یک هفته پس از سرنگونی یک جنگنده روسیه توسط هواپیماهای ارتش ترکیه، باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا، دو کشور را ترغیب کرده است در جهت کاهش تنش گام بردارند. ….

بی بی سی:
آقای اوباما پس از گفت‌وگو با رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه در اجلاس تغییرات اقلیمی پاریس همچنین بار دیگر بر حمایت کشورش از “حق ترکیه برای دفاع از خود و آسمان خود” تاکید کرد. اما او افزود که روسیه و ترکیه باید برای “تنش زدایی” تلاش کنند. آقای اوباما در اشاره ای به “گروه دولت اسلامی” (داعش) گفت:‌ “همه ما یک دشمن مشترک داریم. می خواهم اطمینان حاصل کنم که بر این تهدید تمرکز می کنیم.” او افزود:‌ “ترکیه متحد ناتو است. و ما کاملا به امنیت و حق حاکمیت ترکیه متعهدیم. ما در مورد اینکه ترکیه و روسیه چطور می توانند برای کاهش تنش با هم کار کنند و یک مسیر دیپلماتیک برای حل مساله بیابند صحبت کردیم.” او یک روز پیشتر در پاریس با ولادیمیر پوتین رهبر روسیه هم گفت‌وگو کرده بود.

اشتون کارتر وزیر دفاع آمریکا روز سه شنبه گفت که ترکیه باید بیشتر برای مقابله با داعش تلاش کند، و گفت که این کشور به طور موثری مرزهایش را برای متوقف کردن تحرکات جنگجویان این گروه کنترل نکرده است. او که در واشنگتن صحبت می کرد ترکیه را ترغیب کرد که “هم در آسمان و هم در زمین” بیشتر با این گروه بجنگد.

آقای اردوغان هم پس از ملاقات با رئیس جمهور آمریکا با خبرنگاران صحبت کرد. او گفت که دولتش می خواهد از تنش بکاهد و “مصمم است با همان شدت به نبرد” با داعش ادامه دهد. آقای اوباما و آقای اردوغان در میان ۱۵۰ رهبری هستند که در گفت‌وگوهای تغییرات آب و هوایی در پاریس شرکت دارند. آقای اردوغان بار دیگر انتقاد از حملات هوایی روسیه به شورشیان ترکمان در شمال شرقی سوریه را تکرار و شکایت کرد این ناحیه “به طور مستمر بمباران می شود.”

مسکو می گوید که ترکیه جنگنده سوخوی-۲۴ را روز ۲۴ نوامبر در آسمان سوریه سرنگون کرد. ترکیه می گوید که هواپیما وارد حریم هوایی اش شده بود و پیش از شلیک مکررا به آن اخطار داد.
روسیه اصرار می ورزد که هواپیما از مرز نگذشته بود و پیشاپیش آمریکا را از مسیر پرواز آگاه کرده بود. وزارت خارجه آمریکا بعد از ظهر دوشنبه گفت که شواهد این کشور و ترکیه نشان می دهد که جنگنده روسی علیرغم اخطارهای مکرر وارد آسمان ترکیه شده بود. یک خلبان روسی کشته اما خلبان دیگر نجات داده شد. همچنین یک تفنگدار دریایی روسیه در جریان عملیات نجات خلبان ها کشته شد.

‘مامن تروریستی’
روسیه از متحدان نزدیک بشار اسد رئیس جمهور سوریه است و از پایان سپتامبر حملات هوایی به مواضع شورشیان از جمله داعش را شروع کرد. با این حال آقای اوباما گفت انتظار دارد روسیه در نهایت قانع شود که آقای اسد باید قدرت را ترک کند. او گفت که انتظار چرخشی “۱۸۰ درجه ای” در استراتژی روسیه در هفته های آینده را ندارد اما در ماه های آینده ممکن است “تغییری در محاسبات” روسیه اتفاق بیافتد.

ترکیه که شدیدا با آقای اسد خصومت دارد به نادیده گرفتن تردد پیکارجویان اسلام گرا از خاک خود به سوریه متهم شده است. ترکیه بخشی از ائتلافی بین المللی است که داعش را در عراق و سوریه هدف می گیرد و هرگونه ارتباطی با داعش را تکذیب می کند، با این حال تا چند ماه قبل تمایلی به ایفای نقشی فعال در ائتلاف ضدداعش نشان نمی داد. این کشور ابتدا سه ماه قبل – در ماه اوت – اجازه استفاده ائتلاف تحت رهبری آمریکا از پایگاه هوایی اینجرلیک را داد.

روسیه در ارتباط با سقوط هواپیمایش تحریم هایی اقتصادی بر ترکیه اعمال کرد که از جمله شامل محدود شدن واردات مواد غذایی از ترکیه و پایان سفر بدون ویزاست. آقای پوتین روز دوشنبه ترکیه را متهم کرد که انگیزه اش از سرنگونی هواپیما حفاظت از تجارت نفتی با گروه دولت اسلامی بوده است. داعش از طریق فروش نفت از میادین تحت کنترل خود در شمال شرقی سوریه و غرب عراق، درآمد زیادی کسب می کند. بخشی از این نفت به دولت اسد فروخته می شود و بخشی هم از طریق دلالان به ترکیه قاچاق می شود. آقای اردوغان تاکید کرده است که دولتش با داعش تجارت نفتی ندارد. آقای پوتین همچنین ترکیه را به پناه دادن به “سازمان های تروریستی” که در “مناطق مختلف روسیه از جمله شمال قفقاز” عملیات می کنند متهم کرد. دولت روسیه پیشتر گفته بود که هواپیمای سوخو-۲۴ به “تروریست هایی” که از شمال قفقاز آمده بودند حمله می کرد. ترکیه و روسیه مناسبات تجاری مهمی دارند. روسیه بزرگترین شریک تجاری ترکیه است. بیش از سه میلیون توریست روسی سال گذشته به ترکیه سفر کردند.