تناقضاتی که انفجار یک بمب خبری درفضای سیاسی ایران به وجود آورده است! ….

—————————————————————

پس از انتشار خبرو ویدئو های وزارت دفاع روسیه در ارتباط با استفاده از هواپیماهای جنگی این کشور از پاپگاه هوائی نوژه در همدان، برای بمباران اهداف خود در جنگ داخلی سوریه، شوک بی سابقه ای ناشی از انفجاز این بمب خبری، فضای سیاسی ایران را فرا گرفت. حکومت مدعی “نه شرقی و نه غربی” که زندگی هر جنبده  مخالف خود را به اتهام وابستگی به قدرت های بیگانه، زیر نعلین بیرحمانه دستگاه های  سرکوب له می کند، بر خلاف نص صریح قانون اساسی خودنوشته که اعطای پایگاه نظامی به قدرت های خارجی را حتی برای استفاده صلح آمیز منع می کند، در یک اقدام فوق سری و مخفیانه،  پایگاه هوائی نوژه همدان را دراختیار نیروی هوائی روسیه قرار داده است.   اجازه استفاده از پایگاه های نظامی ایران به روسیه که به قول علاالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، مدت ها به دولت روسیه اعطاء شده از افکار عمومی مردم ایران و نیز مجلس اسلامی رژیم مخفی مانده بود.
علاالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در اولین واکنش خود دراین مورد گفت” استفاده از حریم هوایی و پایگاه نوژه (همدان) مدتی است که انجام می‌شود اما اخیرآ علنی شده‌است.” او درعین حال اعلام کرد که اعطای اجازه استفاده از پایگاه هوائی نوژه به تصویب “شورای امنیت ملی” رسیده و با تائید رهبررژیم جمهوری اسلامی عملی شده است.
حسین دهقان وزیر دفاع  در اولین واکنش خود در ۳۰ مرداد اعلام می کند  همکاری ایران و روسیه “بر اساس سیاست‌های کلی نظام و با مصوبه شورای عالی امنیت ملی است.” او درپاسخ به اخطار قانون اساسی حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، نماینده اسلام آباد غرب و دالاهو، در جلسه علنی مجلس در روز چهارشنبه، ۲۷ مرداد (۱۷ اوت)، که گفته بوئد: “براساس اصل ۱۴۶ قانون اساسی استقرار هرگونه پایگاه نظامی خارجی در کشور حتی برای استفاده صلح آمیز ممنوع است.” اعلام کرد که این تصمیم ربطی به مجلس ندارد. این در حالی است که حتی در سطح نمادین، مجلس  نماینده مردم و منشاء قانون گذاری و نظارت بر اجرای قانون است. اما تردیدی نیست که  اظهارات دهقان رسماً بدان معنی است که در رژیم جمهوری اسلامی نه قانون اساسی مبنا بوده و نه مجلس کاره ای است،  زیرا رهبر و نهادهای تحت فرمان او مانند “شورای امنیت ملی” می توانند هر تصمیمی را در مورد سرنوشت مردم ایران اتخاذ کنند.

اما در برابرواکنش افکار عمومی ، سراسیمگی، دست پاچگی و ضدو نقیض گوئی مسئولان رژیم هر چه بیشتر خود را نمایان می سازد. حسین دهقان در اول شهریور می گوید که انتشار خبر توسط روس ها نشان از ” خودنمائی و بی معرفتی” آن ها بوده است. سخنگوی وزارت خارجه در دوم شهریور اعلام می کند که هواپیماهای روسی عجالتاً از پایگاه هوائی نوژه رفتند و شمخانی رئیس شورای امنیت ملی نیز تاکید می کند که «هواپیمای روسی قرار نبود بماند، امروز نرفت روز پنج شنبه رفت.»  بدین ترتیب وزارت خارجه و شورای امنیت ملی اعلام می کنند که دیگر هواپیماهای روسی پایگاه هوائی همدان را ترک کرده اند، اما درهمان روز، لاریجانی رئیس مجلس اعلام می کند که استفاده هواپیماهای روسی از پایگاه همدان منتفی نشده است.
لاریجانی ضمن انتقاد از اظهارات حسین دهقان که مجلس در اعطای حق استفاده از پایگاه های هوائی کاره ای نیست می گوید: “لازم است به وزیردفاع این تذکر داده شود که نسبت به مجلس درست حرف نزدند. باید ادب حکمرانی را در این مسائل رعایت می‌کردند” اما بلافاصله همان سخنان وزیر دفاع را تکرار می کند که هواپیماهای روسی تنها برای سوخت گیری از پایگاه نوژه استفاده کرده اند و این امر نیازی به اجازه مجلس ندارد.
حق استفاده بمب‌افکن‌های دوربرد استراتژیک Tu-۲۲،جنگنده – بمب‌افکن‌های پیشرفته سوخو-۳۴ را نمی توان صرفاً به سوخت گیری کاهش داد، بلکه اعطای حق استفاده از پایگاه های هوائی ایران می باشد. کارشناسان نظامی برآن هستند که این بمب‌افکن‌های دوربرد استراتژیک-  که در شمار بزرگترین بمب افکن های استراتژیک دنیا هستند-  قادر نیستند در پایگاه های هوائی روسیه در سوریه نظیر لاذقیه و سایر پایگاه های هوائی مستقر شوند زیرا این پایگاها  فاقد ظرفیت و تجهیزات لازم برای استقرار و ارائه خدمات به این هواپیماهای جنگی بسیار پیشرفته هستند.
واقعیت این است که اعطای اجازه استفاده از بمب‌افکن‌های دوربرد استراتژیک شکلی از اعطای پایگاه نظامی است که نشان دهنده اتحاد تنگاتنگ رژیم اسلامی با روسیه در دفاع از رژیم  دیکتاتوری بشار اسد است. کیوان خسروی، سخنگوی “شورای عالی امنیت ملی” این همکاری‌ها را دارای ابعاد راهبری دانسته و تاکید می کند که بدون مشارکت جدی کشورهای مشارکت‌کننده و تبادل ظرفیت‌ها و امکانات نمی تواند نتایج مطلوبی در پی داشته باشد. او اضافه می کند:” از آغاز این همکاری‌ها با جلسات، دیدارها و رفت و آمدهای متعددی که در سطوح عالی سیاسی، ‌امنیتی و فرماندهان نظامی این کشورها انجام شده است، تشریک مساعی دقیق و مناسبی با توجه به منافع مشترکی که در این همکاری‌ها وجود دارد میان سه کشور( جمهوری اسلامی، روسیه و سوریه) انجام شده است ‌در این چارچوب ظرفیت‌های نظامی، ‌اطلاعاتی، فرماندهی ، ‌آموزشی و سرزمینی کشورهای عضو در اختیار این همکاری‌ها قرار گرفته است که این تبادل ظرفیت به تناسب پیشرفت در میدان‌های عملیاتی انجام و متناسب با موفقیت‌ها در طول همکاری‌ها تصمیم‌گیری می‌شود “.

بدین ترتیب مسئله نه سوخت گیری هواپیما بلکه همکاری هائی است که نه فقط ابعاد نظامی، ‌اطلاعاتی، فرماندهی، آموزشی بلکه حتی سرزمینی دارد. اعطای پایگاه نظامی برای استفاده بمب‌افکن‌های دوربرد استراتژیک روسیه، که به خاطر “بی معرفتی” مقامات روس افشاء شده  و مخالف نص صریح قانون اساسی خود نوشته رژیم و نیز مجلس اسلامی است،  تنها سرکوه یخ امتیازاتی است که رژیم اسلامی را هر چه بیشتر در مرداب یک جنگ داخلی ارتجاعی فرو می برد. جنگ داخلی فاجعه باری که به یکی از پرتنش ترین کانون های بحران جهانی مبدل شده و کشور سوریه و مردم آن را به نابودی کشانده است. در شرایطی که کشور در چنبره رکود اقتصادی ویرانگری دست و پا می زند که به گفته مقامات جمهوری اسلامی حاصل آن میلیون ها بیکار، سقوط بخش مهمی از شهروندان به زیر خط فقر، حاشیه نشینی میلیون ها مردمی که فاقد سرپناه و نان شب هستند، رژیم جمهوری اسلامی میلیاردها دلار سرمایه را در تسلیح و کمک های مالی به دیکتاتوری خون ریز بشار اسد و متحدان آن ها نظیر حزب الله لبنان، فاطمیون، مدافعان حرم، زینبیون  و دیگر دستجات مسلحی برباد می دهد که در بهترین حالت حاصل آن دفاع از یکی از بدنام ترین و خون ریزترین دیکتاتور های خاورمیانه است. آیا نظیر قمار هسته ای، مردم ایران  محکوم هستند  هزینه های  اقتصادی، سیاسی و اجتماعی ماجراجوئی های رژیم را  بپردازند؟ آن هم درشرایطی که چوب حراج زدن به استقلال کشور و به قول مقامات، دادن حتی امتیازات سرزمینی نیز به آن اضافه شده است.  سرگیجه و تناقض گوئی های مقامات رژیم پس از انفجار بمب خبری اعطای امتیاز استفاده از پایگاه های نظامی کشور به روسیه، نشان می دهد که رژیم برای پیش برد این نوع ماجراجوئی ها و بازی با آتش تا چه اندازه در برابر فشار افکارعمومی  شکننده بوده و مخالفت ها  بهر شیوه ممکن  واقعاً می تواند موثر باشد!
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

از میان واکنش ها، اخبار و مطالب دیگر سایت ها و شبکه های اجتماعی
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

