عمل اسرائیل در تمام سال ۲۰۲۰ به نیروهای جمهوری اسلامی در سوریه حمله کرده و هر بار تعدادی از آن‌ها کشته و یا زخمی کرده و امکانات نظامی آن‌ها را نیز نابود کرده است.
در روز ۲۷ نوامبر ۲۰۲۰، با ترور محسن فخری‌‍‌زاده، «دانشمند اتمی ایران»، بار دیگر اوضاع متشنج گردید و پرونده‌های ترور شخصیت‌های اتمی ایران و قاسم سلیمانی، بار دیگر به تیتر اول رسانه‌های ایران و جهان قرار گرفت.
روز بعد، حسن روحانی صراحتا اسرائیل را مسئول ترور معرفی می‌کند و اسرائیل هم آن را انکار نمی‌کند.
ترور فخری‌زاده عکس‌العمل شدید شورای نگهبان را نیز در پی داشت. این شورا در مصوبه روز دوم دسامبر ۲۰۲۰، این مصوبه لایحه‌ای را که از تصویب مجلس شورای اسلامی گذشته بود، تبدیل به قانون کرد. بر اساس این قانون، سازمان انرژی هسته‌ای ملزم است ظرف مدت دو ماه، ضمن افزایش سطح غنی‌سازی، پروتکل الحاقی را که از تعهدات برجامی دولت است، به حال تعلیق درآورد.
این مصوبه، مسایل اتمی جمهوری اسلامی ایران را بیش از پیش پیچیده کرده و بر رابطه ایران با اروپا در چارچوب برجام، تاثیر منفی گذاشته است. به طوری که اعضای اروپایی برجام در روز هفتم دسامبر، مصوبه مجلس در مورد افزایش ظرفیت‌های تولید، از جمله افزایش سطح و میزان غنی‌سازی، نصب یک هزار سانتریفیوژ جدید، و خروج از پروتکل الحاقی را موجب افزایش قابل ملاحظه توان اتمی ایران و محدودیت اقدامات بازرسی آژانس بین‌المللی اتمی دانسته و آن را کاملا مغایر با تعهدات برجامی ایران دانستند. اکنون اروپا نیز بر ضرورت قانومند شدن مسایل موشکی و فعالیت‌های منطقه‌ای ایران فکر می‌کند به نظر می‌رسد بازگشت آمریکا به برجام مقدمه‌ای بر پافشاری همه اعضای برجام برای گسترش مذاکرات به سمت‌وسوی این مقوله‌ها باشد.
در آخرین روزهای سال، قانون موسوم به اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها، برای اجرا به دولت ابلاغ شد.
اخیرا آویو کوخای، رییس ستاد ارتش اسرائیل، نیز روز اول دی گفت اگر ایران یا گروه‌های متحدش در منطقه به اقدامی علیه اسرائیل دست بزنند، بهای سنگینی خواهند پرداخت.
شبکه تلویزیونی کان اسرائیل نیز دوشنبه‌شب گزارش داد که یک زیردریایی ارتش اسرائیل با هدف «هشدار دادن به ایران»، روز ۳۰ آذر از آبراه سوئز گذشته و در راه خلیج فارس است.
نیروی دریایی آمریکا هم روز دوشنبه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که زیردریایی هسته‌ای «یواس‌اس جورجیا» مجهز به سیستم موشکی هدایت‌شونده همراه با دو رزمناو آمریکایی حامل سامانه‌ای مشابه، با عبور از تنگه هرمز وارد خلیج فارس شدند.
رسانه‌های اسرائیل سخنان ژنرال کوخاوی را «پیام تهدید غیرعادی به ایران» توصیف کردند. هم‌زمان اعلام شد که یک زیردریایی اسرائیلی نیز در حال نزدیک شدن به آب‌های خلیج فارس است.
این تحولات در حالی است که جرد کوشنر، داماد و مشاور ارشد دونالد ترامپ، در صدر یک هیات آمریکایی برای مذاکرات با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، به اورشلیم، رفته بود.
به گزارش رسانه‌های اسرائیلی، رییس ستاد ارتش این کشور شامگاه دوشنبه گفت: «به تازگی از افزایش تهدیدهای ایران علیه اسرائیل شنیده‌ایم؛ اگر ایران و شریکانش… اقدامی علیه اسرائیل انجام دهند، آن‌ها خواهند فهمید که بهای سنگینی خواهند پرداخت.»
رسانه‌های اسرائیل یادآور شده‌اند که اظهارات رییس ستاد ارتش کشورشان به فاصله سه روز از دیدار ژنرال مارک میلی، رییس ستاد نیروهای مسلح آمریکا، از اسرائیل بیان شده و با مذاکرات مطرح شده میان مقامات اسرائیلی در دیدارهای‌شان با ژنرال میلی مرتبط است.
شبکه کان به نقل از «مقامات عربی»، بدون بردن نام آن‌ها، مدعی شده که مصر از این امر آگاه شده و مجوز داده است. از واکنش مصر به ادعای این شبکه اسرائیلی خبری منتشر نشده است.
شبکه کان گفته است که ناو اسرائیلی «در اوج یک مقطع زمانی متشنج» و پس از ترور محسن فخری‌زاده، به سوی آب‌های نزدیک ایران به حرکت درآمده است.
بر اساس برخی گزارش‌های تایید نشده جهانی، ناوهای اسرائیلی دارای توان ضربه هسته‌ای هستند.
ساعاتی پیش از هشدار تند رییس ستاد ارتش اسرائیل به ایران و گزارش شبکه کان اسرائیل در مورد حرکت ناو اسرائیلی به سوی خلیج فارس، نیروی دریایی آمریکا نیز روز دوشنبه اعلام کرده بود که زیردریایی هسته‌ای «یواس‌اس‌جورجیا» همراه با دو رزم‌ناو آمریکایی با عبور از آبراه هرمز وارد خلیج فارس شد.
مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، یک‌شنبه شب به ایران نسبت به تحرکات گروه‌های متحد آن در عراق «هشدار» داده بود.
گزارشگران رسانه‌های اسرائیل گفته‌اند که آخرین هفته‌های دولت دونالد ترامپ هنوز ممکن است با وقوع رویدادهایی مهم در منطقه همراه باشد.
روزنامه گاردین نیز روز ۳۰ آذر به نقل از سه منبع، شامل دو مقام ارشد حزب‌الله، نوشته بود که این سازمان لبنانی، ارزیابی کرده که آخرین هفته‌های کار دونالد ترامپ ممکن است با حمله‌ای از سوی آمریکا برای زدن یک ضربه کاری به حزب‌الله همراه باشد.
حزب‌الله حذف حسن نصرالله، دبیر کل خود را به عنوان هدف چنین حمله‌ احتمالی ارزیابی کرده اما گفته است که جای او «امن» است.

سوریه اعلام کرد که بخشی از حمله هوایی بامداد روز ۳۰ دسامبر اسرائیل به پایگاه نظامی این کشور در نزدیکی دمشق را دفع کرده است. با این وجود در این حمله یک سرباز کشته و سه نفر دیگر زخمی شده‌اند. دیده‌بان حقوق بشر سوریه می‌گوید اسرائیل در این حمله اهداف گسترده تری را مورد هدف قرار داده و مواضع حزب‌الله و دیگر نیروهای مورد حمایت ایران هدف اصلی حمله هوایی اسرائیل بوده‌اند.
خبرگزاری رسمی سوریه «سانا» روز چهارشنبه ٣٠ دسامبر از قول یک منبع نظامی سوریه گفت که در این حمله هوایی، یگان پدافند هوایی ارتش سوریه در منطقه النبی هابیل در حومه دمشق هدف قرار گرفت و یک سرباز ارتش سوریه جان خود را از دست داد و سه نفر مجروح شدند.
براساس دیده بان حقوق بشر سوریه مستقر در بریتانیا، حمله هوایی اسرائیل اهداف گسترده‌تری داشته و مواضع حزب‌الله لبنان و دفاع هوایی سوریه در نزدیکی شهر زبدانی سوریه‌(جنوب غربی) و نزدیک به مرز لبنان را هدف قرار داده است.
این منبع نظامی به خبرگزاری سانا گفت:« دشمن اسرائیلی امروز‌(چهارشنبه) ساعت یک و نیم بامداد حمله هوایی را با شلیک چندین موشک از شمال گالیله به سوی این واحد آغاز کرد.
وی افزود: «پدافند هوایی ما برخی از موشک‌ها را خنثی کرد، ولی در اثر این حمله یک سرباز ارتش سوریه کشته شد و سه سرباز دیگر زخمی شدند و این حمله هم‌چنین باعث خسارات مادی شد.»
ارتش اسرائیل که به ندرت جزئیات عملیات خود در سوریه را تأیید می کند، از تایید یا رد حمله بامداد امروز خودداری کرده است. یک سخنگوی ارتش اسرائیل به خبرگزاری فرانسه گفت: «ما در مورد گزارش رسانه‌های خارجی توضیحی نمی‌دهیم.»
اسرائیل همواره گفته است که حضور نظامی جمهوری اسلامی در سوریه را تحمل نمی کند و به عملیات علیه نیروهای وابسته به ایران در این کشور ادامه خواهد داد.
اسرائیل از زمان آغاز جنگ داخلی سوریه در سال ۲۰۱۱ صدها بار به مواضع ارتش سوریه و متحدان آن حمله کرده است.
بنی گانتز، وزیر دفاع اسرائیل روز سه‌شنبه دوم دی ماه دستور ضبط چهار میلیون دلار پولی که ایران به حماس در باریکه غزه منتقل کرده را صادر کرد.
به گزارش روزنامه جروزالم پست، وزارت دفاع اسرائیل در بیانیه‌ای اعلام کرد این پول با هدف تولید سلاح و پرداخت حقوق به تروریست‌ها منتقل شده و منبع ارسالی این پول، رژیم ایران است.
دستور وزیر دفاع اسرائیل، بازرگان ساکن غزه با نام‌ ظهیر شملچ و شرکت انتقال مالی «المتحدون» را هدف قرار می‌دهد.
این شرکت پیش‌تر با دستوری مشابه هدف قرار گرفته بود و برای مخفی کردن ارتباط خود با حماس، نام خود را به «المرکزیه للصرافه»‌(صرافی مرکزی) تغییر داده بود. این دستور، صاحب این شرکت و هر دو نام قبلی و جدید آن را شامل می‌شود.

آخوند حسن نصرالله سرکرده حزب‌الله لبنان هفته پیش در تجلیل از سلیمانی، فاش ساخت که او مدت یک سال تمام، اجاره خانه دویست هزار شیعه را که خانه‌های آن‌ها در بیروت در جریان جنگ ۳۳ روزه با اسرائیل ویران شده بود تامین کرد. البته سلیمانی این مبلغ را به دستور خامنه‌ای و از حساب مردم ایران به حزب‌الله منتقل ساخت. علاوه بر این، حکومت اسلامی ایران مبلغ پانصد میلیون دلار نیز بابت بازسازی ساختمان‌های ویران شده، به حزب‌الله پرداخت کرد.
در روزهای اخیر بود که یکی از سران حماس نیز فاش ساخت که در سفر به ایران، قاسم سلیمانی چمدان‌های آن‌ها را پر از دلار آمریکایی کرد و در مجموع ۲۲ میلیون تومان از پول ملت ایران را به حماس داد.
