زمینه رشد داعش را نه فقط دوستانش بلکه بسیاری از مخالفانش فراهم کرده اند. فقط پول سعودی و کمک ترکیه و طرح های قدرتهای خارجی در سوریه و عراق برای برآمد داعش کافی نیست. این گروه موحش هم به سرباز و فدایی نیاز دارد. ….

روشنگری:
زمینه رشد داعش را نه فقط دوستانش بلکه بسیاری از مخالفانش فراهم کرده اند. فقط پول سعودی و کمک ترکیه و طرح های قدرتهای خارجی در سوریه و عراق برای برآمد داعش کافی نیست. این گروه موحش هم به سرباز و فدایی نیاز دارد. همانطورکه استبداد مذهبی در ایران از دل استبداد سلطنتی برخاست و فرزند خلف آن محسوب میشود، داعش هم از سرکوب و تبعیضی که نیروهای مخالفش اعمال میکنند برای سرباز گیری بهره برداری میکند و میدان برای داعش در این رابطه بسیار گسترده است. از کشورهای بلازده سوریه و عراق و لیبی تا بانلیو ها فقیرنشین پاریس. این هم یک نمونه دیگر در صحرای سینا که نتیجه سرکوب های ارتش سیسی را به روشنی به نمایش میگذارد.

داعش در صحرای سینا
** کشته های ناشی از عملیات ضدتروریستی از ۱۲مورد در سال ۲۰۱۲ به ۳۰۰۰ مورد در سال جاری رسیده است. بازداشت ها که اغلب با شکنجه همراه است، از ۱۶ مورد در سال ۲۰۱۱ به بیش از ۳۶۰۰ در سال ۲۰۱۵ رسیده است.
عبدل الفتاح السیسی بعد از سقوط جت مسافری روسیه برفراز شبه جزیره سینا در ۳۱ اکتبر امسال – که آشکارا ناشی از بمبگذاری درون هواپیمابود- گفت: « به من اعتماد کنید، اوضاع در سینا – بویژه در این منطقه خاص – تحت کنترل کامل ماست.» اما ارقام نشان دهنده چیز دیگری است. به گفته « انستیتوی تحریر در رابطه با سیاست خاورمیانه»مستقر در واشینگتن، حملات پیکارجویان در سال جاری به ۳۵۷ مورد افزایش یافته است که ده برابر سال ۲۰۱۲- یک سال قبل از به قدرت رسیدن سیسی -است.
چهار عملیات عمده ارتش، هریک خشن تر از قبلی، تعداد زیادی کشته برجا گذاشته است. بنا بر گزارش موسسه مزبور، کشته های ناشی از عملیات ضدتروریستی از ۱۲مورد در سال ۲۰۱۲ به ۳۰۰۰ مورد در سال جاری رسیده است. بازداشت ها که اغلب با شکنجه همراه است، از ۱۶ مورد در سال ۲۰۱۱ به بیش از ۳۶۰۰ در سال ۲۰۱۵ رسیده است. عمارصالح جوده شهردار سابق العریش بزرگ ترین شهر سینا- و واسطه بین دولت و قبایل بدوئن – از جمله زندانیان است. ارتش مصر میگوید آخرین تهاجم آن که «عملیات حق شهدا» نامگذاری شده بود به مرگ بیش از ۵۰۰ پیکارجو منجر شده است. علیرغم این تعداد کشته، تعداد رده های پائین پیکارجویان به نظر میرسد همچنان رو به رشد دارد.

