با گسترش پندمی کووید ۱۹ در سراسر دنیا، اقتصاد جهانی منقبض شد. در سراسر کره ارض، رنج و مرگ ناشی از ویروس اوج گرفته و پاسخ نظام جهانی امپریالیستی خاصه امپریالیسم آمریکا به این وضعیت همان پاسخ همیشگی است: تلاش برای حفظ منافع و کارکرد سودآور امپراتوری… که تاثیراتی به مراتب هولناک تر، به ویژه بر کشورهای تحت سلطه خواهد گذاشت. ….

——————————————————————–

سلطه امپریالیستی، کووید ۱۹ و تهیدستان داغ لعنت خورده

دنیا/ریموند لوتا

۴ ماه مه ۲۰۲۰ ـ  منتشر شده در سایت: revcom.us

ترجمه از وبلاگ خیابان انقلاب: enghelabenovin.blogspot.com

با گسترش پندمی کووید ۱۹ در سراسر دنیا، اقتصاد جهانی منقبض شد. در سراسر کره ارض، رنج و مرگ ناشی از ویروس اوج گرفته و پاسخ نظام جهانی امپریالیستی خاصه امپریالیسم آمریکا به این وضعیت همان پاسخ همیشگی است: تلاش برای حفظ منافع و کارکرد سودآور امپراتوری… که تاثیراتی به مراتب هولناک تر، به ویژه بر کشورهای تحت سلطه خواهد گذاشت.

شواهدی از بخش های مختلف «جنوب جهانی» که اکثریت بزرگ بشریت ستمدیده در آنجا زندگی و کار می کنند:
مدرک شماره یک: اولتیماتوم سفیر آمریکا به حکومت مکزیک. اگر جرات کنید کارخانه های متعلق به بنگاه های تولیدی آمریکایی را تعطیل کنید به جای دیگری منتقل شان می کنیم.
در نزدیکی مرز با آمریکا، صدها هزار کارگر مکزیکی برای کارخانه های آمریکایی یا برای صنایعی که به مقاطعه داده شده، کار می کنند. کارشان تولید قطعات رایانه، هواپیما، خودرو؛ تلویزیون و سایر لوازم الکتریکی است که عمدتا راهی بازار آمریکا می شود. متوسط دستمزد این کارگران یک نهم دستمزد در کارخانه های خود آمریکا است. وضع ایمنی کار و حفاظت از محیط زیست در این کارخانه ها در پایین ترین سطح ممکن است.

وقتی که شیوع ویروس کرونا ناگهان در این کارگاه ها و کارگاه های دیگر اوج گرفت، کارگران بیمار شدند یا در محل کار جان باختند، و از سوی دیگر امکانات اندکی برای تست ویروس در دسترس بود، وزارت بهداشت مکزیک دستور بستن واحدهای تولیدی را صادر کرد. این یک تدبیر ایمنی ابتدایی بود. اما از نظر امپریالیست های آمریکایی، این عملی غیر قابل تحمل و مجرمانه است. همانطور که روزنامه نیویورک تایمز نوشت، علتش این نیست که واحدهای تولیدی مورد بحث، کالاهایی تولید می کنند یا خدماتی انجام می دهند که در حفظ سلامت مردم مکزیک نقشی اساسی بازی می کند. بخش اعظم محصولات این کارخانه ها صادراتی است.اما آن محصولات از نظر حکومت آمریکا برای ایالات متحده، «اساسی» محسوب می شوند!واقعا که! آیا می توان تصور کرد که جریان تولید تلویزیون و روان نویس و موتورهای هواپیما برای شرکت های هوانوردی آمریکا که فعالیت هایش را هم به طور جدی کم کرده قطع شود؟

