مهم ترین مسأله انتخابات این بار، خود نفس انتخابات و بیشتر از آن بحران در دمکراسی تا کنونی آمریکا است که مؤلفه های گوناگون آن زیر پرسش رفته است. تمکین به چرخه قدرت بر اساس نتیجه و دبه در نیاوردن از جمله آنهاست. اما این تنها یک وجه از این بحران است که ترامپ صراحتا مدعی است که قطعا می برد و گرنه تقلب شده است. او در واقع پیشاپیش شیوه شماری و صحت شمارش آراء را زیر سؤال برده است و از صراحت دادن به پذیرش انتقال مسالمت آمیز قدرت طفره رفته است ….

————————————————–

بحران انتخاباتی آمریکا: جهان در انتظار اولین مناظره ترامپ و بایدن

انتخابات آمریکا اهمیت فراکشوری دارد و بهمین دلیل نگاه همه کشورهای جهان به آن دوخته شده و در همین رابطه مناظره ها نیز بخاطر تاثیرات محتملشان بر آٰراء مورد توجه عمومی است.

مناظره اول چهارسال پیش ۸۴ میلیون نفر بیننده مستقیم در خود آمریکا داشت. گرچه فی الواقع این یک جنگ تمام عیار تبلیغاتی است و تاکتیک ترامپ اساسا بر روی موضوعاتی چون ناتوانی جسمی و فکری و اعتیاد و پیری و کوبیدن شخصیت او و گروگان گرفتنش توسط چپ ها و انارشیست ها و ناتوانی اش در ایجاد نظم و غیره خواهدبود. از همین رو مشکل بتوان آن را مناظره حول برنامه دو کاندید دانست.

ترامپ که در اکثرنظرسنجی ها عقب تراست و حتی در ایالت های چرخشی هم چندان وضعیت مناسبی ندارد؛ برای تغییر جهت در افکارعمومی از جمله به مناظره ها امید بسته است که شاید بتواند جهت نظرسنجی ها را بسود خود تغییر بدهد. از همین رو بخشی از دمکرات ها و از جمله رئیس کنگره با توجه به ترفندها و رفتارها و سخنان خارج از چهارچوب ترامپ خواهان آن شده اند که نباید به چنین آدمی مشروعیت داد. جامعه آمریکا بطور کامل بقول ترامپ در سخنرانی کنگره حزبی حول دو فلسفه و برنامه و سیاست دو قطبی شده است و بهمین دلیل بیشترین تاثیرات در طی این سی و چند روز مانده، روی آراء چرخان و سرگردان خواهد بود.

اما مهم ترین مسأله انتخابات این بار، خود نفس انتخابات و بیشتر از آن بحران در دمکراسی تا کنونی آمریکا است که مؤلفه های گوناگون آن زیر پرسش رفته است. تمکین به چرخه قدرت بر اساس نتیجه و دبه در نیاوردن از جمله آنهاست. اما این تنها یک وجه از این بحران است که ترامپ صراحتا مدعی است که قطعا می برد و گرنه تقلب شده است. او در واقع پیشاپیش شیوه شماری و صحت شمارش آراء را زیر سؤال برده است و از صراحت دادن به پذیرش انتقال مسالمت آمیز قدرت طفره رفته است و بر همین اساس انواع سناریوهای مختلف توسط رسانه ها و مفسرین و غیره برای انتخابات پیش رو مطرح شده است. حملات پیوسته و سیستماتیک به رسانه ها و جعلی بودن گزارش آنها و بسیاری اتهامات دیگر توسط رأس قدرت مجریه به عنوان یکی دیگر از ستون های دمکراسی، توسط ترامپ است که به امری روزمره تبدیل شده است. اساسا پشتوانه دموکراسی وجود نوعی آرایش و توازن قوا در جامعه و نهادها و عرصه های گوناگون قدرت است. اکنون که وفاق عمومی حول یک سری موازین تاکنونی زیرسؤال رفته است، ترامپ به هر قیمت شده می خواهد هم پیروز شود تا برنامه هایش را بطور کامل پیگیری کند و هم برای اولین بار ترکیب دیوان عالی آمریکا را ۹ به ۳ می کند که هیچ تناسبی با نفوذ محافظه کاران در جامعه آمریکا ندارد و با توجه به مادالعمری قضات و نقش مهم اشان در تصویب قوانین مدنی و مدرن، بحران زاست. علاوه براین تمامی تاکتیک ترامپ و ستادش که برای پیش برد آن تدارک می بینند، ادعای پیروزی از یکسو و تقلب از سوی دیگر است که می خواهد در صورت لزوم قضاوت نهائی را به دیوان عالی بکشاند. تلاش برای کشاندن نظامی ها و ارتش به حوزه سیاست و جنگ جناح ها هم یکی از دیگر مؤلفه های این بحران دموکراسی است. رژه های خیابانی و مسلحانه حامیان سرسخت او وجه دیگری از این بحران است.