شرق: شماره ۲۶۶۴ – ۱۳۹۵ چهارشنبه ۳ شهریور
رئیس مجلس خبر داد
پرواز روس‌ها از همدان ادامه دارد
شرق: بالاخره روس‌ها رفتند یا نرفتند؟ فردای همان روزی که بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه، اعلام کرده بود همکاری موقت ایران و روسیه در پایگاه نوژه عجالتا پایان‌ یافته است؛ علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: «پروازهای هواپیماهای روسیه متوقف نشده است». در این میان وزارت دفاع روسیه میانه میدان را گرفت و اعلام کرد‌: «مأموریت هواپیماهای روسی در استفاده از پایگاه هوایی ایران برای بمباران مواضع در سوریه تکمیل شده؛ اما احتمال استفاده مجدد از پایگاه همدان در آینده در‌صورتی‌که شرایط در سوریه ایجاب کند، همچنان باز است».حضور جنگنده‌های روسی در ایران و پروازهایی که از پایگاه هوایی شهید نوژه انجام شد با واکنش‌هایی همراه بود. علاوه بر اینکه آمریکایی‌ها مدعی شدند همکاری میان ایران و روسیه قطع‌نامه ٢٢٣١ را نقض می‌کند و مقامات دو کشور نیز ادعای آنها را رد کردند شاهد بودیم برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی با اشاره به اصل ١۴۶ قانون اساسی ایران که دادن پایگاه نظامی به یک کشور خارجی را ممنوع می‌کند، به این همکاری واکنش نشان دادند. ٢٠ نفر از این نمایندگان در نامه‌ای خطاب به لاریجانی خواستار برگزاری جلسه غیرعلنی دراین‌باره شدند. در این میان سخن سردار حسین دهقان، وزیر دفاع که گفته بود «تصمیم نظام بوده و به نمایندگان مجلس ربطی ندارد»، موجب دلخوری مجلسی‌ها شد. از‌همین‌رو علی لاریجانی روز گذشته به او تذکر داد که درباره مجلس درست حرف نزده و باید ادب حکمرانی را در این مسائل رعایت می‌کرد. این تذکر رئیس ‌مجلس سبب شد سردار دهقان در نامه‌ای از مجلس دلجویی کند. او ضمن ابراز تأسف از سوء‌تفاهم ایجاد‌شده تأکید کرد آنچه گفته است تضعیف شأن مجلس نبوده، بلکه منظور این بود که چنین تصمیمی به تصویب مجلس نیاز ندارد. وزیر دفاع در این نامه تأکید کرد «شأن و جایگاه مجلس شورای اسلامی در قانون اساسی، مواضع و دیدگاه‌های حضرت امام (ره) و رهبر معظم انقلاب برای ملت ما شناخته شده و در تاریخ حیات جمهوری اسلامی ایران به عینیت رسیده است. نمایندگان مجلس، وفق قانون اساسی می‌توانند از مسائل کشور مطلع شوند و در جریان امور قرار گیرند و بحمدالله در دوره مسئولیت این‌جانب، تعامل و همکاری همه‌جانبه با مجلس و نمایندگان در بالاترین سطح قرار دارد».

بستگی به شرایط سوریه
بیان دلخوری مجلسی‌ها از زبان لاریجانی و دلجویی وزیر دفاع همه ماجرا نیست و اظهارات بعدی لاریجانی که در پاسخ به تذکر محمود صادقی، نماینده تهران، بیان شد نشان داد پرونده حضور جنگند‌ه‌های روس در تهران هنوز باز است و آن‌طور که قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه، گفته بود، این همکاری موقت پایان نیافته است.
صادقی که بنا به اعلام وزارت خارجه تصور می‌کرد موضوع حضور بمب‌افکن‌های روسیه در همدان تمام شده است، قصد داشت در تذکری از تمایل نمایندگان مجلس به برگزاری جلسه غیرعلنی که پیش‌تر خواستار آن شده بودند، سخن گوید؛ بنابراین تأکید کرد: «ما به کل قضیه ایراد نگرفته‌ایم، بلکه چون می‌خواهیم در جریان امور قرار بگیریم و هماهنگی و هم‌افزایی و هم‌گرایی بیشتری وجود داشته باشد، این تقاضا را مطرح کردیم. البته اعلام شده پرواز هواپیماهای روسی متوقف شده است؛ با وجود این ما بر تقاضای‌مان برای برگزاری جلسه غیر‌علنی با استناد به صحبت‌های وزیر که ممکن است دوباره این اتفاق براساس ضرورت از سر گرفته شود، اصرار داریم»؛ اما پاسخ رئیس مجلس به او همه‌چیز را پیچیده‌تر و مبهم‌تر کرد. لاریجانی با تأکید بر اینکه «متوقف نشده است و ایران و روسیه در مبارزه با تروریسم اتحاد دارند»، گفت: «این اتحاد به نفع مسلمانان منطقه است. در همدان پایگاهی به روسیه داده نشده و این نشست و برخاست‌ها فقط برای سوخت‌گیری بوده است. بااین‌حال به موضوع تقاضای شما برای برگزاری جلسه غیرعلنی رسیدگی می‌شود».
همان‌زمان با وجود این تناقض میان اعلام وزارت خارجه و دفاع و آنچه دیروز لاریجانی گفت، وزارت دفاع روسیه در بیانیه‌ای آورد: «هواپیماهای روس عملیات حملات هوایی را از پایگاه هوایی همدان به سمت مواضع تروریست‌ها در سوریه با موفقیت به پایان رسانده‌اند. استفاده‌ها بیشتر از این پایگاه در جمهوری اسلامی ایران از سوی نیروهای هوافضای روسیه براساس یک توافق مشترک برای مبارزه علیه تروریسم انجام شده و به شرایط غالب بر سوریه بستگی دارد». بنا به اعلام کونشنکوف، سخنگوی وزارت دفاع روسیه، مأموریت هواپیماهای روسی در استفاده از پایگاه هوایی ایران برای بمباران مواضع در سوریه تکمیل شده؛ اما احتمال استفاده مجدد از پایگاه همدان در آینده درصورتی‌که شرایط در سوریه ایجاب کند، همچنان باز است.

شمخانی: روس‌ها پنجشنبه گذشته نوژه را ترک کردند
در این میان علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان که بعد از انتشار خبر حضور جنگنده‌های روسی در همدان فقط به گفتن اینکه همکاری‌های دو کشور راهبردی است، بسنده کرده بود نیز خبر توقف همکاری در نوژه را تأیید کرد. به گزارش خبرگزاری صداو‌سیما او گفت: «پیمان ائتلاف میان ایران، سوریه و روسیه برای مبارزه با تروریسم وجود دارد و هواپیماهای روسیه نیز طبق طراحی عملیات زمینی، پنجشنبه گذشته نوژه را ترک کردند». به گفته او، «هماهنگی نزدیک ایران، روسیه و سوریه در اجرای عملیات‌های اخیر علیه تروریست‌های تکفیری در سوریه، راهبرد تأخیری آمریکا برای تحمیل اراده خود در معادلات امنیتی سوریه را با شکست روبه‌رو کرد».
شمخانی با اشاره به تلاش آمریکا و متحدان منطقه‌ای این کشور برای عدم ضربه‌پذیری تروریست‌هایی که با عناوین جعلی معارض معتدل، جنایت‌های بی‌شماری علیه مردم سوریه مرتکب شده‌اند، افزود: «برای ناکام‌گذاشتن عملیات تأخیری آمریکا و متحدان آن در عملیات اخیر و برخلاف منویت آنان، ضربات تعیین‌کننده‌ای از زمین و هوا به تروریست‌های تکفیری در سوریه وارد شد». شمخانی حجم عظیم خبرپراکنی رسانه‌های غربی و سعودی درباره همکاری مشترک ایران، روسیه و سوریه در عملیات اخیر را با هدف جنگ روانی به‌منظور پوشش‌دادن به شکست سنگین متحدانشان در مناطق تدمر، ادلب، حومه لاذقیه و ریف حلب ذکر کرد و گفت: «برخی کشورهای غربی و عربی که توهم قدرتمندی در تغییر معادلات منطقه‌ای دارند در عملیات اخیر، اسیر ابتکار عمل سیاسی، دفاعی و امنیتی جمهوری اسلامی شدند».
او به برخی اظهارنظرهای غیردقیق درباره همکاری ایران و روسیه در مبارزه با تروریسم نیز اشاره کرد و گفت: «روابط همه‌جانبه ایران و روسیه که مبتنی بر تأمین منافع ملی و در قالب همکاری‌های راهبردی در جریان است، صرفا در حوزه مبارزه با تروریسم نیست و ابعاد گسترده‌تری را شامل می‌شود». به گفته او، هماهنگ‌سازی ظرفیت یکی از قدرتمند‌ترین نیروهای هوایی جهان برای دفاع از مردم مظلوم سوریه و مقابله با تهدیداتی که می‌تواند امنیت ملی جمهوری اسلامی را مخدوش کند، حاکی از ابتکار عمل و اقتدار سیاسی و دفاعی ایران است.  دبیر شورای عالی امنیت ملی که اتفاقا همان نهاد تصمیم‌گیرنده درباره حضور هواپیماهای روسی در ایران است، با اشاره به پیچیده و فراگیربودن پدیده تروریسم و تهدیداتی که از این زاویه امنیت جمهوری اسلامی ایران را هدف قرار داده است، اظهار کرد: «ایجاد بازدارندگی در قبال تهدیدها به‌ویژه خطر تروریسم تکفیری، راهبرد غیرقابل تغییر کشورمان بوده و از مجموعه ظرفیت‌های داخلی و خارجی برای تحقق مقتدرانه این راهبرد به‌صورت مستمر استفاده خواهیم کرد».
—————————–

تشکیل ارتش آزادی‌بخش شیعی به رهبری [ قاسم ] سلیمانی
محمدعلی فلکی٬ از فرماندهان سپاه در سوریه٬ ضمن اشاره به تشکیل «ارتش آزادی‌بخش شیعی» به رهبری قاسم سلیمانی٬ از نقش نیروهای افغان به رهبری سپاه پاسداران در جنگ داخلی سوریه تقدیر کرد.
به گزارش رادیو فردا، این فرمانده سپاه از این که در ۳۰ سال گذشته همواره به افغان‌های ساکن ایران به عنوان «عمله سر چهارراه یا خلافکار» نگاه شده٬ انتقاد کرده و گفت: « فکر نکنیم ما ایرانی‌ها در سوریه می‌جنگیم. این مردان افغان هستند که آن‌جا تحت فرماندهی ما حماسه‌آفرینی می‌کنند.»
به گزارش روز پنج‌شنبه، ۲۸ مرداد، وب‌سایت مشرق‌نیوز، فلکی که در جنگ عراق و ایران٬ از فرماندهان یگان تیپ ادوات لشکر ده «سیدالشهدا» بوده٬ افزود که جمهوری اسلامی در طول ۳۰ سال گذشته نتوانسته از «پتانسیل» افغان‌های مقیم ایران استفاده کند.
به گفته وی، «خیلی بد است» که ۳۰ سال شیعیان افغان را «نادیده گرفتیم و آن‌ها را فقط با نگاه عمله سر چهارراه و یا خلافکار دیده‌ایم. این نسل آمدند و در سوریه با آن حماسه و با آن ایثار و شجاعت و شهامت، تحت فرماندهی نیروهای ایرانی، خوش درخشیدند.»
این فرمانده بازنشسته سپاه اضافه کرد: «نگاه بدی که در این چند ساله به برادران و خانواده‌های افغان داشته‌ایم، باعث شده از این پتانسیل بسیار قدرتمندی که در مملکت‌مان داشتیم، به خوبی استفاده نکنیم.» [ برای گوشت دم توپ!]
به گفته وی٬ «همین که در این چند دهه نتوانستیم رابطه صمیمی ‌با برادران افغان در ایران داشته باشیم، آنجا [در سوریه] هم این مشکل را داریم. نمی‌توانیم به خوبی با آن‌ها ارتباط بگیریم.»
وی همچنین پرداخت حق ماموریت بالا به «مدافعان حرم» را رد کرده و گفت: «والله آدم‌هایی که از ایران به سوریه می‌آیند، ماهی صد دلار به عنوان عیدی بهشان می‌دهند.»

