فروش خاک جنگل‌های هیرکانی خبری بود که در میان اخبار خوب و بد هفته‌ی گذشته گم شد. خاکی که گفته شده هر۱۰ کیلوی آن۲۰هزار تومان معامله می‌شود. ….

————————————————-

نگاهی به روند فروش خاک ایران از هرمز تا جنگل‌های هیرکانی

محمد درویش؛ کارشناس محیط زیست

محمد درویش فعال محیط زیست در خصوص اهمیت این خاک گفته است که ایران کشوری با منابع محدود خاک به‌حساب می‌آید که فقط ۱۷ میلیون هکتار از وسعت آن(۱۱درصد) از خاک مرغوب برای کشاورزی برخوردار است و باید قدر این میزان از خاک را بدانیم. از این وسعت فقط خاک نوار شمالی کشور است که خاک بسیار حاصلخیزی دارد و یک‌درصد وسعت کشور‌مان را شامل می‌شود. نمایندگان مازندرانی مجلس و اعضای فراکسیون محیط زیست یا پاسخگو نبودند و یا اصلا از این خبر اطلاعی نداشتند.
***

در شرایطی که ایران با محدودیت‌های شدید منابع ارزشمند خاکی روبه‌رو است، سوداگران و قاچاقچیان خاک به شمال کشور هجوم آورده‌اند و این خاک ارزشمند که برای تشکیل هر سانتی‌متر آن بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ سال زمان نیاز است، با ارزان‌ترین قیمت ممکن به فروش می‌رسانند و خاکی را که از نظر کانی‌های فلزی در آن ارزش بالایی دارد و قیمت هر تُن آن ۲۸ دلار ارزش‌گذاری شده است، متاسفانه به پایین‌ترین قیمت ممکن از دست می‌دهیم. خاک کشور فقط از مرزها خارج نمی‌شود بلکه خاک سطحی به بهانه‌ی کشاورزی، در کشت‌های گلخانه‌ای نابود می‌شود. علاوه بر این، یکی از سیاست‌های اشتباه‌ ما تاکید بر خام فروشی به بهانه‌ی توسعه‌ی بخش معدن است و تاکید بر خام فروشی داریم، یعنی؛ جابه‌جایی بزرگ خاک و لایه‌های زیرین آن را که در فرایند تولید آن صدها‌ هزار سال طول می‌کشد، به‌راحتی و با ارزان‌ترین قیمت ممکن بدون تبدیل به تولیدات ثانویه می‌فروشیم و این میراث ارزشمند به ارزان‌ترین قیمت ممکن به فروش می‌رسد، مثل صادرات سنگ آهن یا ماده‌ی اولیه‌ی سیمان که به‌خصوص از مرزهای غربی ایران به سمت کردستانِ عراق بسیار رونق دارد.

علاوه بر این خاک حاصل‌خیز در مرزهای جنوبی از طریق لنج‌ها به سمت کشورهای جنوب خلیج فارس قاچاق می‌شود. تا به‌حال کسی از خود پرسیده که با کدام منابع، کشورهای امارات یا عربستان در حال تبدیل شدن به تولید‌کنندگان اصلی محصولات جالیزی هستند و خاک گل‌خانه‌های عظیم‌شان از کجا تامین می‌شود؟
آنها آب را از طریق دستگاه‌های آب شیرین‌کن‌ به‌دست می‌آورند، اما خاک را برای حجم عظیمی از محصولات جالیزی از کجا به‌دست آورده‌اند؟ کاملا نمایان است که خاک ایران با پول‌های گزاف به این کشورها قاچاق می‌شود و متاسفیم با وجود این که در سال گذشته قانون جامع خاک به تصویب رسید و طبق این قانون هر‌گونه قاچاق و خرید و فروش خاک، غیرقانونی اعلام شد و شورای نگهبان نیز این قانون را تایید کرد، باز هم وزارت جهاد کشاورزی ما نسبت به گزارش‌های مردمی و رسمی بسیار منفعل، بی‌تفاوت و کند عمل می‌کند.

معادن پیرامون جنگل‌های هیرکانی و خطرات آن: متاسفانه فعالیت بی‌حساب و کتاب معادن در حال نابود کردن جنگل‌های هیرکانی و طبیعت منطقه است. اگر ما در این مناطق معدن الماس هم داشتیم، ارزش نداشت که به‌خاطر آن جنگل‌های هیرکانی را نابود کنیم و ما این جنگل‌ها را به بهای مواد بسیار بی‌ارزش‌تری نسبت به جنگل‌ از بین می‌بریم، مثل کارخانه سیمان نیلکو که ارزشمندترین رویشگاه‌های جنگلی‌ ایران را با خطر جدی مواجه کرده است. ما هر چقدر خاک کشور را از دست بدهیم، بستر تاب آوری جنگل‌های هیرکانی کاهش پیدا می‌کند و در نتیجه استقرار و دوام درختان ارزشمند، اکوسیستم جنگل و تولید اکسیژن نیز به مخاطره می‌افتد، ‌علاوه بر این در پایین دست جنگل وضعیت کشاورزی و شالیزارهای ما به شدت به مخاطره می افتند.

———————————————–