نکته ای که گزارشگران بدون مرز بر آن انگشت می گذارد، رواج عدم مجازات و در عمل برقراری مصونیتی است که جنایت کاران از آن بهره میگیرند. بروایت این سازمان ، در دهسال گذشته ، از هر ده جنایتی که علیه روزنامه نگاران انجام گرفته است تنها یک مورد شناسائی و مجازات شده است. ….

رادیوفرانسه:
روز ۲۷ ماه مه سال گذشته (۲۰۱۵) شورای امنیت سازمان ملل متحد به اتفاق آرا قطعنامه ای را به تصویب رسانید که هدف آن مبارزه علیه جنایتکارانی است که بویژه در مناطق جنگی ، گزارشگران حاضر در صحنه های جنگ را هدف اقدامات جنایت کارانه خود قرار می دهند و با اشکال مختلفی همچون آدم ربائی، دستگیری های خودسرانه ، شکنجه ، بدرفتاری و کشتار آنها را از سر راه بر می دارند.

قطعنامه ۲۲۲۲ در شرایطی به تصویب رسید که تنها در عرض دهسال گذشته بیش از هشتصد روزنامه نگار ، فقط به این دلیل به قتل رسیده اند که به وظیفه خود ، یعنی آگاهسازی افکار عمومی پرداخته اند. تنها در سال ۲۰۱۵ تعداد صدو پانزده روزنامه نگار به قتل رسیده اند. این رقم در سال ۲۰۱۴ به نود و هشت قربانی رسید.

سازمان گزارشگران بدون مرز که این آمار را منتشر کرده است تاکید می کند که این ارقام تکان دهنده به هیچ وجه شامل مواردی مثل تجاوزهای روزمره، شکنجه، ناپدید شدن اجباری و به زندان انداختن های خودسرانه نمی شود. به این فهرست باید تعرضات جنسی به زنان روزنامه نگار را هم اضافه کرد. این مصونیت ناشی از عدم مجازات  جنایت کاران، تنها می تواند آنها را به ارتکاب اعمالی این چنین تشویق کند. وضعیتی که برعکس  جامعه و خود روزنامه نگاران را دچار ترس و  تردید و نگرانی می کند.

در سال ۲۰۱۴ سند منتشر شده از سوی گزارشگر عمومی یونسکو برای امنیت روزنامه نگاران و پدیده عدم مجازات قاتلین آنها ، نشان می دهد که تنها هفت در صد از پانصد و نود و سه حادثه قتل روزنامه نگارانی که در فاصله سالهای ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۳ اتفاق افتاده بود، به نتیجه رسیده است. رسیدگی به یک چهارم این حوادث در حالت تعلیق قرار دارد  ، چرا که مراحل مختلف تحقیقات قضائی  همچنان در جریان است. در ۶۰ در صد این موارد، علیرغم تقاضای رسمی گزارشگر عمومی یونسکو مبنی بر دریافت اطلاعات  مربوط به  این پرونده ها ، هیچ اطلاعی از مرحله تحقیقات قضائی آنها در اختیار یونسکو قرار نگرفته است. به این ترتیب آشکار است که عاملین قتل روزنامه نگاران این اطمینان خاطر را بدست می آورند که با از سر راه برداشتن آنها ، نه تنها همه مزاحمت های احتمالی ناشی از توزیع اخبار نامطلوب را خنثی کرده اند، بلکه  مجازاتی هم در انتظارشان نیست.

عدم مجازات جنایتگارانی که روزنامه نگاران را هدف قرار می دهند جامعه را از شانس انتشار آزادانه اخبار مختلفی که برای داوری سالم شهروندان ضروری است محروم می کند. دسترسی به اطلاعات درست و قابل اعتماد سنگ بنای دموکراسی است.

کریستف دو لوار دبیر کل سازمان گزارشگران بدون مرز پس از اعلام تصویب قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد در حمایت از روزنامه نگاران خطاب به پانزده  کشورعضو این شورا و نیز کشورهای عضو سازمان ملل ضمن استقبال از تصویب این سند، از کشورهای عضو این سازمان خواست که کلیه تعهدات خود را برای حمایت از روزنامه نگاران در مناطق جنگی  بدقت رعایت کنند و در پایان درگیری ها گزارشی هم از وضعیت امنیت روزنامه نگاران در اثناء برقراری صلح از سوی سازمان ملل تهیه گردد.
کریستف دولوار در همین سخنرانی خواهان پایه گذاری مکانیسمی شد که بتواند میزان رعایت الزامات کشورهای عضو را در خدمت تامین امنیت روزنامه نگاران از دیدگاه حقوق بین الملل کنترل کند. بعقیده دبیر کل سازمان گزارشگران بدون مرز ، در حالیکه شورای امنیت ، مجمع عمومی سازمان ملل،شورای حقوق بشر این سازمان، و یونسکو ، بطور جدی درباره امنیت روزنامه نگاران اقدام می کنند، با این حال تنها در دهسال گذشته هفتصد روزنامه نگار کشته شده اند. او میپرسد چند روزنامه نگار باید بقتل برسند تا قطعنامه شورای امنیت به مرحله اجرا برسد؟

در همین رابطه است که سازمان گزارشگران بدون مرز از شورای امنیت سازمان ملل درخواست کرده است که دادگاه کیفری بین المللی را مسئول رسیدگی به جنایاتی کند که در سوریه و عراق علیه روزنامه نگاران انجام گرفته است. به گزارش  این سازمان از آغاز جنگ سوریه تا کنون ۴۵ ژورنالیست و نزدیک به ۱۳۰ شهروند وب نگار در این کشور بقتل رسیده اند. در عراق ، از سال ۲۰۱۳ تا کنون پانزده روزنامه نگار کشته شده اند.