به گفته فلکی، دولت افغانستان برای افغان‌هایی که «به نبرد سوریه بیاید، هفده هیجده سال زندانی در نظر گرفته‌اند.»
اظهارات وی پس از آن بیان می‌شود که گزارش‌های متعددی از راضی شدن شماری از افغان‌های مقیم ایران به شرکت در جنگ سوریه به نفع بشار اسد در ازای دریافت پول و اجازه اقامت در ایران منتشر شد.
با آن که این گزارش‌ها هیچ‌گاه از سوی مقام‌های رسمی جمهوری اسلامی تائید نشده است٬ اخبار و تصاویر بسیار از افغان‌های کشته‌شده در سوریه در رسانه‌های جمهوری اسلامی٬ گستردگی اعزام آنها به مناطق درگیری در این کشور را به خوبی نشان می‌دهد.
محمدعلی فلکی از جمله «ضعف‌های» جمهوری اسلامی در قبال شیعیان را «هزینه‌ کردن» برای شیعیان لبنان و یمن و بحرین٬ اما بی‌اعتنایی به شیعیان افغان ساکن ایران عنوان کرده است.
وی بخشی از «ضعف‌های ایران در سوریه» را ناشی از این بی‌اعتنایی به افغان‌ها دانسته و افزود: «ما در لبنان سید حسن نصرالله را پیدا کرده‌ایم در حالی که در اینجا از بین این همه روحانی فعال و انقلابی، یک نفر لیدر و رهبر حاضر در عرصه نبرد را نشناخته‌ایم و این خیل عظیم نیرو [افغان‌ها] را سازماندهی نکرده‌ایم.»
به گفته فلکی٬ افغان‌هایی که از سوی جمهوری اسلامی تحت عنوان «لشکر فاطمیون» به سوریه اعزام می‌شوند٬ تحت فرمانده قاسم سلیمانی٬ فرمانده سپاه قدس، «از سقوط زینبیه و دمشق و فرودگاه ممانعت کردند… اول آن‌ها رفتند و پیشقراول بودند. فکر نکنیم ما ایرانی‌ها در سوریه می‌جنگیم. این مردان افغان هستند که آن‌جا تحت فرماندهی ما حماسه‌آفرینی می‌کنند.»
وی با اشاره به حضور لشکر زینبیون متشکل از پاکستانی‌ها٬ لشکر حیدریون متشکل از عراقی‌ها و لشکر حزب‌الله شامل نیروهای حزب‌الله لبنان و سوریه در مناطق جنگی سوریه٬ از فعالیت چشمگیر لشکر فاطمیون که هدایت آن را سپاه پاسداران به عهده دارد٬ سخن گفته است.
این فرمانده سپاه افزود: «ما در این لشکرها هم در سطح صف و هم در ستاد، فرماندهانی از سپاه و نیروهای خودشان داریم. این لشکرها در کنار هم با یک لباس، با یک پرچم و با یک سازمان در یک جبهه، جهاد می‌کنند.»
فلکی در بخش دیگری از این گفت‌و‌گو به تشکیل «ارتش آزادی‌بخش شیعی» به فرماندهی قاسم سلیمانی اشاره کرده که در سه جبهه سوریه٬ عراق و یمن در حال نبرد است.
وی گفت: «قرار نیست که همه این ارتش از نیروهای ایرانی باشند. در هر منطقه‌ای که احساس می‌شود این ارتش در آنجا نیاز است، با ساماندهی مردم همان منطقه، نیروی لازم تامین می‌شود.»
این فرمانده سپاه حاضر در سوریه٬ حضور نیروهای ایرانی به عنوان «عمل‌کننده» در سوریه را «تدبیر» ندانسته و افزود: «ما دنبال این هستیم که بچه‌هایی که می‌توانند آموزش و سازماندهی بدهند و مدیریت کنند به سوریه بروند و نیروهای خود آن مناطق، وارد عمل بشوند.»
وی هدف از تشکیل هسته اولیه ارتش آزادی‌بخش را نیز چنین توصیف کرده است: «با این هدف که ان‌شا‌الله قرار است ما ۲۳ سال دیگر به نام اسرائیل، چیزی نداشته باشیم. الان این لشکرها کنار مرز اسرائیل هستند. پایه و اساس این مبارزه را همین برادران فاطمیون گذاشتند.»
گفته‌های این مقام سپاه در حالی بیان می‌شود که مقام‌های جمهوری اسلامی همواره حضور میدانی در نبرد سوریه را تکذیب کرده‌ و مدعی شده‌اند که در این کشور آن هم به خواست بشار اسد٬ تنها حضور مستشاری دارند.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ساختار فرماندهی ایران در جنگ سوریه
مراد ویسی
مراد ویسی فرمانده عملیات نظامی پنج ساله ایران در سوریه سرلشکر قاسم سلیمانی است. فرمانده سپاه قدس. نه تردیدی درآن است و نه خبری است تازه اما بیش از این درباره ساختار فرماندهی ایران در جنگ سوریه چه می شود گفت:  این ساختار فرماندهی از چه سلسله مراتبی برخوردار است؟  ارتباط ساختار فرماندهی  با مقامات سیاسی ارشد از جمله آیت الله خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی و حسن روحانی رییس جمهوری چگونه برقرار می شود؟ تامین نیروی آن چگونه انجام می شود؟ تنوع نیروهای رزمی آن چگونه است؟ و در نهایت چه هدفی را جستجو می کند و از چه نگرش ها و راهبردهایی تغذیه می شود؟

ساختار فرماندهی و عملیاتی ایران در خاورمیانه
مستندات موجود در رسانه ها و خبرگزاری های ایران نشان می دهد که سپاه قدس دست کم در شش حوزه فرعی از سیاست خاورمیانه ای ایران نقش جدی دارد:

۱- عراق ۲-سوریه ۳-لبنان ۴-اسراییل و فلسطین ۵-افغانستان و ۶-یمن.

تصاویر منتشر شده از سرلشکر سلیمانی در جبهه های جنگ علیه گروه حکومت اسلامی ( داعش ) درعراق و سوریه مهمترین مستندات موجود درباره نقش فرماندهی  مستقیم وی در این نبردها و در دفاع از حکومت های نزدیک به تهران در بغداد و دمشق است. از مجموع خاطرات فرماندهان و مسئولان ایرانی نیز که در رسانه های جمعی ایران منتشر می شود تردیدی باقی نمی ماند که سرلشکر سلیمانی در افغانستان،  لبنان و مساله فلسطین و جنگ یمن هدایت کننده اصلی سیاست های ایران و مدیریت کننده فعالیت بازیگران سیاسی و شبه نظامی نزدیک به ایران است. با این تفاوت که برخلاف عراق و سوریه هنوز از حضور نظامی وی در لبنان و افغانستان و یمن و یا غزه تصویری منتشر نشده است. به طور طبیعی چنین مدیریتی از سوی سرلشکر سلیمانی به تنهایی صورت نمی پذیرد.

اخبار منتشر شده در رسانه های ایران درباره کشته شدن سرتیپ حمید تقوی در نبردهای سامرا در سال ۱۳۹۳  و سرتیپ محمد علی الله دادی در زمستان ۹۳ در نزدیکی بلندی های جولان و سرتیپ حسین همدانی درپاییز ۹۴ دراطراف حلب نشان می دهد که سطوح بالایی از فرماندهان با تجربه ایرانی دستیاران وی را در این نبردها تشکیل می دهند.

انتشار اخبار دیگری در مورد جان باختن افسران سپاه در رده سرهنگی  و پایین تر و نیز بسیجیان عادی نشان می دهد که شبکه تحت فرمان سرلشکر سلیمانی دست کم در عراق و تا حدود بیشتری در سوریه از تنوع بالایی  برخوردار است.

تیم سرلشکر سلیمانی و آیت الله خامنه ای  و هدایت راهبردی جنگ سوریه
مستندات موجود در رسانه ها و خبرگزاری های ایران نشان می دهد که سپاه قدس دست کم در شش حوزه فرعی از سیاست خاورمیانه ای ایران نقش جدی دارد:
۱- عراق ۲- سوریه ۳- لبنان ۴- اسراییل و فلسطین ۵- افغانستان و ۶- یمن.
سرلشکر سلیمانی از نظر سلسله مراتب نیروهای مسلح و به عنوان فرمانده سپاه قدس یکی از فرماندهان زیر مجموعه فرمانده کل سپاه یعنی سرلشکر محمد علی (عزیز) جعفری به شمار می رود با این وجود  شواهد و قراین موجود نشان می دهد که او بیش از آنکه تصمیماتش درباره جنگ سوریه را با فرمانده ارشد خود هماهنگ کند،  چنین مسایلی را به طور مستقیم با آیت الله خامنه ای در میان می گذارد. تاکنون در فضای عمومی  ایران نشانه ای از اینکه سرلشکر سلیمانی درصدد بی اعتنایی به سرلشکر جعفری فرمانده کل سپاه باشد دیده نشده و رابطه آن دو همواره صمیمی و دوستانه نشان داده شده است اما واضح است که سیاست های ایران در سوریه از سوی آیت الله خامنه ای تعیین می شود و آیت الله خامنه ای ترجیح می دهد که در معادله سوریه رابطه مستقیم فرماندهی با سرلشکر سلیمانی را حفظ کند.

نگاهی به محورهای مشترک در سخنرانی های آیت الله خامنه ای و سرلشکر سلیمانی از جمله سخنرانی مشهور فرمانده سپاه قدس در ۲۲ بهمن سال ۹۲ درکرمان نشان می دهد که این دو نزدیکترین دیدگاه ها را به یکدیگر در قبال سیاست منطقه ای ایران دارند. نوعی نگاه به احیای قدرت منطقه ای ایران با تکیه بر نگرش های عقیدتی شیعی و قرار گرفتن ایران به عنوان ام القرای اسلامی در محوریت یک بلوک قدرت عمدتا شیعی محور.

