پیامد همه‌پرسی در صورتِ موفقیت، تشکیل یک دولتک نفتی ـ دودمانی دیگر در منطقه خواهد بود ….
————————————————————

قبل از هر چیز باید یادآوری کنم که من از طرفداران حق تعیین سرنوشت ملی هستم که یکی از اصول مسلم حقوق بشر است و نادیده گرفتن آن (به ویژه در کشورهای چند ملیتی) دست یابی به دموکراسی را عملاً ناممکن می‌سازد. همچنین باید یادآوری کنم که حق تعیین سرنوشت ملی بدون حق جدایی بی معناست و به آن می‌ماند که آزادی بیان مردم را به این شرط بپذیریم که علیه اعتقادات ما حرفی نزنند. البته (برخلاف تصور شایع) پذیرش این حق به معنای دفاع از تجزیه طلبی نیست، بلکه برعکس، دفاع از شرایط همزیستی داوطلبانه ملیت‌ (یا قومیت‌)‌های مختلف است که گرایش به جدایی را کاهش می‌دهد و زمینه‌های دشمنی و خون ریزی میان آنها را از بین می‌برد.

اما در باره پرسش در باره همه‌پرسی استقلال در اقلیم کردستان عراق: فکر می‌کنم راه‌اندازی همه‌پرسی استقلال در “اقلیم کردستان” اساساً اقدامی است برای تحکیم موقعیت خاندان بارزانی و منزوی و مرعوب کردن رقبای آنها؛ و نتیجه‌اش این خواهد بود که:

اولاً بی هیچ تردید، فعلاً شکل‌گیری دموکراسی را در اقلیم کردستان ناممکن خواهد ساخت؛

ثانیاً به اختلافات بیشتری در میان جریان‌های مختلف جنبش ملی کُرد دامن خواهد زد؛

ثالثاً در صورتِ موفقیت، یک دولتک نفتی – دودمانی دیگری در منطقه استبداد زده و مصیبت دیده ما به وجود خواهد آورد که به جای همسویی با جریان‌های مترقی و دموکراتیک منطقه، نیازمند ائتلاف با رژیم‌های مرتجع منطقه و قدرت‌های بزرگ جهان خوار خواهد بود؛

رابعآ  تلاشی کشور عراق و احتمالاً بعضی پاک سازی‌های قومی را (مثلاً بر سر مالکیت کرکوک یا حتی دور و بر موصل) اجتناب ناپذیر خواهد ساخت و مصیبت‌های کل منطقه ما را طولانی تر.

باوجود این، فراموش نباید کرد که میل به استقلال در میان کردهای عراق آشکارا نیرومند است، زیرا آنها در گذشته (مخصوصاً در دوره حکومت صدام حسین) پاک سازی‌های قومی مکرر و مصیبت‌های هولناکی را از سر گذرانده‌اند. اما با توجه به این که در قانون اساسی عراق هم اکنون فدرالیسم به عنوان یک اصل حکومتی پذیرفته شده است، اصرار بر خواستِ استقلال از عراق دیگر نه تنها نمی‌تواند ارزش و دست آورد مهمی داشته باشد، بلکه به احتمال زیاد می‌تواند آنها را به رویارویی با ملیت‌های دیگر بکشاند و پایه‌ها و زمینه‌های حکومت غیر دموکراتیک را در خودِ “اقلیم” قوی تر سازد.
محمد رضا شالگونی – ۱۰ مرداد ۱۳۹۶/ ۱ اوت۲۰۱۷