واقعیت زشتی که پوشیده می شود : توان سودآوری زنجیره امپریالیستی تامین کالاها+ وابسته به طپش دائمی خطوط تولید جهانی است… توانایی های استراتژیک ارتش یا ماشین کشتار آمریکا و دستگاه امنیتی اش مستلزم این است که مواد و عناصر [مورد نیازش] حتما و دائماتامین شود. توان رقابتی سرمایه آمریکایی وابسته به تولید کم هزینه و کارآمد و قابل اتکاء است. به خصوص که اقتصاد چین به سرعت در حال برگشت به روزهای رونق است و چین امپریالیستی می تواند در این تنگنای اقتصاد جهانی امپریالیستی، خود را در میدان رقابت بالا بکشد.
پاسخ سفیر آمریکا به نگرانی هایی که از سوی حکومت مکزیک در مورد شیوع کووید ۱۹ در بین کارگران این واحدهای تولیدی ابراز شد این بود: «اگر همه شرکت ها را ببندید و آن ها به جای دیگری کوچ کنند دیگر “کارگری” نخواهید داشت.» به عبارت دیگر، یا شما مکزیکی ها کارخانه ها را دوباره باز می کنید یا ما آمریکایی ها و بنگاه های فراملیتی مان، شما و اقتصاد درب و داغان تانرا تنها می گذاریم. ضمنا این بخشی از منطق عملی و باج گیری زنجیره امپریالیستی تامین کالا است. کارخانه های مکزیک هم تعطیل نشد.

روزنامه نیویورک تایمز این اولتیماتوم را به عنوان نمونه ای از «روابط نابرابر» آمریکا با مکزیک توصیف کرد. و دقیق تر بگوییم این نئوکلونیالیزم بی پیرایه است.توجه داشته باشید که اکثریت بزرگ مبتلایان به کووید ۱۹ در مکزیک، کارگران کارخانه ها هستند.(۱)
مدرک شماره دو: فست فشن (مُد سریع)،  کارگاه های عرق ریزان و کووید ۱۹ در بنگلادش حدود چهار میلیون و یک صد هزار کارگر که ۸۵ درصدشان زن هستند در شرایطی کمرشکن در صنعت پوشاک بنگلادش کار و زندگی می کنند. آن ها برای خرده فروشانی کار می کنند که برای شرکت های غربی «وال مارت» و «تارگت» و «اچ اند ام» و امثالهم،  تی شرت و پیراهن و شلوار تولید می کنند. سوانح صنعتی، آتش سوزی، ریزش ساختمان و سوء استفاده جنسی در این کارگاه های کم هزینه و کشنده رایج است.(در همین سال ۲۰۱۳ بود که بیش از ۱۰۰۰ نفر بر اثر ریزش یک ساختمان جان باختند.)«فست فشن» چهار فصل شما، شامل همه این چیزها هم هست.(۲)

اقتصاد بنگلادش برای خدمت به منافع امپریالیسم معوج شده و از ریخت افتاده است: ۸۰ درصد درآمد صادراتی این کشور از صنعت پوشاک است. این درآمد نیروی محرک «رشد» اقتصادی بنگلادش است. کشور در برابر شوک های اقتصادی که از کشورهای امپریالیستی بر می خیزد (نظیر رکود سال های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹) به شدت آسیب پذیر است. صنعت پوشاک زیر تیغ شمشیر است. اگر این کارگاه ها نتوانند به قیمت های تحمیل شده پای بند بمانند و آن ها را مرتبا کاهش دهند، خرده فروشان غربی می توانند به دیگر عرضه کنندگان در سایر کشورهای فقیر رو کنند و با آن ها قرارداد مقاطعه کاری ببندند. این همان دامی است که زنجیره امپریالیستی تامین کالاها گسترده است. یک تولیدکننده علیه تولید کننده دیگر. روش کار، چنین است. هزینه ها باید پایین آورده شود و سودآوری بالا برود… و کل این جریان بر فوق استثمار وحشیانه استوار است. پیش از شروع کووید ۱۹ روال این بود.

با شدت گرفتن تاثیرات پندمی و تعطیلی خرده فروشی ها در آمریکا، شرکت های غربی ناگهان سفارشات میلیارد دلاری خود را لغو کردند. بخش اعظم صنعت پوشاک و سایر کارگاه های بنگلادش تعطیل شد. میلیون ها کارگر که اکثرا زنان نواحی روستایی اند به خانه فرستاده شدند. تقریبا هیچیک از شرکت های خرده فروشی مشهورحاضر نشد در تامین بخشی از دستمزد که طبق قانون بنگلادش باید در شرایط کنونی به کارگران داده شود، سهم بگیرد. ۷۰ درصد این کارگران بی هیچ دستمزدی به خانه فرستاده شدند.(۳) بسیاری شان بی آنکه بدانند ویروس کرونا را به روستاهای خود منتقل کردند.