سرلشکر سلیمانی و دولت روحانی
سال ۹۴ که حسن روحانی در جمع فرماندهان ارشد سپاه پاسداران حاضر شد تا نگرش دولتش را به سپاه اعلام کند سرلشکر سلیمانی افسر ارشد استقبال کننده از او بود.  اما تردیدی نیست که نگرش های حسن روحانی و سرلشکر سلیمانی به معادلات جهانی و منطقه ای یکسان نیست. این دو از دو راهبرد متفاوت و اگر نگوییم متضاد به سیاست خارجی ایران می نگرند.

در واقع هم اکنون دو بلوک قدرت در ایران وجود دارند که نگرش های شان به سیاست داخلی و خارجی متفاوت است. یک بلوک قدرت با چهره هایی چون حسن روحانی، اکبر هاشمی رفسنجانی و محمد خاتمی شناخته می شود که تحول خواهان، میانه روها، اصلاح طلب ها و اعتدال گرایان در چارچوب آن قرار می گیرند و یک بلوک قدرت دیگر را می توان متشکل از آیت الله خامنه ای، عمده فرماندهان ارشد سپاه و تندروهایی مانند جبهه پایداری دانست.
در این میان اصولگرایان میانه رو اگر چه دل در گرو تبعیت از آیت الله خامنه ای دارند ولی چهرهایی با نفوذ از آنها مانند علی لاریجانی و علی اکبر ناطق نوری همسویی هایی با بلوک روحانی نیز نشان می دهند،   اگر چه نه با همه اصلاح طلب ها.

این دو بلوک قدرت هر یک نگاه خاص خود را به معادلات جهانی و سیاست خاورمیانه ای ایران  و از جمله بحران سوریه دارند. بلوک نزدیک به دولت روحانی خواهان تعامل با جهان و کنترل و مدیریت اختلافات  و چالش ها ی ایران با قدرتی جهانی چون آمریکا و قدرتی منطقه ای چون عربستان است . در مقابل،  بلوک قدرت تحت هدایت آیت الله خامنه ای اصل را بر تقابل با قدرت های جهانی به ویژه آمریکا می گذارد و در سیاست خاورمیانه ای نیز اصل را بر تقابل با عربستان گذاشته است.

از طرف دیگر به رغم اینکه در پرونده هسته ای،  دست بلوک نزدیک به دولت برای پیشبرد سیاست خارجی مد نظرش بازتر بود  و حاصل آن توافق هسته ای و برجام است اما در سیاست خاورمیانه ای این بلوک تحت هدایت فرماندهان سپاه است که فرصت بازیگری بیشتری داشته و دارد. با توجه به چنین ساختار و چینشی،  سیاست ایران در سوریه بیشتر تحت امر نگرش های بلوک و محور آیت الله خامنه ای – سرلشکر سلیمانی است و تا حد کمتری از نگرش ها و دیدگاه های روحانی- ظریف تاثیر می پذیرد.

در واقع تصمیم گیر و بازیگر اصلی ایران در جنگ سوریه آیت الله خامنه ای و سرلشکر سلیمانی هستند و حسن روحانی و محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه و ساختارهای دولتی تحت امر آنها از جمله وزارت امور خارجه  به نوعی دنباله رو راهبردهای آیت الله خامنه ای و سرلشکر سلیمانی هستند. حتی حضور دریابان علی شمخانی با دیدگاهی نزدیک به روحانی در راس دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی نتوانسته است کفه دولت در سیاست خاورمیانه ای ایران را سنگین تر ازکفه سپاه کند زیرا نمی شود گفت دریابان شمخانی در موضوع سوریه از رویکرد سپاه دور و به رویکرد دولت نزدیک است اگرچه برعکس آن نیز درست نیست. شورای عالی امنیت ملی تحت ریاست حسن روحانی است ولی ترکیب آن به گونه ای است که در عمل نوعی دیدگاه بین دولت و سپاه را نمایندگی می کند .نمونه مشابه این دنباله روی و تاثیر پذیری دولت روحانی از سیاست خاورمیانه ای سپاه محور در تنش های اخیر بین ایران و بحرین قابل مشاهده است.

پس از بیانیه تهدید آمیز سرلشکر سلیمانی و هشدار وی به دولت بحرین در مورد عواقب سلب تابعیت از شیخ عیسی قاسم رهبر شیعیان بحرین،  تقریبا  وزیر خارجه و وزارت خارجه ایران نیز مجبور شدند در این موضوع دنباله رو سپاه قدس باشند.

شبکه شبه نظامیان تحت فرماندهی سپاه در سوریه
عملیات تحت مدیریت ایران در سوریه در دفاع از حکومت بشار اسد، فقط فرماندهی بر نیروهای ایرانی نیست. نیروهایی که تقریبا از تمامی یگان های متنوع سپاه هستند از یگان ویژه صابرین تا افسران باتجربه و بازنشسته سپاه و یا نیروهای بسیجی. اما جدای از نیروهای ایرانی که هنوز آمار رسمی آنها اعلام نشده است، دست کم پنج نیروی رزمی دیگر تحت هدایت ایرانی ها در سوریه در حال نبرد هستند.  بزرگترین این  نیروها را می توان حزب الله لبنان دانست که شمار نیروهای آن تا ۱۷ هزار نفر برآورد شده است.
حزب الله تاکنون شماری از فرماندهان ارشد خود از جمله مصطفی بدرالدین فرمانده شاخه نظامی و حسان القیس فرمانده ارشد بخش اطلاعاتی خود را در این نبردها از دست داده است .

دومین گروه بزرگ جنگجویان تحت امر ایران در سوریه جنگجویان عمدتا شیعه و هزاره افغان هستند که در ابتدا به نام تیپ فاطمیون شناخته می شدند و حالا به سطح یک لشکر تقویت شده رسیده اند. فرمانده این شبه نظامیان نیز که به ابو حامد معروف بود سال ۹۳ در جریان نبردهای سوریه کشته شد. شهرهای مختلف ایران بویژه مشهد و قم نیز در پنج سال گذشته شاهد تشییع جنازه شمار زیادی از این شبه نظامیان بوده است .

سومین گروه از شبه نظامیان تحت امر ایران در سوریه متشکل از شیعیان عراقی هستند. شبه نظامیان شیعه عراقی که از جمله اولین مدافعان حکومت سوریه بودند در ابتدا به نام تیپ ابوالفضل معروف بودند اما بتدریج تنوع آنها بیشتر شد. شاخه های منشعب از جیش المهدی و جریان مقتدی صدر اولین دسته های شبه نظامیان عراقی بودند که به سوریه رفتند. بعدها گروه های مختلفی که عمدتا با پیشوند کتائب شناخته می شدند در سوریه و به نام مدافعان حرم حاضر شدند که جنبش نجبای عراق یکی از مهمترین آنها بود.

زینبیون نامی است که بر شبه نظامیان پاکستانی تحت امر ایران درسوریه گذاشته اند. رسانه های ایرانی نسبت به شبه نظامیان افغان لشکر فاطمیون توجه کمتری به یگان زینبیون نشان می دهند اما هنگامی که قرار است تنوع آنچه که مدافعان حرم خوانده می شود به نمایش گذاشته شود معمولا یادی از زینبیون نیز می شود. شمار نیروهای شبه نظامی شیعه پاکستانی حاضر در سوریه کمتر از همتایان افغان آنها است و به همین دلیل یگان آنها در رده تیپ ارزیابی و معرفی شده است.

آخرین گروه تحت امر ایران در سوریه شبه نظامیان سوریه هستند که بعد از شروع جنگ سوریه در سال ۲۰۱۱ سازماندهی شدند. نیروهایی که از سوی مخالفان حکومت با نام شبیحه یاد می شوند. فرماندهان سپاه معتقدند که ارتش سوریه در ابتدا حاضر به مسلح کردن شبه نظامیان سوریه نبوده است اما فرماندهان ایرانی آنها را متقاعد کرده اند که بدون شکل گیری چنین یگانی نبرد با گروه های مختلف مخالف حکومت دشوار خواهد بود. ازسرتیپ حسین همدانی به عنوان یکی از موسسین و سازمان دهندگان شبه نظامیان سوری یاد می شود. سرتیپ همدانی در سال ۹۴ در یک سانحه رانندگی در نزدیکی حلب جان باخت.

در مجموع شمار نیروهای شبه نظامی تحت امر ایران در سوریه  هیچگاه به طور رسمی اعلام نشده است ولی سرلشکر رحیم صفوی دستیار نظامی آیت الله خامنه ای و فرمانده سابق سپاه پاسداران و سپس سرلشکر جعفری فرمانده کنونی سپاه اعلام کرده اند که طرف مقابل (به گفته آنهاعربستان و متحدانش) حدود یکصد هزار شبه نظامی را علیه حکومت اسد تجهیز کرده  و به میدان  آورده اند و ما ( جمهوری اسلامی ) نیز یکصد هزار نیرو از جمله بیش از پنجاه هزار شبه نظامی سوری را آموزش داده و تجهیز کردیم و به میدان آوردیم .

تبلیغات رزمی
یکی از وجوه قابل توجه حضور نظامی ایران در سوریه،  تبلیغات انبوه در این  باره است. رسانه های ایران که در سال های ابتدایی جنگ سوریه نسبت به حضور نیروهای ایرانی در این نبردها عموما سکوت کرده بودند به تدریج شیب تبلیغات خود را ذیل عنوان عمومی مدافعان حرم افزایش دادند.
رسانه های ایران در سه سال اخیر تقریبا به طور هفتگی اخبار و تصاویر جان باختن نیروهای ایرانی و افغان در سوریه را منتشر می کنند. رهبر جمهوری اسلامی ایران با خانواده های کشته شدگان ایرانی و افغان در سوریه ملاقات می کند و  فرماندهان ارشد سپاه پاسداران نیز به کرات در حال تبلیغ و توجیه این محور در رسانه های جمعی هستند که ایران اگر در سوریه نجنگد مجبور است در مرزهای جغرافیایی خود با گروه های تندروی چون داعش روبرو شود.

