فاجعه‌ی بوپال که به آن فاجعه گاز بوپال مشهور است، حادثه‌ی نشت گاز در شب‌های دوم و سوم دسامبر ۱۹۸۴ در کارخانه سموم دفع آفات در بوپال واقع در هندوستان بود. این فاجعه از بدترین بلایای صنعتی جهان محسوب می شود؛ بیش از ۵۰۰هزار نفر در معرض گاز متیل ایزوسیانات (MIC) قرار گرفتند. این ماده بسیار سمی به داخل و اطراف شهرهای کوچک راه پیدا کرد. ….

——————————————————-

فاجعه بوپال

#سرخط:
فاجعه‌ی بوپال که به آن فاجعه گاز بوپال مشهور است، حادثه‌ی نشت گاز در شب‌های دوم و سوم دسامبر ۱۹۸۴ در کارخانه سموم دفع آفات Union Carbide India Limited (UCIL) در بوپال واقع در هندوستان بود. این فاجعه از بدترین بلایای صنعتی جهان محسوب می شود؛ بیش از ۵۰۰هزار نفر در معرض گاز متیل ایزوسیانات (MIC) قرار گرفتند. این ماده بسیار سمی به داخل و اطراف شهرهای کوچک راه پیدا کرد.

تخمین‌ها در مورد تعداد کشته‌ها متفاوت است. آمار رسمی در زمان فاجعه، کشته‌شدگان ۲۲۶۹ نفر ذکر کرد. در سال ۲۰۰۸ ، دولت مادیا پرادش به اعضای خانواده ۳۷۸۸ قربانی در انتشار گاز و ۵۷۴۳۶۶ قربانی آسیب‌دیده دیده غرامت پرداخت کرده بود. در یک مبایعه‌نامه دولت در سال ۲۰۰۶ آمده است که این نشت باعث ۵۵۸۱۲۵ آسیب، از جمله ۳۸۴۷۸ جراحات جزئی موقتی و ۳۹۰۰ مصدومیت شدید و دائمی شده است. برخی دیگر تخمین می زنند که ۸۰۰۰ نفر طی دو هفته فوت کردند و ۸۰۰۰ نفر دیگر یا بیشتر از آن بر اثر بیماری‌های مربوط به گاز درگذشتند. علت این فاجعه هم‌چنان مورد بحث است. دولت هند و فعالان محلی استدلال می‌کنند که مدیریت بد تأخیر در تعمیر و نگهداری لوله‌ها باعث جریان معکوس آب به مخزن MIC می شود و فاجعه را رقم می‌زند.

اما بر اساس دیگر برآوردها گاز سمی از کارخانه حشره‌کش‌سازی شرکت آمریکایی یونیون کارباید نشت کرد و بیش از ۳۰۰ هزار بیمار برجای گذاشت، که بسیاری از آن‌ها کاملاً معلولند و در شرایط دشواری زندگی می‌کنند.
گاز سمی نخست خانه‌های نزدیک را پوشاند. خیلی‌ها بلافاصله جان باختند، سپس ابری ضخیم همه اطراف را پوشاند و همه‌ی اهالی شهر در خیابان‌ها در حال خفگی بودند.

پس از فاجعه رسوایی بزرگی بر سر موضوع مصونیت قضایی مدیران شرکت یونیون کارباید مطرح شد و هیچ مسئولیتی متوجه مدیران آن نگردید، گویا فاجعه طبیعی و غیرقابل پیش‌بینی بوده‌است و مدیران شرکت نمی‌توانسته‌اند هیچ اقدامی برای جلوگیری از بروز آن انجام دهند. در فوریه ۱۹۸۹ دیوان عالی هند طرف آمریکایی را به پرداخت ۴۷۰ میلیون دلار محکوم کرد، که ۵۰ میلیون دلار آن را دفتر یونیون کارباید در هند و ۴۱۵ میلیون دلار آن را دفتر اصلی شرکت در آمریکا می‌بایست پرداخت کند. از این مبلغ ۲۵۰ میلیون دلار آن را شرکت‌های بیمه پرداخت کردند. بازماندگان قربانیان این فاجعه تنها مبلغ ۲۵۰۰۰روپیه (تقریباً معادل ۵۴۰ دلار) غرامت دریافت کردند .

—————————————————-