اما تعطیلی ها موقتی بود. مجتمع ها و کارگاه های پوشاک رقیب در کامبوج، چین، سریلانکا و ویتنام که آن ها هم جزیی از زنجیره تامین کالا برای بازارهای غربند، دوباره کارشان را شروع کردند. اگر کارگاه های بنگلادش هم راهی برای شروع مجدد تولید پیدا نمی کردند ممکن بود سفارشات را برای همیشه از دست بدهند. بنابراین صدها هزار کارگر صنعت پوشاک بین داکا (پایتخت کشور و مرکز صنعت پوشاک) و روستاهای شان مثل شبح سرگردان شدند. خیلی ها این مسیر را پیاده طی می کردند. مجله اکونومیست فاجعه ای که بر کارگران سایه افکنده بود را چنین تصویر کرد: «کارگاه های تولید پوشاک، آن ها را در زاغه هایی که اینک به مرکز شیوع ویروس کرونا در بنگلادش تبدیل شده، به حال خود رها کرده اند تا رفته رفته مثل شمع آب شوند.»

آیا خبر دارید در یکی از فقیرترین محلات داکا که مرکز تولیدی ها است، از ۱۶۰ مورد تست کووید ۱۹، ۱۵۰ تایش مثبت از آب درآمده است؟ آیا خبر دارید که بنگلادش با ۱۷۰ میلیون جمعیت فقط حدود ۱۰۰۰ تخت مراقب ویژه بیمارستانی دارد؟(۴)
مدرک شماره سه: زاغه ها که محصول کارکردامپریالیسم است به مثابه تسمه نقاله های کووید ۱۹ عمل می کند

در حالی که منحنی موارد تازه کووید ۱۹ در کشورهای ثروتمند رو به صاف شدن دارد، کشورهای فقیر اینک به مکانی تبدیل شده اند که موارد کووید ۱۹ در آنها بیشترین سرعت رشد را دارد.
یک علت اصلی اش همانی است که باب آواکیان اسمش را «زاغه نشین کردن جهان سوم» گذاشته است. منظور فرایند خرد کننده شهری شدن کشورهای تحت سلطه است: و رشد انفجاری شهرها و آلونک نشین های فقرزده با جمعیت زیاد و متراکم. جایی که بیماری به راحتی انتشار می یابد.

این رشد بیسابقه شهرها و «کلان شهرها» در جهان سوم را به حساب چه باید گذاشت؟ کشاورزی تجاری و سرمایه گذاری های امپریالیستی در زمینه مواد خام و چنگ اندازی به مناطق روستایی، کشاورزی خودمعیشتی دهقانی را داغان کرده است. مناطق تولید به قصد صادرات امپریالیستی که محصولاتش راهی کشورهای ثروتمند می شود مهاجران را به سوی شهر می کشاند. گرمایش زمین که به عمدتا نتیجه استفاده کشورهای ثروتمند از سوخت های فسیلی است، زمین هایی که سابقا مزرعه و علفزار بود را به بیابان تبدیل کرده است. این مساله و عوامل دیگر ده ها میلیون را از مناطق روستایی بیرون رانده و روانه شهرها کرده است. اما اقتصاد کشورهای تحت سلطه چنان توسط امپریالیسم معوج شده که قادر نیست مردم را جذب مشاغل معمولی کند.

در محیط امن خانه هایتان به معنی این بررسی آکادمیک بیندیشید:«یک میلیارد و دویست میلیون نفر در سراسر دنیا ساکن زاغه های غیررسمی اند. مشخصه این زاغه ها، جمعیت زیاد و عدم دسترسی کافی به آب و بهداشت است. معنایش این است که اجبار به در خانه ماندن یا اجرای قرنطینه در این مکان ها غیرممکن است. در بعضی از آلونک نشین ها، میزان تراکم جمعیت ۴۰۰ هزار نفر در هر  کیلومتر مربع است. این را مقایسه کنید با میزان تراکم جمعیت در هر کیلومتر مربع شهر نیویورک که ۱۳ هزار نفر است.»(۵) پرسش این است که در چنین شرایط وحشتناکی چطور می توان فاصله گیری اجتماعی را عملی کرد؟