چنین تبلیغاتی اگر چه اغلب منتقدین و مخالفین سیاست های ایران درسوریه را مجاب نمی کند و آنها را از انتقا د باز نمی دارد ولی به نظر می رسد آشکارا در تهییج جوانان ایرانی طرفدار حکومت برای حضور در نبردهای سوریه تاثیر داشته و از طرف دیگر بخش قابل ملاحظه ای از طرفداران حکومت را به سمت تایید سیاست ایران درسوریه سوق داده است. ضمن آنکه تبلیغات انجام شده حول مقابله ایران با گروه حکومت اسلامی و سایر گروه های تندرو سنی که حول دفاع از مقدسات شیعی انجام می شود جایگاه سرلشکر سلیمانی در بین طرفداران حکومت را تا حد یک اسطوره افزایش و ارتقا داده است. فرماندهی که حتی در بین طرفداران حاکمیت از وی به عنوان یکی از شانس های جدی ریاست جمهوری ایران در آینده نام برده می شود .
مراد ویسی- روزنامه نگار در رادیو فردا
http://mihan.net/1395/05/24/827
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

تدبیر : پنجشنبه، ۲۸ مرداد ۱۳۹۵
سرلشکر باقری: برخی قدرت‌های فرامنطقه‌ای به دنبال اختلال در امنیت ایران هستند
رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران گفت: پیوستگی تاریخی، فرهنگی و اعتقادی جمهوری اسلامی ایران با مردم عراق ضامن اتحاد، دوستی و برادری هرچه بیشتر دو کشور و نیروهای مسلح در برابر تهدیدات مشترک است.
سرلشکر باقری: برخی قدرت‌های فرامنطقه‌ای به دنبال اختلال در امنیت ایران هستند
به گزارش تدبیر و به نقل از ایرنا، سرلشکر پاسدار محمد باقری در دیدار با « فالح فیاض » دبیرشورای عالی امنیت ملی عراق،  بر آمادگی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران برای هرگونه همکاری های دفاعی در ابعاد و سطوح مختلف با ارتش و کشور عراق تاکید کرد.
وی با اشاره به پیروزی های اخیر ارتش و حشد الشعبی عراق در بیرون راندن تروریست ها از شهر فلوجه و دیگر مناطق این کشوراظهارکرد: از پیشرفت ثبات و امنیت در کشور دوست و همسایه عراق خرسند هستیم.
سرلشکر پاسدار باقری تاکید کرد: یکپارچگی کشور و ملت عراق و مقابله با هرگونه گرایش های تجزیه طلبانه و تفرقه انگیز را از جمله خواسته های جمهوری اسلامی است.
وی گفت: امیدواریم که ارتش عراق هرچه سریع تر بتواند با بیرون راندن تروریست ها از موصل و دیگر مناطق این کشور، اقتدار فراگیر خود را بر تمامی سرزمین عراق اعمال کند.
در این دیدارهمچنین برضرورت مراقبت هرچه بیشتر ارتش و نیروهای امنیتی عراق و ارتقا سطح امنیتی در مرزهای مشترک دو کشور و لزوم همکاری مجدانه و هوشیاری در جلوگیری از تردد تروریست ها در مرزها تاکید شد.
رئیس ستاد کل نیروهای مسلح کشورمان دربخش دیگری ازسخنان خود مراقبت و هوشیاری نسبت به طرح ها و توطئه هایی که توسط برخی قدرت های فرامنطقه ای برای اختلال درحاکمیت و امنیت ملی کشورهای مسلمان از جمله عراق و ایران صورت می گیرد را ضروری خواند و گفت: تقویت اتحاد و وحدت بین دو کشور و ایجاد امنیت پایدار تشکیل کمیته های مشترک مرزی و رایزنی و تبادل نظر در ایجاد ثبات و امنیت منطقه ای تاثیرگذار و حائز اهمیت است.

ارتش و حشد الشعبی مانند دو بال برای بازگرداندن آرامش به کشورعراق هستند
دبیرشورای عالی امنیت ملی عراق ضمن تاکید بر روابط دوستانه و برادرانه بین دو کشور ایران و عراق ازهمکاریهای صادقانه جمهوری اسلامی درمقابله با اقدامات تروریستی چند سال اخیر در عراق و بازگشت ثبات و امنیت به این کشور قدردانی کرد.
فالح فیاض با تشریح آخرین وضعیت امنیتی کشورش اظهارامیدواری کرد: نیروهای مسلح عراق روز به روز درموقعیت برتر و باثبات تری در رابطه با تامین امنیت وایجاد صلح و آرامش و کسب پیروزی های پی درپی درمقابله با تروریست ها و دیگر جریانات تکفیری قرار گیرند.
دبیرشورای عالی امنیت ملی عراق تشکیل حشدالشعبی را به نوعی بهره برداری از تجربه بسیج در جمهوری اسلامی ایران خواند که در دوران پس از انقلاب توانسته است نقش بسزایی در دفاع و امنیت جمهوری اسلامی داشته باشد.
وی درپایان ضمن انتقاد از رفتارهای برخی کشورهای منطقه روابط جمهوری اسلامی ایران و عراق را به عنوان الگویی مطلوب از اتحاد و وحدت و برادری بین کشورها اسلامی و منطقه عنوان کرد.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

اعتماد :  شماره ۳۶۰۱  |   سه شنبه ۲۶ مرداد۱۳۹۵
فرستاده ویژه پوتین در تهران
جابری انصاری درباره تحولات منطقه به ترکیه و روسیه می‌رود
گروه دیپلماسی
تهران و میزبانی دیگری با چاشنی سوریه. این‌بار مهمان میخاییل بوگدانف، معاون وزیر امور خارجه روسیه و نماینده ویژه رییس‌جمهور در امور خاورمیانه بود. همتای روسی حسین جابری‌انصاری، معاون عربی و آفریقای وزارت خارجه. نخستین دیدار مردهای شماره دو ایران و روسیه در پرونده سوریه در هتل اسپیناس انجام شد و قریب به سه ساعت طول کشید. مقام‌های ایران و روسیه در حالی با هم دیدار و رایزنی فشرده‌ای داشتند که این‌بار نام کشور ثالثی جز سوریه بر این رایزنی‌های سنتی در پنج سال گذشته سایه انداخته بود: ترکیه. قرعه نخستین دیدار دو مقام روس و ایرانی پس از سفر پرحاشیه رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهور ترکیه به روسیه و سفر کوتاه اما پرحدیث محمد جواد ظریف به ترکیه به نام انصاری و بوگدانف افتاد. بوگدانف از محتوای دیدار پشت درهای بسته پوتین و اردوغان خبر داد و انصاری از آنچه در ترکیه میان مقام‌های ایرانی و ترک گذشته بود، گفت. ایران و روسیه در پنج سال گذشته از عمر بحران سوریه با دیدگاه‌ها و غایت‌های متفاوت در سوریه همگام بودند تا زمانی که پای کودتا در ترکیه به میان آمد. نظامی‌ها قصد براندازی دولت رجب طیب اردوغان را داشتند اما این ائتلاف و اتحاد غرب با آنکارا بود که در نتیجه این قشون‌کشی نظامی به مسلخ رفت. اکنون ترکیه به متفاوت بازی کردن در صحنه معادلات منطقه‌ای می‌اندیشد و البته به یارگیری‌های جدید. سیاست‌های ترکیه در قبال دولت مرکزی سوریه و شخص بشار اسد که هنوز تصویر مهمانی‌های خانوادگی‌اش با اردوغان در فضای مجازی موجود است درست در نقطه مقابل ایران و روسیه قرار داشته است. اگر سیاست ایران و روسیه را در شمالی‌ترین نقطه این صفحه شطرنج در نظر بگیریم باید راهبرد ترکیه در این پرونده را جنوبی‌ترین نقطه بدانیم. در چنین فضایی قرار گرفتن کامل و صددر‌صدی ایران، روسیه و ترکیه در کنار هم در بغرنج‌ترین و پیچیده‌ترین پرونده منطقه‌ای بسیار بعید است اما به نظر می‌رسد که ثمره کودتای نظامی‌ها در ترکیه به هم نزدیک شدن دیدگاه‌های کلان سه کشور است. اکنون حلقه مفقوده آغاز رایزنی بر سر مشترکات هرچند حداقلی میان بازیگران اصلی منطقه‌ای از لابه لای خاکسترهای کودتای نافرجام ترکیه پیدا شده است. جا پای ترکیه در بحث‌های دیروز انصاری و بوگدانف به اندازه‌ای پررنگ بود که معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه پس از ترک اتاق مذاکره به خبرنگاران گفت که در آینده‌ای نزدیک به ترکیه و روسیه می‌رود. بوگدانف پس از دیدار با معاون وزیر امور خارجه به دیدار محمد جواد ظریف رفت.

تجدید دیدار در مسکو پس از تورهای منطقه‌ای متفاوت
تحولات غرب آسیا و شمال آفریقا شامل آخرین تحولات سوریه، یمن، بحرین، فلسطین در زمره بحث‌ها و رایزنی‌های بوگدانف و انصاری بود. روسیه و ایران هردو اعتقاد دارند که ادامه بحران از هرجنسی در منطقه به ضرر هر دو کشور است و برهمین اساس انصاری در ادامه سخنانش به خبرنگاران گفت: سیاست مشترک دو کشور بر حل مسالمت‌آمیز بحران‌های موجود در منطقه است. هر دو کشور بر حل مسالمت‌آمیز بحران‌های جاری در منطقه از طریق تسهیل و رجوع به مردم منطقه به عنوان خاتمه بخش نهایی بحران‌ها اعتقاد دارند. در ادامه همین رایزنی‌ها در آینده نزدیک سفری به مسکو خواهم داشت و در همین چارچوب با دیگر همتایان خود در دیگر کشورهای منطقه رایزنی و گفت‌وگو خواهیم کرد. همچنین میخاییل بوگدانف رایزنی‌هایی را با دیگر همتایان خود در منطقه خواهد داشت و ما در دیداری که در مسکو خواهیم داشت یک ارزیابی از سفرها و گفت‌وگوهایی که انجام دادیم، خواهیم داشت.

در جست‌وجوی پایان فجایع انسانی در حلب
داستان حلب چیست؟ ایران و روسیه چه نسخه‌ای را برای حلب در نظر دارند؟ انصاری در پاسخ به این سوال گفت: حلب در طول چند سال گذشته دارای یک وضعیت خاص بوده و گروه‌های تروریستی تلاش کرده‌اند که بر این منطقه تسلط پیدا کنند که بعضا بر بخش‌هایی نیز مسلط شده‌اند. در نتیجه چنین وضعیتی ما شاهد تخریب زیرساخت‌ها در این شهر و آواره شدن تعداد زیادی از مردم هستیم. تلاش ایران و روسیه این است که وضعیت بحرانی در حلب که به فجایع انسانی دامن زده است در مسیری قرار بگیرد که هر چه زودتر خاتمه پیدا کند و امکان بازگشت حلب به وضعیت عادی و خروج مردم از محاصره گروه‌های تروریستی فراهم شود.