ماه‌هاست که اسرائیل می‌کوشد خود را برای رویارویی با پیامدهای جنگ احتمالی بین ایران و آمریکا آماده سازد. مقامات اسرائیل از این امر نگرانند که در صورت بروز جنگ، اسرائیل از سه جهت مورد حملات موشکی قرار بگیرد. از این‌رو طی هفته‌های اخیر ارتش اسرائیل آموزش و مانورهای متعددی را برای آمادگی در صورت وقوع جنگ از سه جبهه تمرین کرده است. از جمله این رزمایش‌، مانور مشترک با نیروهای آمریکایی و چند کشور اروپایی در ۱۰ خرداد ماه در قبرس بود که هدف از مشارکت نیروهای اسرائیلی در آن تمرین حضور در مناطق ناشناس و جدید با هدف مقابله با جنگ احتمالی در سه جبهه مختلف اعلام شده است.

عادی‌سازی روابط کشورهای عربی و اسلامی با اسرائیل. حدود دو ماه پیش امارات و بحرین در واشنگتن بیانیه مشترکی برای تعهد به صلح با عنوان «توافق ابراهیم» با اسرائیل امضا کردند.
این توافق به عنوان نقطه عطف و تحولی تاریخی در روابط رسمی کشورهای عربی و اسرائیل در طی ده‌های اخیر توصیف شد.
بعد از اعلام این توافق ملک سلمان، پادشاه عربستان از تلاش آمریکا برای بهبود روابط اسرائیل با کشورهای عربی استقبال کرد اما تاکید کرد که کشورش خواهان حل دائمی و عادلانه مسئله فلسطین است.
از سوی دیگر خبر دیدار نتانیاهو با محمد بن سلمان و مایک پومپئو در حالی منتشر شد که حدود دو هفته پیش رسانه‌ها گزارش دادند که دولت ترامپ قصد دارد در هفته‌های پایانی کار خود، با هماهنگی اسرائیل و چند کشور عربی خلیج فارس مجموعه‌ای از تحریم‌های تازه و غیرمرتبط با برنامه هسته‌ای علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال کند.
گزارش‌های ضد و نقیض از سفر نخست وزیر اسرائیل به عربستان در رسانه ها منتشر شده است. وزیر خارجه عربستان گزارش‌های متعدد رسانه‌ها درباره دیدار «مخفیانه» بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در حضور مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا را تکذیب کرده است.
فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان در توییتی نوشت: «من گزارش‌ رسانه‌ها درباره دیدار ادعایی ولیعهد با مقام‌های اسرائیلی در جریان سفر مایک پومپئو‌(وزیر خارجه آمریکا) را دیده‌ام. چنین دیداری رخ نداده است. تنها مقام‌های رسمی حاضر آمریکایی و سعودی بودند.»
بنیامین نتانیاهو این گزارش‌ها را تایید یا رد نکرده و گفته است: «سال‌هاست که من در قبال چنین مسائلی سکوت می‌کنم و الان هم قصد ندارم سکوتم را بشکنم. سال‌هاست که من از هیچ تلاشی برای تقویت اسرائیل و توسعه حلقه صلح فروگذار نکرده‌ام.»
روزنامه آمریکایی وال‌استریت ژورنال به نقل از مقام‌های سعودی گزارش داده است که بنیامین نتانیاهو و محمد بن سلمان در این دیدار درباره عادی سازی روابط و همین طور مسئله ایران صحبت کرده‌اند اما توافقی بین دو طرف صورت نگرفته است.
گزارش شده که هواپیمای نتانیاهو ساعت هفت و نیم بعد از ظهر یک‌شنبه ۲۲ نوامبر به سمت شهر نیوم در عربستان پرواز کرده و بعد از نیمه‌شب به اسرائیل بازگشته است.
بعد از «پیمان کامل صلح» میان اسرائیل و امارات و «توافق دیپلماتیک» اسرائیل و بحرین برای برقراری رابطه کامل سیاسی در ماه گذشته، سودان نیز برای عادی‌سازی رابطه با اسرائیل ابراز آمادگی کرد اما این امر به موافقت مجلس و نهادهای داخلی سودان مشروط شده و تا امضای توافقی برای تضمین برقراری رابطه صلح، ظاهرا هنوز زمان زیادی باقی است.
به دنبال اعلام آغاز روند عادی‌شدن روابط دیپلماتیک میان اسرائیل و بحرین در روز جمعه ۱۱ سپتامبر از سوی دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا، دولت‌ها و سازمان‌های سیاسی چندی به آن واکنش نشان دادند.
رهبران سه کشور آمریکا و اسرائیل و بحرین در بیانیه‌ای مشترک از توافق خود برای «برقراری روابط کامل دیپلماتیک میان اسرائیل و پادشاهی بحرین» خبر دادند.
بیانیه می‌گوید که دو طرف مایلند به «تلاش‌های خود در راستای رسیدن به راه حلی کامل و عادلانه برای پایان دادن به کشمکش میان فلسطین و اسرائیل» ادامه دهند.
نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، و عبداللطیف زیانی، وزیر خارجه بحرین «توافق تاریخی صلح» را به زودی طی مراسمی امضا خواهند کرد.
در کاخ سفید جرد کوشنر، مشاور عالی رییس جمهور، اظهار داشت که سیاست ترامپ به ۴۸ سال منع پرواز هواپیماهای اسرائیل در آسمان عربستان پایان داد. او گفت چند هیئت آمریکایی هم‌چنان در خاورمیانه هستند و «به تلاش برای آشتی میان ملت‌های منطقه» ادامه می‌دهند.
عبدالفتاح سیسی، رییس جمهوری مصر، در پیامی توییتی توافق میان بحرین و اسرائیل را تأیید کرد. او این تصمیم را «گامی پراهمیت» در راستای «ثبات و صلح در خاورمیانه و حل دائمی مسئله فلسطین» دانست.