اما مساله فقط این نیست که مردم در کشورهای تحت سلطه مجبور به زندگی تحت چه شرایطی هستند. بلکه شرایطی که مجبور به کارشان می کند را هم دید.اکثریت بزرگی از مردم در «جنوب جهانی» اگر کاری پیدا کنند، در بخش به اصطلاح «اقتصاد غیررسمی»است. منظور مشاغل نامنظم است که امنیت شان ناچیز است؛ دستمزدها غالبا در جا به شکل نقدی پرداخت می شود، مشاغل تابع قانون و مقررات محیط های کاری نیست و مزایا هم ندارد. اکثر شاغلین در اقتصاد غیررسمی هیچ پس اندازی ندارند و باید درآمد روزانه یا هفتگی خود را خرج خورد و خوراک خانواده شان کنند. پرسش این است که آیا به تعطیلی ها گردن می گذاری و گرسنگی می کشی یا قوانین تعطیلی و خانه نشینی را می شکنی تا شکم خانواده ات را سیر کنی؟

و حکومت ها در فقیرترین کشورها بودجه محدودی برای حمایت از گروه هایی دارند که دیگر کار نمی کنند یا خانه نشین شده اند. یک روزنامه نگار گزارش داده که «دو دنیا در برابر ما قرار دارد که هر دو بدترین اند: یک سو، فقر گسترده ناشی از تعطیلی ها را داریم و سوی دیگر، بیماری و مرگ گسترده ناشی از شیوع ادامه دار ویروس را.»(۶)در حال حاضر این واقعیت زندگی اکثریت اهالی دنیا است.

هنوز تمام نشده…. مدرک شماره چهار: بهداشت عمومی کشورهای فقیر هم در چنگال امپریالیسم است

در سال ۲۰۱۹ میزان بازپرداخت قروض خارجی از سوی ۶۴ کشور آفریقایی بیشتر از پولی بود که برای بخش بهداشت خود هزینه کردند.(۷)نزدیک به نیمی از این کشورها در منطقه آفریقای مرکزی و جنوبی قرار دارند. منظور از میزان بازپرداخت، مبلغی است که وام و بهره وام را شامل می شود و باید طی یک دوره زمانی معین به بانک ها و حکومت ها و سایر موسسات وام دهنده امپریالیستی مانند «صندوق بین المللی پول»++ برگردد.

این آمار هولناک نشان می دهد که میزان بازپرداخت قروض بیش از هزینه بهداشت عمومی این کشورها است. نتیجه اش  این شده که به علت کاهش بودجه های مربوط به بخش سلامت، از جمله در زمینه آموزش و پژوهش، با هدف تامین شرایط وام گرفتن از موسسات مالی امپریالیستی، بسیاری از پزشکان تحصیل کرده در آفریقا به کشورهای غربی مهاجرت می کنند. یعنی در دوران پندمی، آن منابع مالی که می توانند از برخی جوانب این بحران بکاهند به بازپرداخت قروضی اختصاص می یابند که کل ساختار سلطه امپریالیستی در کشورهای تحت سلطه را تقویت می کند: ساختار تولید با جهت گیری صادراتی، استخراج مواد خام و توسعه زیرساخت در خدمت نیازهای انباشت هر چه بیشتر سودهای امپریالیستی. و با توجه به افت اقتصادی شدیدی که کشورهای فقیر دچارش هستند و میلیاردها دلار اضافه ای که برای کنار آمدن با بحران سلامت موجود احتیاج دارند،فشار بازپرداخت قروض از گذشته هم بیشتر خواهد شد.

به این شواهد توجه کنید:
-          سنگین ترین بار بیماری های دنیا بر دوش آفریقا است اما فقط سه درصد کارکنان بخش بهداشت و سلامت دنیا را در اختیار دارد.(۸)
-          در نقطه اوج شیوع ابولا در غرب آفریقا، برای هر ۱۰۰ هزار نفر در سیرالئون دو پزشک وجود داشت. در نیجریه (که پر جمعیت ترین کشور آفریقاست) تعداد پزشکان برای هر ۱۰۰ هزار نفر، ۴۵ نفر بود. در همان دوره، در ایالات متحده برای هر ۱۰۰ هزار نفر ۲۵۰ پزشک موجود بود.(۹)
-          میانه ماه آوریل ۲۰۲۰ در نیجریۀ دویست میلیونی، فقط ۱۰۰ دستگاه تنفس مصنوعی وجود داشت!(۱۰)