توافق ایران و ترکیه بر سر چهار اصل در سوریه
در سفر وزیر امور خارجه ایران به ترکیه چه تصمیم‌گیری در خصوص سوریه رخ داد؟ انصاری که در آن سفر محمد جواد ظریف را همراهی کرده بود در این خصوص گفت: ترکیه کشوری مهم و موثر در منطقه است. همواره در طول بحران سوریه با مذاکرات فشرده‌ای با مقامات ترک داشته‌ایم و در سفر اخیر آقای ظریف به ترکیه وضعیت جاری مورد بررسی قرار گرفت و در ارتباط با اصول اساسی حل بحران توافق کلی بین دو کشور وجود دارد. حفظ تمامیت ارضی سوریه، حاکمیت واحد در این کشور و شکل‌گیری دولت ملی و فراگیر در این منطقه و تعیین سرنوشت سوریه توسط مردم این کشور
از جمله اصول مورد توافق مشترک دو کشور است و دو کشور در زمینه این چهار اصول کلی با یکدیگر توافق دارند و این خود می‌تواند مقدمه‌ای برای اقدامات بعدی باشد.
تداوم بحران به نفع هیچ کس نیست
انصاری با اشاره به دعوت همتای ترک از وی برای رایزنی‌های دوجانبه بیشتر گفت: رایزنی‌ها در این زمینه با دیگر کشورها و بازیگران موثر در حل این بحران ادامه پیدا خواهد کرد تا زمینه جهت فراهم شدن مقدمات لازم برای خروج از وضعیت جاری فراهم شود. البته حرکت در این مسیر کار ساده‌ای نیست، چراکه در این موضوع بازیگران متعدد و موثری وجود دارند. امیدواریم بر پایه بنیان‌های مشترک و با همکاری کشورهای منطقه از جمله ایران، ترکیه و روسیه زمینه برای حل شدن هرچه زودتر بحران جاری در سوریه فراهم شود. همان‌طور که بارها گفته‌ایم ادامه بحران فعلی به نفع هیچ‌کس نیست و حتی بازیگرانی که فکر می‌کنند ادامه وضعیت جاری در راستای منافع آنهاست تصور اشتباهی دارند.
پرهیز از تحریک حساسیت دیگر بازیگران منطقه‌ای
آیا مثلث ایران، سوریه و ترکیه برای حل مسائل منطقه‌ای شکل خواهد گرفت؟ از زمان کودتا در ترکیه، انتقادهای تند اردوغان و دیگر مقام‌های دولتی در این کشور از اروپا و امریکا، سفر اردوغان به روسیه و سفر ظریف به ترکیه احتمال شکل‌گیری چنین ائتلافی بسیار مطرح شده است. انصاری در پاسخ به این سوال می‌گوید: ما فکر می‌کنیم به جای اینکه به فکر شکل‌گیری قالب‌های بسته مثلا سه گانه یا چندگانه باشیم؛ موضوعی که ممکن است حساسیت دیگر بازیگران را ایجاد کند، باید به دنبال اجماع و اتفاق نظر بر اساس اصول مشترک مورد اشاره بین کشورهایی باشیم که در حل این بحران موثر هستند. اگر روی این اصول مشترک تفاهم حاصل شود، مقدمات برای حل این بحران نیز فراهم می‌شود. بنابراین ما به دنبال شکل‌گیری ائتلاف‌ها و قالب‌های بسته نیستیم بلکه معتقدیم باید یک مفاهمه در چارچوب اصول مشترک بین غالب بازیگران موثر در این بحران ایجاد شود، چرا که اگر چنین اتفاق‌نظری حاصل شود زمینه امکان خروج از این بحران هم فراهم می‌شود. در همین چارچوب رایزنی‌ها بین ترکیه، ایران و روسیه و همچنین دیگر بازیگران منطقه می‌تواند موثر باشد و سرعت بیشتری به روند کار دهد.

دو رویکرد ایران برای حل بحران
تلاش‌ها برای حل بحران در سوریه از چندکانال در حال پیگیری است. از مذاکره روسیه با امریکا تا رایزنی‌های منطقه‌ای روسیه با ایران و ترکیه، از تلاش‌های استفان دی میستورا، نماینده دبیرکل سازمان ملل در امور سوریه تا رایزنی‌های درون سوری. هربازیگری هم منافع خود را دنبال می‌کند و هم با تطویل بحران به نوعی بده و بستان یا راهبرد سخت‌تر برد – برد در این پرونده می‌اندیشد. در چنین فضایی وقتی خبرنگاری از انصاری سوال کرد که آیا رایزنی‌های سه گانه ایران، روسیه و ترکیه را می‌توان به شکست تلاش‌های دی میستورا تعبیر کرد، با پاسخ کاملا منفی معاون عربی و آفریقایی وزیر امور خارجه روبه رو شد. انصاری در این خصوص گفت: در گفت‌وگوهای اخیر با استفان دی‌میستورا به او گفتم که دو رویکرد در ارتباط با حل بحران‌ها وجود دارد؛ یک رویکرد این است که در خصوص آنها مذاکره کنیم، برای اینکه مذاکره کرده باشیم، به نحوی که خودمان نیز می‌دانیم قرار نیست اتفاقی بیفتد که این رویکرد مبتنی بر تاکتیک است. رویکرد دوم، راهبردی و استراتژیک است. اینکه هیچ راه‌حلی جز راه‌حل سیاسی برای حل بحران‌های موجود وجود ندارد و به هر میزان که امکان توافق روی این رویکرد مبتنی بر اصول مشترک که قبلا اشاره شد، ایجاد شود، راهبرد مناسب‌تری نیز برای حل بحران‌های موجود فراهم خواهد شد.

در یمن با نسل سوزی روبه رو هستیم
تحولات یمن با چشمان بسته هر بازیگر منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای روبه رو شود از تیررس نگاه ایران دورنخواهد ماند. علاوه بر سوریه، انصاری و بوگدانف در خصوص پرونده یمن و بحران انسانی در این کشور نیز گفت‌وگو کردند. انصاری در این خصوص به خبرنگاران گفت: در یمن نیز با نسل‌سوزی و تخریب‌های گسترده‌ای مواجه هستیم و ادامه این ماجراجویی و سیاست‌های غیرمنطقی امکان‌پذیر نیست.

طرح سه ماده‌ای ترکیه برای سوریه
«در آینده‌ای نزدیک شاهد نتایج امیدوار‌کننده‌ای درباره مساله سوریه خواهیم بود.» این عبارت در چند روز گذشته به کرات از زبان مقام‌های متفاوت ترک شنیده شده است. روز گذشته نیز روزنامه حریت به نقل از بنعالی ییلدریم، نخست‌وزیر ترکیه از پیشنهاد سه مرحله‌ای وی برای حل و فصل بحران سوریه خبر داد. ییلدریم در این خصوص گفت: دولت ترکیه یک پیشنهاد سه ماده‌ای ارایه کرده است. براساس آن مرزها مورد حفاظت قرار می‌گیرند و به حزب اتحاد دموکراتیک سوریه برای ایجاد یک دولت مستقل اجازه داده نخواهد شد و پس از حل تمامی مسائل، پناهجویان مستقر در کشورهای همسایه به سوریه باز خواهند گشت. براساس ماده اول تمامیت ارضی سوریه حفظ خواهد شد و به گروه‌هایی مانند حزب اتحاد دموکراتیک سوریه اجازه تشکیل دولت مستقل داده نخواهد شد. همچنین براساس ماده دوم، در دوره جدید ساختارهای سیاسی براساس مسائل منطقه‌ای، قومی یا مذهبی اولویت‌بندی نخواهند شد زیرا در حال حاضر یکی از دلایل بروز مشکلات همین اولویت‌بندی‌هاست. در این کشور اولویت‌بندی دولت براساس مذهب انجام نخواهد شد و در دوره بلندمدت اصلا جایی نخواهد داشت. براساس ماده سوم، پس از اجرای کامل راهکار سیاسی در سوریه تمام آوارگان و پناهجویانی که در کشورهای منطقه از جمله ترکیه پناهنده شده‌اند براساس یک برنامه مشخص به کشورشان باز خواهند گشت. نه تنها پناهجویان مستقر در ترکیه، بلکه پناهجویان سوری در اردن، لبنان و کشورهای دیگر نیز بازخواهند گشت.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