برخی گروه‌های فلسطینی و ترکیه و ایران عادی شدن روابط میان بحرین و اسرائیل را محکوم کردند.
وزارت امور خارجه ترکیه بامداد شنبه ۱۲ سپتامبر تصمیم بحرین برای برقراری روابط دیپلماتیک با اسرائیل را به شدت محکوم کرد. وزارت خارجه ترکیه اقدام بحرین را «ضربه تازه‌ای» به تلاش‌ها برای دفاع از مسئله فلسطین دانست.
جمهوری اسلامی ایران یکی از اولین کشورهایی بود که نسبت به توافق تازه بحرین و اسرائیل واکنش نشان داد و آن را خائنانه دانست.
حسین امیرعبداللهیان دستیار ویژه رییس مجلس در امور بین‌الملل با انتشار توئیتی توافق بحرین و اسرائیل را «خیانت بزرگ به آرمان اسلامی و مردم فلسطین در آزادی قدس» ارزیابی کرد و گفت: «حاکمان بی‌تدبیر امارات و بحرین جاده صاف‌کن طرح‌های صهیونیستی در منطقه نباشند. به روزهای سخت بیاندیشند و از تاریخ عبرت گیرند. فردا دیر است. طناب نجات آمریکا سا‌ل‌هاست که پوسیده است.»
پیش از این علی خامنه‌ای، در واکنش به توافق صلح اسرائیل و امارات آن را «خیانت» خوانده بود.
ایمن الصفدی، وزیر خارجه اردن بدون محکوم کردن صریح توافق عادی‌سازی روابط میان بحرین و اسرائیل گفته است که صلح در خاورمیانه باید بر پایه «راه حل دو کشور همجوار» صورت گیرد، که لازمه آن تشکیل دولت فلسطین به پایتختی بیت‌المقدس شرقی با مرزهای ۱۹۶۷ بر اساس قطع‌نامه‌های بین‌المللی است.

در مراسم امضاء توافق‌نامه میان اسرائیل، امارات و بحرین در روز سه‌شنبه، ۲۵ شهریور‌-۱۵ سپتامبر حدود ۷۰۰ مهمان از کشورهای گوناگون شرکت داشتند.
وزارت امور خارجه اسرائیل امروز در حساب توئیتر خود اعلام کرد که نخستین توافق‌نامه اقتصادی میان وزارت دارایی این کشور و وزارت دارایی مراکش به امضاء رسید.
بر این اساس، طبق توافق‌نامه امضاء شده حجم مبادلات تجاری میان اسرائیل و مراکش سالانه به نیم میلیارد دلار خواهد رسید.
در همین راستا روزنامه عبری «اسرائیل الیوم» گزارش داد که توافق‌نامه اقتصادی میان تل‌آویو و رباط هنگام سفر هیات اسرائیلی به مراکش به امضاء رسیده است.
یک هیات آمریکایی-اسرائیلی به رهبری جرد کوشنر، داماد و مشاور ارشد دونالد ترامپ و میر بن شباط، مشاور امنیت داخلی اسرائیل هفته گذشته در رباط با مقامات مراکشی دیدار و گفت‌و‌گو کرده بودند.
دیوان پادشاهی مراکش در ۱۰ دسامبر جاری اعلام کرد که محمد ششم پادشاه این کشور در گفت‌وگو با دونالد ترامپ، بر آغاز روابط مراکش با اسرائیل در کوتاه‌ترین زمان ممکن تاکید کرده است.
محمد ششم در این گفت‌وگوی تلفنی از تصمیم خود برای برقراری پرواز مستقیم میان رباط و تل‌آویو خبر داده و اظهار داشت: علاوه بر گردشگران دو کشور، یهودیان با اصلیت مراکشی نیز اجازه سفر خواهند داشت.
پس از امضای پیمان اسلو در سال ۱۹۹۳ میان اسرائیل و دولت فلسطین، روابط سطحی میان تل‌آویو و رباط برقرار شد اما مراکش در سال ۲۰۰۲ با آغاز انتفاضه دوم روابط خود با اسرائیل را قطع کرد.
***

مسئله فعالیت‌های اتمی جمهوری اسلامی یکی از معضلات و دردسرهای بزرگ جامعه ایران شده است. هم ایران را در معرض جنگ احتمالی قرار داده و هم ثروت‌های جامعه را میلیارد میلیارد دلار می‌بلعد. با خروج آمریکا از توافق اتمی در هشتم ماه مه ۲۰۱۸ و آغاز کارزار «فشار حداکثری» علیه جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای در چند سخنرانی مدام توصیه‌هایی به کارگزاران حکومت کرده است.
اما بررسی‌ها نشان می‌دهد سیاست‌های خارجی جمهوری اسلامی در منطقه، فقط تنش و بحران و خرابکاری به بار آورده و به «اهداف» نرسیده است.
رابطه جمهوری اسلامی ایران با بسیاری از کشورهای همسایه خود عادی نیست و حتی با بعضی از آن‌ها روابط ملتهب و پرتنش دارد. این وضعیت بعد از «پیمان ابراهیم» و عادی‌سازی روابط اسرائیل و شماری از کشورهای عربی منطقه شدت گرفت تا جایی که خامنه‌ای امارات را متهم کرد که به جهان اسلام «خیانت» کرده است.
امارات که همراه با چین یکی از دو شریک اصلی اقتصادی جمهوری اسلامی بوده است در اجرای تحریم‌ها با دولت دونالد ترامپ به ویژه برای متلاشی کردن شبکه‌های متعدد پول‌شویی مرتبط با ایران همکاری تنگاتنگ داشت.
جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی یکی از بدترین دوران روابط خود را سپری می‌کنند. ریاض به شدت نسبت به تهدیدات موشکی و منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران معترض است و از همین رو با احیای برجام نیز مخالف‌ است و از تحریم‌های آمریکا علیه حکومت ایران حمایت می‌کند. پنج سال از درگیری عربستان با حوثی‌های یمن که مورد حمایت جمهوری اسلامی ایران هستند می‌گذرد و جمهوری اسلامی در این مدت از حوثی‌ها پشتیبانی مالی و تسلیحاتی به عمل آورده و به نام آن‌ها موشک‌پرانی نیز کرده است. پرتاب موشک به تأسیسات آرامکو و حمله به منافع استراتژیک عربستان توسط حوثی‌ها و مین‌ریزی در دریاها بخشی از این تنش‌هاست. بر اساس گزارش‌های مورد تایید سازمان ملل، بخشی از تسلیحات نظامی که حوثی‌ها علیه عربستان به کار می‌برند ساخت ایران است.
هرچند بحرین کشور کوچکی است اما به شدت با جمهوری اسلامی ایران خصومت دارد و روابط منامه با تهران بسیار تیره و تار است زیرا رهبران بحرین جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران را یک تهدید امنیتی برای خود می‌دانند. در اواسط آبان ۱۳۹۸ بیش از ۶۰ کشور از جمله اسرائیل در بحرین گرد هم آمدند تا فکری به حال تهدیدات جمهوری اسلامی علیه امنیت خاورمیانه و خلیج فارس کنند. در سال‌های اخیر بارها دولت بحرین تیم‌های تروریستی و خرابکار وابسته مرتبط با جمهوری اسلامی را شناسایی و بازداشت کرده است.
در عراق مردم و شمار زیادی از سیاست‌مداران این کشور دخالت‌های جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران را عامل آشفتگی و بحران در عراق می‌دانند. شبه‌نظامیان وابسته به سپاه قدس مدام با راکت‌پرانی امنیت بغداد را مختل می‌کنند و نمی‌گذارند این کشور جنگ‌زده رنگ آرامش به خود بگیرد.
مقتدی صدر رهبر جریان صدر عراق در توییتی خطاب به رهبران جمهوری اسلامی ایران و آمریکا گفت از تبدیل عراق به میدان جنگ خود دست بردارید. صدر و جریانش سال‎ها زیر چتر جمهوری اسلامی بودند.
حمیدرضا صالحی دبیرکل فدراسیون صادرات انرژی می‌گوید در حالی که ایران در انعقاد قرار با عراقی‌ها ناکام مانده این کشور قرارداد ۲۰ میلیارد دلاری با ترکیه و یک قرارداد ۸ میلیارد دلاری با آمریکا در حوزه برق امضاء کرده است.
در یک سال گذشته صادرات ایران به عراق ۳۰ درصد کاهش داشته و شرکت‌های ترکی و عربی دست بالا در اقتصاد عراق را دارند.
روابط ایران و ترکیه نیز پس از آتش‌بس بین ارمنستان و آذربایجان و به بهانه خواند یک شعر آذری توسط اردوغان در باکو بحرانی است. رجب‌‌طیب اردوغان رییس جمهوری این کشور اعلام کرده به دنبال عادی‌سازی روابط با اسرائیل است. خاک ترکیه سال‌هاست جولانگاه عناصر امنیتی جمهوری اسلامی برای قتل مخالفان و فعالان رسانه‌ای شده است. شدت این جنایات چنان زیاد بود که سازمان اطلاعات ترکیه چند عضو یک باند تبه‌کار ۱۵ نفره را که با وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران ایران در آدم‌ربایی و قتل مخالفان همکاری دارد بازداشت کرد.
ترکیه یکی از مجاری اصلی جمهوری اسلامی برای دور زدن تحریم‌های آمریکا است. جمهوری اسلامی از بشار اسد حمایت می‌کند در حالی که دولت ترکیه او را جنایت‌کار می‌داند و از نیروهای شبه‌نظامی مخالف دولت اسد پشتیبانی می‌کند. بخشی از همین نیروها در جنگ قره‌باغ برای کمک به جمهوری آذربایجان اعزام شده و در مرزهای شمالی ایران‌(شمال رود ارس) مستقر شدند. بسیاری از تحلیل‌گران جمهوری اسلامی ایران را بازنده‌ اصلی جنگ قره‌باغ می‌دانند.
کویتی‌ها تلاش کردند در تنش‌های منطقه بی‌طرف باقی بمانند اما شاید مهم‌ترین هنر آن‌ها کوتاه نگه ‎داشتن دست جمهوری اسلامی از اقتصاد و شبکه بانکی کویت بوده است.
کویت از دیرباز یکی از اصلی‌ترین متحدان آمریکا در منطقه خلیج فارس است اما همواره تلاش کرده تا روابط خود با تهران را نیز کنترل‌شده نگه‌دارد و به قول معروف دست به عصا حرکت کرده است.
کویت ورود لنج‌های ایرانی به آب‌های این کشور ار محدود کرده اما در مقابل درهای اقتصاد خود را به روی ترکیه باز گذاشته است.
هرچند روابط عمان با جمهوری اسلامی در مقایسه با سایر همسایه‌ها بهتر است اما نقشی را که در گذشته به عنوان میانجی بین تهران و واشینگتن بود از دست داده است. از یک‌سو عمان بعد از درگذشت سلطان قابوس بی‌تحرک شده و از سوی دیگر وضعیت جمهوری اسلامی چنان تغییر کرده که میانجی‌گری‌های عمان و حتی تلاش‌ کشورهای قدرتمندی نظیر فرانسه و ژاپن نیز برای واسطه‌گری بین تهران و واشینگتن بی‌نتیجه بوده است. بعد از برکناری بن علوی وزیر خارجه پیشین عمان نیز روابط تهران و مسقط سردتر شد.