البته اگر ترامپ هم شکست بخورد و فاصله جوری باشد که مجبور شود نتیجه را بپذیرد، اصل بحران و صورت مسأله یعنی بحران ساختاری و همه جانبه که سرمایه داری دچار آن شده و شکاف های آن درونی اش حل نمی شود اما به لحاظ توازن نیرو، از این جنبه که پیروزی یا شکست او می تواند به گرایش های راست و شبه فاشیستی در داخل آمریکا و جهان روحیه و شتاب بیشتر یا کمتری بدهد حائز اهمیت است.

ناگفته نماند که حزب دموکرات از فقدان یک کاندیدای قوی در حزب دموکرات (مثل اوباما و بیل کلینتون) که بتواند بیشترین بهره را از وضعیت بحرانی علیه ترامپ و چهار ساله کردن او ببرد در رنج است و با توجه به این که شخص جوبایدن فی الواقع سیاستمداری در آستانه بازنشستگی بود که برای مأموریتی این چنین خطیر که توضیح دلایل آن از حوصله این نوشته کوتاه خارج است دعوت شد.
با این وجود حزب دموکرات توانسته است با توجه به تهاجم و دست آوردهای «فرمانده کرونا» و بیکاری و بحران سلامتی و تشدید بحران های دیگر، یک بلوک هژمونی بسیار گسترده و پر آب و رنگ حتی رنگین تر از اوباما و کلینتون ها بوجود آورد که ائتلاف گسترده ای است از جریان های چپ و جوانان و بخش مهمی از کارگران (سندرز و حامیان او) و زنان و دگرجنس گراها و سیاه پوستان و کلا رنگین پوستان و مدافعان محیط زیست و هنرمندان و سیلیکون ولی و سرمایه داران «جهان وطن» و مدافع چند جانبه گری. اساسا هم حول «نه» به ترامپ و نجات دموکراسی گرد آمده اند. در حالی که ترامپ فاقد چنین جنبه هژمونیک است. او اساسا به یک تعبیر ضد این نوع ائتلاف و بلوک هژمونیک است و نیازی به بسیج این گرایش ها ندارد. او به عنوان نماینده بخشی از سرمایه داران باصطلاح سنتی و غیر پیشرو و مدافعان صنایع سوخت فسیلی و نظامی و ساختمان سازی و بخش های از سرمایه داری مالی و … کلا با گرایشات محافظه کارانه و حامیان مردسالار و ضد محیط زیست و ضد سقط جنین و مدافع فروش آزاد اسلحه و مسیحیان اوانجلیست و ضد مهاجران و بخش های محافظه کار و کمتر آگاه کارگران و اهالی شهرهای کوچک یا کارگران در خطر بیکاری و دستمزدهای کاهش یافته بواسطه رقابت های جهانی و… متکی است.

بهمین دلیل در دمادم مناظره سریعا یک قاضی مخالف سرسخت سفط جنین را کاندید می کند و وعده می دهد که قانون ۵ دهه پیش را عوض خواهد کرد. علاوه بر این افشاگری های گسترده ای که پشت سرهم علیه ترامپ صورت می گیرد، و کتاب و اسنادی که منتشر می شود بطور کلی موقعیت او را در کل جامعه آمریکا و نیز میان اقشار خاکستری و ٰآراء‌ سرگردان زیر فشار روزافرون قرار می دهد. بعید است که آن چه سورپرایز اکتبر خوانده می شود و چیزی مثل واکسن کرونا و مشابه آن بتواند ورق را به سود وی برگرداند. بهمین دلیل خیلی از ناظران با توجه به تقسیم شدن جامعه آمریکا به دو قطب و بین دو جناح و هم چنین با توجه به شخصیت و روحیه او و حامیان مسلحش در خیابان ها وقوع یک بحران بزرگ انتخاباتی و عدم پذیرش آسان نتیجه از هر دو سو بویژه از سوی ترامپ را پیش بینی می کنند. بخصوص اگر که فاصله ها بهم نزدیک باشند کار سرانجام به دیوان عالی کشیده خواهد شد آنهم با چنان ترکیبی.

بهرصورت، اگر در این سی و چند روزه معجزه ای رخ ندهد و اگر نتایج از هفت خوان بحران به سلامتی عبور کند، مدال پیروزی را باید به «فرمانده کرونا» داد. چون اوست که ضربه اصلی را به شبه فاشیسم نیرومند و پر نفس در حال عروح در دژ اصلی سرمایه داری وارد ساخت. و گرنه این جناح از سرمایه داری که خود مسئول وقوع بحران های کنونی است دستخوش شدیدترین بحران هاست و فاقد برنامه ای برای این بحران. در واقع نیروی جمع کنننده این بلوک از «نه» به ترامپ تغذیه می کند. تصادفی نیست که شخص بی بو و بی خاصیتی مثل جو بایدن در آستانه بازنشستگی و بدون هیچ گونه برجستگی خاص در این بزنگاه بزرگ سکان این بلوک را بدست می گیرد. خیلی ها بر این نظرند که رأی دهندگان به حزب دموکرات در اصل دارند به خانم کاملا هریس رأی می دهند و حتی بعید می دانند که بایدن بتواند چهار سال اول را هم بکشد!

تقی روزبه
۲۹ سپتامبر۲۰۲۰

——————————————