اعتماد : شماره ۳۶۰۲  |   چهارشنبه ۲۷ مرداد۱۳۹۵
شمخانی: همکاری‌های تهران – مسکو راهبردی ‌است
استفاده روسیه از پایگاه هوایی‌همدان برای حمله به داعش
سارا معصومی
پایگاه شکاری «نوژه» همدان روز گذشته در صدر اخبار بین‌المللی قرار گرفت. ۴٨ ساعت است که در حوزه سیاست خارجی نام ایران و روسیه به هم گره خورده است. از حضور میخاییل باگدانف، معاون وزیرامور خارجه روسیه در ایران و بحث‌های پشت پرده در خصوص پرونده سوریه و ظرفیت‌های جدید همکاری با ترکیه در این پرونده با حسین جابری انصاری، معاون عربی و آفریقای وزارت امور خارجه تا خبر سفر انصاری در آینده‌ای نزدیک به ترکیه و پس از آن روسیه. روز گذشته نیز رسانه‌های روسی بمب خبری را منفجر کردند: روسیه بمب افکن‌های خود را در پایگاه شکاری «نوژه» همدان مستقر کرده است. ابتدا همه‌چیز در حد گمانه‌زنی رسانه‌ای بود اما ساعاتی بعد وزارت دفاع روسیه خبر را تایید کرد: بله، این هواپیماها در نوژه همدان مستقر شده‌اند و برای حمله به مواضع داعش در سوریه به کار گرفته می‌شوند. تهران و مسکو توافقنامه‌ای را امضا کرده‌اند که به روس‌ها اجازه می‌دهد بمب‌افکن‌های راهبردی خود را در پایگاه شکاری «نوژه» همدان مستقر کنند. اینکه این بمب افکن‌ها از چه زمانی در پایگاه شکاری نوژه مستفر شده‌اند سوالی است که نه ایران و نه روسیه پاسخی به آن نداده‌اند اما روسیه اعلام کرده است که بمب‌افکن‌هایی که در ایران مستقر شده‌اند، تاکنون چند بار مواضع تروریست‌های داعش را در سوریه هدف حملات هوایی قرار داده‌اند. علاوه بر بمب‌افکن‌های دوربرد استراتژیک Tu-٢٢، جنگنده-بمب‌افکن‌های پیشرفته سوخو-٣۴ هم در پایگاه هوایی همدان مستقر شده‌اند و روز گذشته این جنگنده‌ها مواضع داعش و النصره در حلب، دیرالزور و ادلب را هدف قرار داده‌اند. هنوز تعداد این هواپیماهای جنگی اعلام نشده است. همزمان با انتشار این خبر، خبرگزاری اینترفکس اعلام کرد که وزارت دفاع روسیه درخواستی را به ایران و عراق فرستاده و از این کشورها خواسته است تا از حریم هوایی‌شان برای پرتاب موشک‌های کروز به سوریه استفاده کند. ژنرال ولادیمیر کومویدف، رییس کمیته دفاع مجلس دومای روسیه به اینترفکس گفته است که فکر می‌کنند ایران و عراق کریدور پرتاب موشک‌های کالیبر به سمت سوریه را فراهم خواهند کرد. نخستین دلیل اعلام شده برای استفاده روس‌ها از پایگاه نوژه جهت عملیات در سوریه، صرفه جویی در زمان و انرژی است. به گزارش راشاتودی، زمان پرواز جنگنده‌ها و بمب‌افکن‌های این کشور تا ۶٠ درصد کاهش یافته که هم از هزینه حملات ضد داعش کاسته و هم بر دقت این حملات می‌افزاید. بر این اساس، فاصله پروازی از فرودگاه نظامی «مُدزُک» در جنوب روسیه تا شهر «تدمر» در سوریه حدود ٢١۵٠ کیلومتر است که این فاصله از پایگاه نوژه به ٩٠٠ کیلومتر کاهش می‌یابد. دلیل این امر، مناسب نبودن پایگاه هوایی «حمیمیم» در «لاذقیه» برای فرود چنین بمب‌افکن‌هایی اعلام شده است. بمب‌افکن‌های TU-٢٢M٣ یکی از بزرگ‌ترین هواپیماهای جنگی در نوع خودش است. پیش از این نیز در جریان رفت‌و آمدهای وزرای دفاع ایران و روسیه بحث همکاری‌های گسترده‌تر و راهبردی‌تر دو کشور برای هدف قرار دادن تروریست‌ها در سوریه مطرح شده بود و دقیقا ٢۴ ساعت پیش از این اعلام خبری، وزارت دفاع روسیه رسما از ایران درخواست کرده بود تا از حریم هوایی ایران برای عبور موشک‌های کروز جهت هدف قرار دادن دقیق پایگاه‌های تروریست‌ها در سوریه استفاده کند.

نخستین شریک زمینی در خاورمیانه
روزنامه امریکایی نیویورک تایمز گزارش خود در این خصوص را اینگونه آغاز کرد: جنگنده‌های روسی روز سه شنبه از پایگاهی در ایران بلند شدند و به مواضع داعش و دیگر شبه نظامیان در سوریه حمله کردند. این اتفاق تحولی بسیار جدی در مبارزه نظامی روسیه در بحران سوریه است که اکنون شش ساله شده است. روسیه پیش از این هیچگاه از خاک کشوری در خاورمیانه برای پیشبرد حملات نظامی خود در سوریه استفاده نکرده بود. خبری که در خصوص استقرار بمب‌افکن‌های روسیه در ایران منتشر شده نشان از بالاترین سطح همکاری و هماهنگی میان ایران و روسیه دارد که از نظر جامعه بین‌المللی دو حامی بشار اسد به حساب می‌آیند.
انتشار این خبر درست یک روز پس از آن صورت گرفت که وزیر دفاع روسیه اعلام کرده بود که مسکو و واشنگتن در حال نزدیک شدن به یک توافق در خصوص سوریه هستند؛ توافقی که به گفته این مقام روس می‌تواند وضعیت در شهر شمالی حلب را تغییر داده و از حالت بن بست خارج کند. وزیر دفاع روسیه در این خصوص گفته بود: این توافق می‌تواند به ما کمک کند تا زمینه مشترکی برای همکاری بیابیم و با هم برای به ارمغان آوردن صلح در آن منطقه همکاری کنیم و مبارزه مشترکی را پیش ببریم. وزیر دفاع روسیه همچنین در ادامه تاکید کرده بود که نمایندگان روسی در مرحله بسیار جدی از گفت‌وگوها هستند. با این‌همه از سوی امریکایی‌ها گفته شد که بحث با روس‌ها همچنان ادامه دارد و توافقی نیز در دسترس نیست. مبارزه با داعش مساله‌ای است که هم روسیه و هم امریکا بر سر آن اتفاق‌نظر دارند اما دو‌طرف هنوز نتوانسته‌اند در خصوص ماهیت گروه‌های تروریستی به توافق برسند. در شرایطی که مذاکرات فشرده میان روسیه و امریکا ادامه دارد ایران و روسیه بر حجم همکاری‌های خود در چند ماه گذشته افزوده‌اند و یکی از انگیزه‌های علت افزایش این همکاری‌ها، برداشته شدن تحریم‌های ایران است که عملا دست و پای فعالیت‌های منطقه‌ای ایران را باز کرده است.

افزایش نقش ایران در منطقه
خبرگزاری رویترز با پوشش این خبر اعلام کرده است که همکاری مشترک نظامی ایران و روسیه به اندازه‌ای که مسکو از پایگاهی در ایران استفاده کند بر پیچیدگی اوضاع در خاورمیانه افزوده است. این حرکت روسیه نشان از عمق استراتژیک همکاری‌های این کشور با ایران دارد. از سپتامبر گذشته تاکنون که روسیه حملات خود به سوریه را آغاز کرده بود این نخستین‌باری است که این کشور از خاک یک کشور دیگر استفاده می‌کند. این اقدام روسیه می‌تواند تصویر ایران به عنوان یک بازیگر مرکزی و جدی در خاورمیانه را ارتقا ببخشد. علاوه بر این به دلیل کاهش مسافت بر تعداد و قدرت حملات روسیه نیز افزوده خواهد شد. در چند ماه گذشته از اجرای برجام ایران و روسیه بر حجم همکاری‌ها و بده‌بستان‌های نظامی افزوده‌اند و اخیرا روس‌ها با تاخیر چندساله سامانه دفاع موشکی اس ٣٠٠ را هم تحویل ایران داده‌اند. این رد و بدل‌های نظامی نشان می‌دهد که عزم دو طرف برای به نفع خود تغییر دادن موازنه بازی در صحنه میدانی سوریه افزایش یافته است. رویترز در ادامه می‌نویسد: سطح رابطه ایران و روسیه پس از برجام با سرعت بسیار زیادی در حال افزایش است. ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه ماه نوامبر به ایران سفر کرد و در این سفر دیدار بسیار مهمی با رهبر ایران داشت. پس از آن دیدار دو‌طرف از رابطه دوجانبه با هم با عنوان راهبردی نام بردند.
در جلسه محرمانه شورای امنیت چه گذشت؟
فارن پالیسی با انتشار خبر پرواز بمب‌افکن‌های امریکایی از خاک ایران همزمان مساله را به تنش میان روسیه و ترکیه متصل کرده و نوشته است: در حالی که روسیه و ایران در مبارزه با داعش به یک تیم بدل شده‌اند و هدف‌های مشترک در سوریه را نشانه می‌گیرند، برخی منابع از تنش دیپلماتیک میان آنکارا و مسکو خبر داده‌اند. ستون‌نویس فارن پالیسی در گزارشی اختصاصی از برخی جزییات جلسه‌ای محرمانه در شورای امنیت سازمان ملل پرده برداشته است. در این جلسه، سفیر روسیه در سازمان ملل از ترکیه به دلیل صدور مجوز این کشور برای عبور و مرور تروریست‌ها و انتقال تجهیزات نظامی از این کشور به خاک سوریه با لحن بسیار تندی انتقاد کرد. نویسنده این گزارش برای فارن‌پالیسی در ادامه افزود: آنچه در این جلسه گذشت نشان از تداوم تنش و اختلاف میان ترکیه و روسیه آن‌هم در روزهایی دارد که گفته می‌شود دو کشور تلاش می‌کنند رابطه خوب گذشته را احیا کنند. علاوه بر این انتقادهای خرد و کلان نظامی، دو کشور در خصوص سرنوشت بشار اسد هم اختلاف‌های بسیاری با هم دارند.

همکاری‌های راهبردی تهران – مسکو برای مبارزه با تروریسم
علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی روز گذشته در گفت‌وگو با خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران در خصوص آخرین تحولات سیاسی و امنیتی بحران سوریه گفت: با همکاری‌های سازنده و گسترده میان ایران، روسیه، سوریه و جبهه مقاومت شرایط برای تروریست‌ها بسیار دشوار شده و این روند با آغاز عملیات جدید و گسترده تا نابودی کامل آنها ادامه خواهد داشت. آتش‌بس با گروه‌هایی که هویت مشخصی ندارند و دایم برای فرار از قرارگرفتن در فهرست تروریست‌ها نام‌های جدید برای خود انتخاب کرده و به هیچ تعهدی پایبند نیستند، بی‌معنا است. جلو‌گیری از اقدام معارضان در سوءاستفاده از شهروندان به عنوان سپر انسانی باید به عنوان رویکردی غیر‌قابل‌اجتناب در ضربه زدن به گروه‌های تروریستی مورد توجه قرار گیرد. در این رابطه اقدامات مناسبی نیز تاکنون صورت گرفته و حتی ارسال کمک‌های غذایی و دارویی به مردم با وجود حملات کور و انتحاری تروریست‌ها متوقف نشده است. دبیر شورای عالی امنیت ملی در خصوص انتشار برخی خبرها مبنی بر استفاده روسیه از فضای هوایی ایران گفت: همکاری‌های تهران – مسکو برای مبارزه با تروریسم راهبردی است و ما در این رابطه تبادل ظرفیت و امکانات داریم. در عین حال کیوان خسروی، سخنگوی شورای عالی امنیت ملی گفت: همکاری‌های راهبردی جمهوری اسلامی ایران، روسیه، سوریه و جبهه مقاومت علیه جریان تروریسم تکفیری در سوریه از مدتی قبل آغاز شده و در مسیر فزاینده‌ای در حال جریان است. خسروی افزود: تفاوت این همکاری‌ها را بیشتر در دستیابی به نتایج واقعی در میدان‌های عملیاتی می‌توان مشاهده کرد؛ به طور طبیعی همکاری‌هایی که ابعاد راهبردی دارد بدون مشارکت جدی کشورهای مشارکت‌کننده و تبادل ظرفیت‌ها و امکانات نمی‌توانست نتایج مطلوبی در پی داشته باشد. وی گفت: از آغاز این همکاری‌ها با جلسات، دیدارها و رفت و آمدهای متعددی که در سطوح عالی سیاسی، ‌امنیتی و فرماندهان نظامی این کشورها انجام شده است، تشریک مساعی دقیق و مناسبی با توجه به منافع مشترکی که در این همکاری‌ها وجود دارد میان سه کشور انجام شده است. خسروی افزود: ‌در این چارچوب ظرفیت‌های نظامی، ‌اطلاعاتی، فرماندهی، ‌آموزشی و سرزمینی کشورهای عضو در اختیار این همکاری‌ها قرار گرفته است که این تبادل ظرفیت به تناسب پیشرفت در میدان‌های عملیاتی انجام و متناسب با موفقیت‌ها در طول همکاری‌ها تصمیم‌گیری می‌شود.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