در فرودین سال ۹۸ آمریکا و عمان یک قرارداد تجاری، امنیتی و نظامی امضاء کردند که طی آن واحدهای مختلف کشتیرانی آمریکا اجازه یافتند به دو بندر صلاله و القُدم دسترسی داشته باشند. این قرارداد با انتقاد جمهوری اسلامی ایران مواجه شد.
ایران بیش از ۱۴۰۰ کیلومتر مرز مشترک با ترکمنستان دارد اما ترکیه، روسیه، ژاپن و آلمان شرکای خوب عشق‎آباد هستند و چندان تمایلی به همکاری اقتصادی با جمهوری اسلامی ندارند. اقتصاد ترکمنستان همواره به روی ایران بسته مانده است. با شیوع کرونا نیز ترکمنستان مرزهای خود را به روی ایران بست.
حجم مبادلات تجاری دو کشور در سال ۱۳۹۱ حدود دو میلیارد دلار بود اما تا اواسط سال ۱۳۹۸ به حدود ۲۵۰ میلیون دلار سقوط کرد که بسیار ناچیز است!
روابط جمهوری اسلامی ایران و پاکستان ویژه است. عمران‌ خان تلاش زیادی می‌کند تا به تهران نزدیک باشد اما این روابط سود چندانی در معادلات منطقه‌ای به نفع جمهوری اسلامی ندارد. اقتصاد پاکستان ورشکسته است و در تهران هرگز به عنوان یک شریک قابل اتکاء مورد توجه قرار نگرفته است.
پاکستان ۸ سال است جمهوری اسلامی را برای اتمام پروژه خط لوله انتقال گاز به هند موسوم به «خط لوله صلح» در عمل سر کار گذاشته است. پاکستان و روسیه اخیرا برای ساخت خط لوله ۱۱۰۰ کیلومتری انتقال گاز قراردادی بسته‌اند که اجرای آن را در ماه ژوئیه ۲۰۲۱ آغاز خواهند کرد.
هرچند جمهوری اسلامی ایران دو کشور چین و روسیه را شریک استراتژیک خود می‌داند اما در عمل در دوران تحریم‌ها این دو کشور نه تنها نتوانستند کمکی از نظر اقتصادی به جمهوری اسلامی بکنند بلکه با وجود باج‌هایی که جمهوری اسلامی ایران به آن‌ها داد، آنان نیز در نهایت به آیت‌الله‌ها توصیه کردند که باید با آمریکا مذاکره کند.
حتی قرارداد ۲۵ ساله راهبردی جمهوری اسلامی با چین و بخشیدن سهم ایران در دریای مازندران‌(کاسپین) به روسیه که چوب حراج به منافع جامعه ایران به شمار می‌رود نیز دردی از دردهای خامنه‌ای را دوا نکرد. بعد از آغاز تحریم‌های آمریکا چندین شرکت چینی به اتهام نقض تحریم‌های آمریکا علیه ایران مجازات شدند. دو کشور هیچ‌کدام شبکه‌های مالی و بانکی خود به روی جمهوری اسلامی را باز نکردند و قرار گرفتن ایران در فهرست سیاه FATF را دلیل این کار عنوان کردند.
چین بیش از ۲۰ میلیارد دلار به ایران بدهی دارد اما به بهانه تحریم‌ها آن را نمی‌پردازد. پس از چین کشور هند هفت میلیارد دلار، کره‌جنوبی شش میلیارد دلار، عراق دو میلیارد دلار و ژاپن یک و نیم میلیارد دلار به ایران بدهی دارند.
کاظم جلالی سفیر جمهوری اسلامی در مسکو گفته است «روابط اقتصادی دو کشور بسیار ضعیف است.» حشمت‌الله فلاحت پیشه رییس پیشین کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی نیز گفته است بود روس‌ها پدافند «اس۳۰۰» را در جریان حملات اسرائیل به مقر سپاه پاسداران در سوریه از کار می‌اندازند!
در اواخر شهریور ۱۳۹۹ سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه پیشنهاد میانجی‌گری بین تهران و واشینگتن را مطرح کرد. این پیشنهاد یعنی این‌که برای تغییر شرایط سیاسی و اقتصادی جمهوری اسلامی، بدون آمریکا، کاری از مسکو ساخته نیست. چنان‌که مذاکرات هسته‌ای بیش از یک دهه بین اروپا و جمهوری اسلامی نیز بدون آمریکا به نتیجه‌ای نرسید تا این‌که آمریکا در دوران اوباما قبول کرد در مذاکرات شرکت کند.
به تازگی در اوایل دی‌ماه وانگ یی وزیر خارجه چین نیز گفته که «در حال حاضر اوضاع هسته‌ای ایران به مرحله‌ای حساس رسیده.» او تاکید کرده در مذاکرات برجام باید بر سر مسائل امنیتی منطقه نیز گفت‌و‌گو شود. در واقع چین و روسیه راهی برای نجات جمهوری اسلامی جز نشاندن تهران پای میز مذاکره با غرب، و در صدر آن، آمریکا ندارند.
این‌همه شواهدی حاکی از آنند که سیاست‌های جمهوری اسلامی در منطقه و جامعه بین‌المللی شکست خورده و منزوی شده است.
***

به این ترتیب، در جمع‌بندی می‌توانیم پیش‌بینی کنیم که تغییر رییس جمهوری در آمریکا دست‌کم تا شش ماه آینده به نتیجه مثبتی نخواهد رسید و بعد از آن نیز روشن نیست که چه اتفاقی خواهد افتاد. در یک سال گذشته بدون این‌که گشایشی در ماجرای اتمی جمهوری ایران و یا کاهشی در تحریم‌های ایران رخ دهد. روز ۲۱ ژانویه ۲۰۲۱، رییس جمهوری منتخب آمریکا، وارد کاخ سفید واشینگتن خواهد شد. باید منتظر بمانیم و بیبنیم آیا خامنه‌ای «جام زهر» را مانند خمینی سر خواهد کشید و یا «نرمش قهرمانانه» دیگری انجام خواهد داد تا احتمالا با بایدن رییس جمهور جدید آمریکا، به توافقاتی دست یابد!