منازعه از شورش کم دامنه بدوئن ها آغاز شد که مصائب ناشی از فقر شان آن را مشتعل کرده بود. حالا سینا تبدیل شده است به میدان پیکار برای دولت اسلامی « داعش»، و شیوه های خشونت آمیز ارتش به نظر میرسد بسیاری از اعضای ۴۰۰۰۰۰ بدوئن سینا را به آغوش جهادی ها می اندازد. یک تحلیلگرمیگوید:« رهبران نظامی مصر سرشان را مثل کبک در برف فروکرده اند. آنها میگویند ما با عملیات بزرگ ضد شورشی مان قلب مردم را به دست می آوریم. در حالیکه با روش تنبیه دسته جمعی بر تعداد دشمنان خود میافزایند. »

در شمال، ارتش صدها تونل قاچاق تامین کالا برای غزه را که تاکنون منبع اصلی اقتصاد بدوئن ها بود ویران کرده است. ارتش محل اقامت مردم در مرزها را با خاک یکسان کرده که به کوچ ده هزارتن از مردم انجامیده است. از طرف دیگر ارتش در قسمت شمالی سینا خانه ها را زیر آتش توپ های سوار برتانک قرار داده است تا بدوئن ها را به شهرهای که تحت کنترلش است براند. داعش «دولت اسلامی» به نوبه خود تسلطش برمناطق روستایی را تقویت میکند: پیکارجویان جزوه هایی منتشر کرده اند که از مردم میخواهد قبل از کاشت زمین های خود از آنها مجوز دریافت کنند.
در اول ماه جولای، پیکارجویان داعش شیخ زوید دومین شهر بزرگ شمال سینا را در مدت کوتاهی در اختیار خود در آوردند. محمد جمعه محقق مرکز مطالعات سیاسی و استراتژیک الاهرام در قاهره میگوید:« حمله به شیخ زوید نشان دهنده توسعه قابل توجه قابلیت های آنها و به کارگیری تکنیک هایی است که در عراق آموخته اند. »

ارتش فقط بعد از اینکه اقدام به بمباران فرشی شهر نمود توانست آن را بازپس بگیرد. حالا احتمالا جنگجویان داعش به طرف دره نیل برمیگردند و این خطر که خشونت تاکنون متمرکز در حاشیه ها در قلب مصر مشتعل شود افزایش می یابد. در ۹ نوامبر دولت، اشرف حسنین الغارابلی یکی از رهبران داعش را در حین گذربا خودرو از قاهره به قتل رساند. عملیات سال جاری که به او نسبت داده شده است عبارتند از قتل دادستان کل مصر، بالاترین مقامی که از سال ۱۹۹۰ تاکنون ترور شده است، بمبگذاری در کنسولگری ایتالیا، و بریدن سر نقشه بردار اهل کرواسی.

بریتانیا و سایر دولت ها تامین امنیت هتل های شرم الشیخ برای توریست ها را بر عهده دارند، ولی نشانه هایی وجود دارد مبنی بر اینکه پیکارجویان به جنوب سینا هم نفوذ کرده اند. « ۱۹ کشیش بودایی» در سن کاترین که زمانی یکی از مراکز کلیدی جلب توریست در پای کوه سینا بود، چندین بار هدف حمله قرار گرفته که ناکام مانده است. حمله به یک اتوبوس توریستی در فوریه و عملیات انتحاری در ماه مه ۲۰۱۴ که هردو مورد در جنوب سینا روی داد باعث خالی شدن بخش بزرگی از مراکز توریستی اطراف شرم الشیخ شده است. این نوع حملات به صنعت توریسم، وضعیت مالی دولت را بیش از پیش تضعیف میکند .در آمد توریسم در مصر در سال گذشته مالی به ۷٫۸ میلیارد دلار کاهش یافت ، ۲۲ درصد کمتر از زمانی که سیسی برای نخستین بار قدرت را در دست گرفت، و ۴۰ درصد کمتر از آخرین سال دیکتاتوری حسنی مبارک. این تناقض وضعیت کنونی است. در شرایط عدم وجود امنیت، ایجاد اشتغال برای سیسی دشوارخواهد بود. از طرف دیگر بدون ایجاد اشتغال که بتواند بیزاری بدوئن ها را کاهش دهد، او قادر به بهبود وضعیت امنیتی نخواهد بود.

منبع: اکونومیست ۱۴ نوامبر ۲۰۱۴