روزنامه نگاران در سوریه و عراق براحتی توسط رقبای مختلفی که در جنگ شرکت دارند مورد حمله قرار میگیرند. آنها را می ربایند، بقتل می رسانند و یا سر می برند. آنان قربانی شکنجه، رفتارهای غیر انسانی ، گروگان گیری و نیز زندان می شوند.

گزارشگران بدون مرز تاکید دارد که همه این اقدامات جزو جنایات جنگی محسوب شوند. شورای امنیت به حمایت خود از روزنامه نگاران ، همچون یک اولویت ادامه داده و حوزه این حمایت ها را به عرصه فعالیت روزنامه نگاران غیر حرفه ای و نیز به دوران صلح تسری دهد.

بروایت دبیر کل سازمان گزارشگران بدون مرز ، نباید فراموش کرد که اکثر روزنامه نگارانی که در حین انجام وظایف حرفه ای خود به قتل رسیده اند ، در کشورهائی قربانی این خشونت ها شده اند که ” در صلح ” بسر می برده اند. در کشورهائی که مقامات آنها ، زنان و مردانی که اهرم های قدرت را در دست دارند، پدرخوانده های تشکیلات مافیائی و غیره… بدترین سرکوب ها را سازمان می دهند. شورای امنیت باید این کشورها را وادارد که فارغ از حالت های جنگی ، در هر شرایطی الزامات شورای امنیت را درباره امنیت روزنامه نگاران به مرحله اجرا در آورند.

ضرورت انتخاب یک گزارشگر ویژه برای حمایت از روزنامه نگاران
چند ماه پس از انتشار قطعنامه شورای امنیت درباره حمایت از روزنامه نگاران ، سازمان گزارشگران بدون مرز با انتشار اطلاعیه ای خطاب به مقامات سازمان ملل ، خواهان انتخاب گزارشگر ویژ ه ای شد که از طرف دبیر کل سازمان ملل ماموریت رعایت اقدامات حمایت گرانه درباره روزنامه نگاران را بر عهده گیرد. در این نامه سازمان گزارشگران یاد آور شده است که علیرغم قطعنامه های متعددی که درباره حمایت از روزنامه نگاران در دهساله گذشته تصویب شده است ، هنوز تعداد روزنامه نگارانی که به قتل می رسند ارقام بسیار نگران کننده ای است.

بروایت دبیر کل سازمان گزارشگران ،قطع نامه های سازمان ملل پیشرفت های خوبی در جهت تامین امنیت روزنامه نگاران محسوب می شوند. ولی ” این پیشرفت های قضائی هنوز به اقدامات مشخص تبدیل نشده اند.” او می گوید مشکل امنیت روزنامه نگاران ناشی از یک خلاء قضائی نیست. بلکه بیشتر کمبود وسائل ضروری برای اطمینان از اجرای آن است.

بعقیده گزارشگران بدون مرز ” تنها یک گزارشگر ویژه که بطور تنگاتنگی با دبیر کل سازمان ملل متحد کار کند ، قادر خواهد بود وزن سیاسی، امکانات اقدام سریع و بالاخره مشروعیت انجام هماهنگی میان ارگان های سازمان ملل بقصد ایجاد تغییرات لازم را با خود همراه داشته باشد.
یک گزارشگر  ویژه برای حمایت از روزنامه نگاران که قائم به شخص دبیر کل سازمان ملل باشد می تواند وظیفه اصلی اش را بر کنترل دولت های عضو سازمان ملل متمرکز کند تا همه کشورهای عضو الزامات خود را در عرصه حقوق بین الملل به مرحله اجرا بگذارند.

علیرغم پیشرفت هائی که در این زمینه بدست آمده است، هنوز کارهای زیادی باید به اجرا گذاشته شوند. بان کی مون دبیر کل سازمان ملل ، پیش از آنکه مسئولیت هایش را به دبیر کل جدید این سازمان تحویل دهد اعتراف می کند که “نگرانی های عمیق” خود را در عرصه حمایت از روزنامه نگاران از دست نداده است. او فکر می کند که خلاء مجازات جنایت کاران و قاتلان روزنامه نگاران همچنان به حیات خود ادامه می دهد و آنها در پوسته مصونیت خود آزادانه زندگی می کنند.
باید یاد آوری کرد که سازمان گزارشگران بدون مرز از سالها پیش یک شعار مطالباتی دیگر هم دارد . این سازمان پیشنهاد می کند که دادگاه کیفری بین المللی هر نوع حمله به روزنامه نگاران را در زمره جنایات جنگی محسوب کند.

بایداضافه کرد که انتخاب روز دوم نوامبر از سوی مجمع عمومی سازمان ملل بعنوان ” روز بین المللی مبارزه با عدم مجازات جنایاتی که علیه روزنامه نگاران انجام می شود” بدنبال قتل وحشیانه دو همکار روزنامه نگار رادیوی ما ( رادیوی بین المللی فرانسه ) در دوم نوامبر ۲۰۱۳ در  منطقه شمال کشور مالی در افریقا صورت گرفت.