تدبیر : چهارشنبه، ۲۷ مرداد ۱۳۹۵ ۲۲:۰۹
منبع: دیپلماسی ایرانی
نگرانی آمریکا از ائتلاف احتمالی روسیه، ایران و ترکیه
خاورمیانه در انتظار تحول جدید؟
واشنگتن آنکارا را از دست می‌دهد؟
آمریکا تلاش دارد ترکیه را در اردوگاه غرب حفظ کند؛ چرا که بدون ترکیه حضور ایالات متحده در منطقه عمیقا کمرنگ خواهد شد.
نگرانی آمریکا از ائتلاف احتمالی روسیه، ایران و ترکیه/ خاورمیانه در انتظار تحول جدید؟/واشنگتن آنکارا را از دست می‌دهد؟
پس از دیدارهای دو جانبه یک هفته گذشته مقام های روسی ـ ترکیه ای، ایران ـ روسیه، و ترکیه ـ ایران، گمانه زنی ها درباره احتمال تشکیل ائتلاف روسیه، ایران و ترکیه بالا گرفته است. تحولی که به اعتقاد برخی از ناظران سیاسی در صورت تحقق باید واشنگتن را نگران کند.

خبرگزاری تاس می نویسد، گرایش فعلی برای همکاری روسیه با ایران از یک سو، و چرخش به سوی ارتباط بهتر با رقیب منطقه ای تهران، ترکیه از سوی دیگر برخی تحلیلگران را نسبت به در پیش گرفتن یک استراتژی سه جانبه جدید که احتمالا تاثیرات به سزایی بر تحولات منطقه خاورمیانه خواهد داشت امیدوار کرده است.

تعامل سیاسی تاکتیکی و بهبود چشمگیر تعاملات اقتصادی در اولویت سه کشور قرار دارد. اما اگر حتی این گونه باشد همین بهبود روابط میان مسکو، آنکارا و تهران می تواند نقش مثبتی برای غلبه بر بحران هایی منطقه ای از جمله داشته باشد. دیدار هفته گذشته ولادیمیر پوتین و رجب طیب اردوغان در سن پترزبورگ توجه های بسیاری را به خود جلب کرد. به ویژه اینکه روز پیش از این دیدار نیز دیدار سه جانبه ای میان روسیه، ایران و جمهوری آذربایجان در باکو برگزار شده بود. روسیه از یک طرف به دنبال حل و فصل اختلافات خود با ترکیه است و از طرف دیگر به دنبال توسعه روابط با تهران است. همچنین به نظر می رسد که آنکارا و تهران به عنوان دو رقیب منطقه ای در طول تاریخ ابایی ندارند که گام هایی را برای نزدیکی هر چه بیشتر به سوی یکدیگر بردارند. اردوغان زمان کوتاهی پس از کودتای نافرجام در این کشور گفت: «ما در نظر داریم که با ایران و روسیه برای رسیدگی به چالش های منطقه ای شانه با شانه هم همکاری کنیم تا بتوانیم صلح و ثبات را بار دیگر به منطقه بازگردانیم.»

همه چیز تاکتیک است نه استراتژی
ولادیمیر ساژین، کارشناس موسسه مطالعات آکادمی علوم روسیه می گوید: «در حال حاضر عوامل مشخصی وجود دارد که باعث می شود تا ترکیه، ایران و روسیه در یک جبهه مشترک قرار بگیرند. مشخصا آن چه در ذهن داریم اقتصاد نیست. البته کاملا بدیهی است که اقتصاد بسیار مهم است و این مساله را در فرایند بهبود روابط های دوجانبه دخیل می دانم. اما این یک اقتصاد سه جانبه اقتصادی نیست که دلایل بسیاری هم دارد. این ارتباط سه جانبه در بهترین حالت یک اتحاد تاکتیکی است و دلیلش هم این است که ایران، ترکیه و روسیه در روابط خود با غرب و ایالات متحده مشکلات مشخصی دارند.»

ساژین می گوید: «اگر کسی به منافع اقتصادی این کشور نگاهی بیندازد باید به خاطر داشته باشد که روسیه، ایران و آذربایجان (میزان نشست باکو) کشورهایی هستند که نفت و گاز تولید و صادر می کنند. آنها در شرایطی که وضعیت قیمت نفت در بازارهای جهانی مساعد نیست می توانند همکاری های خوبی داشته باشند. در این میان نقش ترکیه نیز به عنوان کشوری که انتقال دهنده نفت و گاز به غرب است نیز می تواند چشمگیر باشد. با این حال فکر نمی کنم که این مثلث (اگر آذربایجان را در نظر بگیریم مستطیل) اهمیت استراتژیک داشته باشد.»

این کارشناس روابط بین الملل با این حال عقیده دارد که تعامل روسیه، ایران و ترکیه می تواند تاثیر مشخصی بر شرایط سوریه داشته باشد. وی در این باره می گوید: «برخلاف ایران که روسیه همواره در بحران سوریه در کنار آن ایستاده است، ترکیه موضعی کاملا متضاد دارد. در اینجا با نزدیکی ترکیه به ایران و روسیه ممکن است که شاهد تغییراتی در مواضع آنکارا باشیم اما این تغییر مواضع احتمالا دامنه مشخصی خواهد داشت که دلیلش وجود مساله کردها و ترکمن هاست، کسانی که در سوریه و عراق ساکن هستند.»

به اعتقاد ساژین، با توجه به شناختی که از رجب طیب اروغان وجود دارد بعید است که رییس جمهوری ترکیه در مورد حمایت روسیه از کردهای سوریه کاملا از موضع انتقادی خود عقب نشینی کند. با این حال برخی گشایش ها امکان پذیر است، مثلا مذاکره میان مسکو و آنکارا بر سر این اختلافات. که البته همین آغاز گفت وگوها هم تحول بسیار مثبتی است.»

این ائتلاف احتمالی اگر اقدامی تاکتیکی هم باشد برای واشنگتن اهمیت زیادی دارد. پایگاه خبری جویش پرس نیز در گزارشی با اشاره به گمانه زنی ها درباره تشکیل ائتلاف سه جانبه روسیه، ایران و ترکیه می نویسد، هنوز مشخص نیست که چه کسی باید از رویگردانی ترکیه به عنوان یکی از اعضای ناتو همراه شدن با سوریه و ایران نگران باشد: تل آویو یا واشنگتن؟ قطعا ایالات متحده در صورت تشکیل این ائتلاف بیشتر متضرر خواهد شد. چرا که به لحاظ سنتی سیاست خارجی ایالات متحده در خاورمیانه بر سه پایه عربستان سعودی، ایران و ترکیه استوار بوده است.

تا زمانی که این قدرت منطقه ای در اردوگاه غربی باشد دستکاری های روسیه در منطقه کاهش یافته و نمی تواند چندان موثر باشد. زمانی که ایران در پی انقلاب جمهوری اسلامی در سال ۱۹۷۹ (برای آمریکا) از دست رفت، واشنگتن تلاش کرد تا عراق را جایگزین این پایه از دست رفته کند. اما عراق هیچ گاه نتوانست جای خالی ایران را برای آمریکا پر کند. به همین دلیل است که ایالات متحده قویا تلاش دارد تا ترکیه را در اردوگاه غرب حفظ کند، چرا که بدون ترکیه حضور ایالات متحده در منطقه عمیقا کمرنگ خواهد شد.
————————————

تدبیر : پنجشنبه، ۲۸ مرداد ۱۳۹۵ ۱۱:۴۴
بازتاب حضور جنگنده‌های روسیه در همدان در رسانه‌های خارجی
رسانه‌های غربی نگاه متفاوتی به استقرار جنگنده‌های روسی در همدان داشتند.
بازتاب حضور جنگنده‌های روسیه در همدان در رسانه‌های خارجی
به گزارش تدبیر ، فایننشال تایمز در گزارشی نوشته است: استفاده از پایگاه همدان نه تنها نفوذ منطقه ای روسیه بلکه فشار بر واشنگتن را در هماهنگی عملیات نظامی در سوریه با مسکو را افزایش میدهد. علاوه برآن این امر از اولویت لجستیکی برخوردار است. در ادامۀ این گزارش آمده است: استفاده از پایگاه همدان موجب کاهش قابل ملاحظه فاصله برای عملیات بمب افکن های روسیه می شود. علیرغم دوران تقابل بین روسیه و ایران، تهران علاقمند به استفاده از مسکو به مثابه مقابله با نقطه ضعفش در مقابل واشنگتن است.

گفتنی است طی دوماه گذشته روسیه تحرکات دیپلماتیکش در سطح منطقه و پیرامون سوریه را افزایش داده است. به همین دلیل مقامات روسیه در همین راستا با همتاهای ایرانی، سوریه ای و ترکیه ای دیدار کردند.

در همین راستا نشریه تلگراف نوشته است: اینکه ایران برای اولین بار پس از انقلاب ۱۹۷۹ به یک قدرت خارجی اجازه انجام عملیات از خاکش را داد، گویای اتحاد بین مسکو و تهران در راستای حفظ ساختارهای سیاسی سوریه و جلوگیری از فروپاشی این کشور است و می توان گفت که با این تصمیم اکنون ارتش روسیه در دو کشور خاورمیانه حضور دارد.

روزنامه گاردین نیز ضمن اشاره به تحول مهم در همکاریهای روسیه – ایران در حوزۀ سوریه در این باره می نویسد: شاشانک جوش کارشناس ارشد انستیتوی سلطنتی نیروهای مشترک لندن این واقعه را بی سابقه خواند. او گفت: آمادگی پذیرایی از خارجیان در سرزمین نفتی ایران، قدم بزرگ دیپلماسی و سیاسی محسوب می شود.