البته اگر بایدن هم بخواهد برداشتن همه تحریم‌ها به دلایل سیاسی و فنی برای او و دولتش چندان ساده نخواهد بود و به زمان و مهم‌تر از همه به عملکردهای جمهوری اسلامی نیاز دارد. جمهوری اسلامی که به معنای واقعی و حرفه‌ای استاد ترور و آدم‌کشی و جنگ‌افروزی است!
اکنون سران و مقامات و نهادهای سیاسی و نظایی و نظامی جمهوری اسلامی به خوبی می‌دانند که اکثریت مردم ایران نسبت به حکومت‌شان نفرت فزاینده‌ای دارند و شاید به همین دلیل قرار است آهسته‌آهسته بازی‌های انتخاباتی را کنار بگذارند. به خصوص جمهوری اسلامی نمایش انتخابات ریاست جمهوری اسلامی را در پیش دارند با دو مشکل بزرگ رو‌به‌رو هستند: ۱- این بار مردم را به چه ترفندی به پای صندوق‌های رای بکشانند. ۲- جمهوری اسلامی به قحطی «رجال» رسیده و بر این تصور اند که یک پاسدار را به عنوان رییس جمهوری اعلام کنند.
آش به حدی شور شده است که حتی صدای مهاجری مدیر مسئول روزنامه جمهوری اسلامی نیز درآمده است. حجت‌الاسلام مسیح مهاجری مدیر مسئول روزنامه جمهوری اسلامی نیز در سرمقاله این روزنامه به انتخابات ۱۴۰۰ و بحث ورود نظامیان به صحنه این انتخابات پرداخته و از جمله نوشته است:
«پنجمین داوطلب نظامی ریاست جمهوری هم دو روز قبل وارد عرصه تبلیغات انتخاباتی در فضای مجازی شد.
علاوه بر این‌که به اصل ورود نظامیان به عرصه رقابت برای تصاحب صندلی دوست‌داشتنی ریاست جمهوری، ایرادهای اساسی وارد است، حالا با تکثر و تعدد داوطلبان تصاحب این صندلی، مشکل بیش‌تر شده است. این تکثر و تعدد نشان می‌دهد حضرات نظامی هم مثل سیاسیون، وحدت نظر ندارند و قرار است با همدیگر رقابت کنند. حالا منتظر نفر ششم هستیم و چه بسا با اعداد دو رقمی هم مواجه شویم.
پدیده عجیبی که این روزها در کشاکش مخالفت و موافقت با ورود نظامیان به عرصه رقابت بر سر تصاحب صندلی ریاست جمهوری مشاهده شده، سخنان بعضی از نظامیان در توجیه رییس‌جمهور شدن نظامیان است. یکی از همین حضرات‌(سردار کوثری) گفته چه‌طور است که ما نظامی‌ها باید برویم شهید بشویم ولی حق نداریم رییس‌جمهور شویم؟»
محسن رفیق‌دوست وزیر وقت سپاه، ادعا خنده‌داری کرده است که است که گفته اگر یک نظامی رییس‌جمهور شود، در مدت یک سال تمام مشکلات کشور را حل خواهد کرد؟!
محسن فخری‌زاده یک شهروند عادی نبود، یک سپاهی و نظامی جنایت‌کار بود و برای برنامه‌های اتمی جمهوری اسلامی ایران یعنی کشتار جمعی فعالیت داشت. قاسم سلیمانی شب و روز مشغول سازمان‌دهی جنگ‌های نیابتی و ترور مخالفین و قاچاق مواد مخدر و اسلحه و آدم ربایی بود. بنابراین جمهوری اسلامی در کلیت خود یک حکومت تروریست و قاتل و غارتگر است. در سال گذشته صدها تن در ایران اعدام شدند و چند نفر را نیز در خارج کشور ترور کردند.
در ساعات پایانی سال ۲۰۲۰ محمدحسن رضایی را اعدام کردند. او که در زندان مرکزی رشت‌(زندان لاکان) در حبس بود، هنگام وقوع جرم انتسابی‌(قتل) و بازداشت ۱۶ سال داشت. حکم اعدام رضایی که از او با عنوان کودک- مجرم یاد می‌شود‌(با توجه به این‌که هنگام وقوع جرم، او ۱۶ ساله بوده)، با وجود درخواست شهروندان و سازمان‌های مدافع حقوق بشر برای توقف اجرای این حکم، پس از ۱۳ سال، صبح روز پنج‌شنبه ۱۱ دی‌ اجرا شد.
جمهوری اسلامی جمهوری ایران، از نادر حکومت‌هایی است که هم‌چنان برای متهمان زیر ۱۸ سال حکم اعدام صادر می‌کند.
سازمان عفو بین‌الملل در روزهای گذشته با صدور بیانیه‌ای از مقام‌های حکومتی در ایران خواسته بود برنامه‌ اعدام محمدحسن رضایی را متوقف کرده، محکومیت و مجازات او را لغو کنند و زمینه‌ برگزاری یک محاکمه عادلانه جدید را فراهم آورند.
در بیانیه این سازمان تاکید شده بود محمدحسن رضایی «با استناد به اعترافات گرفته شده تحت شکنجه» به اعدام محکوم شده و روند رسیدگی به پرونده او «به‌شدت ناعادلانه» بوده است.

هم‌چنین احکام اعدام حمید راست بالا، کبیر سعادت جهانی و محمدعلی آرایش زندانیان سنی‌مذهب روز پنج‌شنبه ۱۱ دی‌ماه ۱۳۹۹ برابر با یکم ژانویه ۲۰۲۱ در زندان وکیل‌آباد مشهد اجرا شد. اجرای ناگهانی حکم اعدام این افراد در شرایطی صورت گرفته است که خانواده آنان از ملاقات آخر محروم بوده‌اند.