نتیجه گیری
هر آنچه در این متن توضیح دادم بازتاب معوج بودن دنیا است. بازتاب اینکه نیروهای تولیدی و فن آوری پیشرفته در کشورهای سرمایه داری امپریالیستی متمرکز شده است. این تصویر هولناک پایان ناپذیر،«شرایط پیشاپیش موجود» سلطه امپریالیستی در «جنوب جهانی» است: کارگاه های عرق ریزان که بخشی از زنجیره تامین کالا را شامل می شود، قرض هایی که اقتصاد کشورهای فقیر را تحت کنترل در می آورد و معوج می کند و زاغه های پر جمعیتی که مرکز فقر و بیماری است. همه اینها بنیان و بخشی لاینفک از خصلت و کارکرد اساسی نظام سرمایه داری امپریالیستی است. پندمی کووید ۱۹ همه این رنج ها را شدت بخشیده است و وضع از این هم بدتر خواهد شد. به قول باب آواکیان: «… دو انتخاب پیش روی ما قرار دارد: یا به همه این چیزها تن می دهیم و نسل های بعدی را هم محکوم می کنیم که آینده ای مشابه این یا به مراتب بدتر داشته باشند؛ البته اگر اصلا آینده ای در کار باشد. و یا، انقلاب می کنیم!»
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

توضیحات
+ زنجیره تامین یک شبکه بهم پیوسته از واحدهای تولیدی، حمل و نقل و توزیع است که فرایند تولید یک کالای نهایی (مثل نایکی، آی فون یا خودرو) را شکل می دهد. سرمایه امپریالیستی زنجیره جهانی تامین را بکار می گیرد تا فعالیت های به هم مرتبط تولید (استخراج مواد خام، ساختن قطعات و اجزاء و مونتاژ نهایی) را از طریق مقاطعه کاری به خارج از مرزها منتقل کند. سرمایه امپریالیستی این فعالیت ها را با دستمزدی پایین به تامین کنندگان در کشورهای تحت سلطه «جنوب جهانی» می سپارد و آن ها را تحت فشار دائم قرار می دهد تا هزینه ها را کاهش دهند. معنایش استثمار وحشیانه کارگران است.

++ کشورهای فقیر برای بازپرداخت قروض معمولاباید از راه تولید و فروش محصولات در بازار جهان، درآمد و منابع مالی ایجاد کنند. از اینجاست که می توانند به ارزهای خارجی نظیر دلار که لازمه بازپرداخت است، دست یابند. اما اغلب، زمانی که امکان بازپرداخت قروض کوتاه مدت با بهره زیاد بدست نمی آید، کشورهای فقیر مجبورند بی وقفه از نو قرض بگیرند تا وام ها را پس بدهند. این روند به وضعیتی می انجامد که اسمش را «تله قرض» گذاشته اند.

منابع به زبان انگلیسی
۱٫ Natalie Kitroeff, “As Workers Fall Ill, U.S. Presses Mexico to Keep American-Owned Plants Open,” New York Times, April 30, 2020
2. See, Dana Thomas, Fashionopolis: The Price of Fast Fashion and the Future of Clothes (New York: Penguin, 2019).
3. Elizabeth Paton, “‘Our Situation is Apocalyptic’: Bangladesh Garment Workers Face Ruin,” New York Times, March 31, 2020.
4. “Suffering from a stitch—Bangladesh cannot afford to close its garment factories,” The Economist, April 30, 2020.
5. Asif Saleh and Richard A. Cash, “Masks and Handwashing vs. Physical Distancing: Do We Really Have Evidence-based Answers for Policymakers in Resource-limited Settings?,” Center for Global Development, April 3, 2020.
6. Kelsey Piper, “The devastating consequences of coronavirus lockdowns in poor countries,” Vox, April 18, 2020.
7. Jubilee Debt Campaign, “Sixty-four countries spend more on debt payments than health,” April 12, 2020
8. Robert Nash, et al., “Reflections on family medicine and primary healthcare in sub-Saharan Africa,” BMG Global Health, May 12, 2018.
9. Statista Research Department, “Physician density in West African countries suffering from the 2014 Ebola outbreak,” August 16, 2014.
10. Max Bearak and Danielle Paquette, “Africa’s most vulnerable countries have few ventilators—or none at all,” Washington Post, April 18, 2020
________________________________________