چند ساعت قبل از این اعدام نیز شعبه‌ ۲۸ دادگاه انقلاب اسلامی «آرش گنجی»، منشی هیات دبیران کانون نویسندگان ایران را به ۱۱ سال زندان محکوم کرد.
کانون نویسندگان ایران که دوشنبه هشتم دی خبر برگزاری دادگاه آرش گنجی را اعلام کرده بود، روز ۱۰ دی از ابلاغ این حکم سنگین زندان به ناصر زرافشان وکیل آرش گنجی خبر داد.
آرش گنجی از سوی شعبه‌ ۲۸ دادگاه انقلاب اسلامی به ریاست قاضی عموزاد در ارتباط با اتهام «اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت ملی» به پنج سال و بابت «عضویت و همکاری با گروهک مخالف نظام» به پنج سال و به اتهام «تبلیغ علیه نظام» به یک سال حبس محکوم شده است.
مصداق همه اتهامات گنجی ترجمه‌ کتابی درباره‌ی تحولات کردستان سوریه «کلید کوچک دروازه‌ای بزرگ: انقلاب روژاوا» است.
آرش گنجی یکم دی ماه سال ۹۸ در خانه‌اش دستگیر شد و پس از حدود یک ماه با قرار وثیقه ۴۵۰ میلیون تومانی به طور موقت آزاد شد. در نخستین جلسه‌ دادگاه او به تاریخ ۲۵ خرداد ۹۹ قاضی مقیسه رییس دادگاه مبلغ وثیقه را به سه میلیارد تومان افزایش داد که منجر به بازداشت مجدد او شد. یک هفته بعد در ۳۱ خرداد با تامین وثیقه آرش گنجی باز به طور موقت آزاد شد.
علاوه بر آرش گنجی، رضا خندان‌(مهابادی)، بکتاش آبتین و کیوان باژن سه عضو هیات دبیران سابق و جدید کانون نویسندگان هم سال گذشته محاکمه و به حبس محکوم شدند.
دادگاه انقلاب این سه تن را در مجموع به ۱۵ سال و شش ماه زندان محکوم کرده است. محکومیت خندان مهابادی و آبتین هر یک شش سال و باژن سه سال است.
در چنین موقعیتی ضرورت دارد که خواست آزادی همه زندانیان سیاسی و اجتماعی و لغو اعدام نباید به اعتراض‌های موضعی و مقطعی محدود گردد به همین دلیل جنبش‌های داخل ایران و نیروهای سرنگونی‌طلب خارج کشور باید این خواست را به کمپین‌های مداوم و پیگیر تبدیل کنند و به اعتراض‌های موضعی و مقطعی بسنده نکنند.

اما تا آن‌جا که به مناقشه جمهوری اسلامی و آمریکا و اسرائیل برمی‌گردد به باور من در حال حاضر احتمال درگیری مستقیم نظامی بین جمهوری اسلامی ایران و آمریکا و اسرائیل بسیار کم است. اما همه داده‌ها نشان می‌دهند که طرفین نیروهای نظامی خود را به حالت آماده‌باش درآورده‌اند و منتظر یک اتفاقی هستند تا درگیری آغاز شود. اما به احتمال زیاد آمریکا و اسرائیل و شاید هم عربستان در یک اقدام مشترک به مواضع طرفداران جمهوری اسلامی ایران در سوریه و عراق و یمن حمله خواهند کرد و منتظر فرصت هستند.
از امروز جمعه ۱ ژانویه ۲۰۲۱ سرویس‌های امنیتی ضد‌تروریستی عراق جهت پیش‌گیری از هر گونه حمله احتمالی به سفارت‌خانه‌ها، نمایندگی‌های دیپلماتیک و شهروندان عادی، حضور خود را در منطقه سبز بغداد تشدید کردند. این حضور امنیتی هم‌زمان با اظهارات مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق که تاکید کرده بود «هیچ‌گونه نقض حاکمیت دولت عراق را با هر بهانه‌ای تحمل نخواهد کرد» صورت گرفت. الکاظمی افزود: «دولت وی برای خدمت به کشور و شهروندان عراقی با حکمت و درایت ادامه خواهد داد.»
این در حالی است که با نزدیکی به سال‌گرد کشته‌شدن قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس جمهوری اسلامی ایران در ۳ ژانویه گذشته در بغداد، جنگ‌جویان حزب‌الله عراق به نمایش قدرت در بغداد پرداختند.
نخست‌وزیر دولت ائتلافی یمن شبه‌نظامیان حوثی و جمهوری اسلامی ایران را متهم کرد که در حمله روز چهارشنبه گذشته به فرودگاه عدن دست داشتند. در این حمله دست‌کم ۲۵ نفر کشته و ۱۱۰ نفر زخمی شدند.
در چنین شرایطی برای ۸۰ درصد شهروندان ایران که نگران آینده خود و فرزندان‌شان هستند برای‌شان کم‌ترین اهمیتی ندارد که مضحکه انتخابات ریاست جمهوری به چه ترکیبی و با چه تعداد رایی برگزار خواهد شد چرا که آن‌ها به دنبال آن راه و چاره‌ای هستند که چگونه از شر این جمهوری مفلس و دزد و مافیایی و تبه‌کار رها شوند.

جمعه دوازدهم دی ۱۳۹۹ – یکم ژانویه ۲۰۲۱

* لینک مطلب «مهم‌ترین وقایع ایران در سال ۲۰۲۰» در سایت آزادی بیان:
مهم‌ترین وقایع سال ۲۰۲۰ (azadi-b.com)

——————————————————