بازار سیگار ایران و وضعیت مبهم فیلیپ موریس تولیدکنندۀ سیگار مارلبرو

وزیر صنعت، معدن و تجارت ایران با تکذیب “صهیونیستی” بودن شرکت فیلیپ موریس (تولیدکنندۀ سیگار مارلبرو)، گفت که این شرکت برای فعالیت رسمی در ایران مجوز گرفته است. اما نمایندگان شرکت، این خبر را تکذیب کرده‌اند. بحث ایجاد نمایندگی رسمی فیلیپ موریس در ایران حداقل از ده سال پیش مطرح شده است. ….

رادیو فرانسه:

شرکت فیلیپ موریس (تولیدکنندۀ سیگار مارلبرو)
شرکت فیلیپ موریس (تولیدکنندۀ سیگار مارلبرو)

محمدرضا نعمت‌زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت در پاسخ به پرسش‌های خبرگزاری مهر در مورد رسمی بودن یا نبودن نمایندگی فیلیپ‌موریس در ایران، اظهارات متناقضی داشت. او گفت: “این باید در آینده تحقق پیدا کند”.
اما وزیر صنعت سپس صریحاً می‌گوید: “ما نامۀ مجوز را به نمایندۀ این شرکت اعطا کرده‌ایم”.
در مقابل، شرکت فیلیپ موریس در تماس با شبکۀ  بی.بی.سی. صدور هر گونه مجوز وزارت صنعت و معدن را برای تاسیس شرکت فیلیپ موریس در ایران تکذیب کرده است.

با اینحال، محمدرضا نعمت‌زاده به طور غیرمستقیم ادعای فیلیپ موریس را رد می‌کند و انکار مسئولان شرکت را ناشی از وجود خطر تحریم‌ها می‌داند. نعمت‌زاده می‌گوید: “اگر آنها به صورت رسمی اعلام کنند که وارد بازار ایران شده و نمایندگی ایجاد کرده‌اند، به طور قطع از سوی کشورهای غربی جریمه خواهند شد”.

شرکت فیلیپ‌موریس که از جمله سیگار مارلبورو را تولید می‌کند، یک شرکت بین‌المللی است که مراکز اصلی مدیریت آن در نیویورک و شهر لوزان (سوئیس) قرار دارد.

ماهیت “صهیونیستی” فیلیپ موریس
بحث فعالیت رسمی شرکت فیلیپ موریس در ایران تازگی ندارد. به نوشتۀ خبرگزاری ایسنا “پیش از سال ١٣٨۴ قرار بود سیگار مارلبورو به صورت رسمی وارد ایران شود و حتی عقد قرارداد رسمی برای تولید داخلی آن نیز برنامه‌ریزی شده بود. اما از سال ١٣٨۴ بحث صھیونیستی بودن تولیدکنندۀ این سیگار مطرح شد و از آن زمان تاکنون ابھامات در این زمینه ادامه دارد”.

سید محمود ابطحی که در اواخر دهۀ هشتاد خورشیدی مدیرعامل شرکت دخانیات بود و سال گذشته فوت کرد، سه سال قبل گفته بود که کناره‌گیری‌اش از شرکت دخانیات با پروندۀ فیلیپ‌موریس ارتباط داشته است. او به خبرگزاری فارس گفته بود: “با توجه به این که دستگاه‌های اطلاعاتی کشور اعلام کرده بودند که شرکت فیلیپ موریس، ماهیت صهیونیستی دارد، ما با معامله با این شرکت و واردات رسمی سیگار مارلبورو مخالفت کردیم اما این مسأله به مذاق برخی خوش نیامد و سرانجام، من از مدیریت شرکت دخانیات کناره‌گیری کردم”.
ابطحی گفته بود “یک گروه منفعت‌طلب دنبال این بودند که مجوز مربوط به این کار را دریافت، و مارلبرو را رسماً به کشور وارد کنند… برخی گروه‌ها، شرکت دخانیات را در فشار قرار داده بودند”.
ابطحی در سال ١٣٩٠ از شخصی به نام العقیلی به عنوان کسی یاد کرد که “نمایندگی مادام‌العمر سیگار مارلبرو در ایران را از فلیپ‌موریس اخذ کرده است”.
سید محمود ابطحی یک سال قبل هنگام بازدید از یک کارخانۀ سیمان درگذشت.

علاوه بر العقیلی، خبرگزاری‌های ایرانی از شرکتی به اسم “انتظار ایرانیان” نیز به عنوان عامل اصلی بازار سیگار سخن برده‌اند. خبرگزاری فارس در سال ١٣٨٧ نوشت که این مؤسسه که مدیرعامل آن ویدا لاهوتی و رئیس هیئت مدیرۀ آن سید حسن موسوی نام دارند، “تقاضایی را به دولت ارائه داده است تا برای جلوگیری از قاچاق سیگار مارلبورو، از مجاری قانونی و تحت نظارت شرکت دخانیات ایران اقدام به واردات این سیگار کند”.

نام سعید العقیلی نیز چند ماه قبل در ارتباط با بابک زنجانی بار دیگر مطرح شد. وی دلال بین‌المللی و همچنین “دلال سیگار کمپانی ار.جی. رینولدز” معرفی شده است.
ار.جی. رینولدز یکی دیگر از تولیدکنندگان بزرگ سیگار دنیاست که از جمله صاحب مارک یا برند “وینستون” است.

مصرف سالانۀ سیگار در ایران حدود ۶٠ میلیارد نخ و حجم کل بازار با تقریب فراوان، بین ٣ تا ٧ میلیارد دلار برآورد شده است.
به نظر می‌رسد که در حال حاضر این بازار بسیار پر منفعت، به میدان رقابتی خشن برای  واردکنندگان قانونی و غیرقانونی تبدیل شده باشد.

خبرگزاری ایسنا از قول یک “کارشناس دخانیات” می‌نویسد: “در صورتی که سیگار مارلبورو به صورت رسمی وارد کشور شود، سھم سایر برندھا در بازار سیگار ایران به شدت کاھش خواھد یافت و به ھمین دلیل عده‌ای با طرح مسائلی مانند ابھام در ماھیت تولیدکنندۀ این سیگار قصد دارند مانع ورود رسمی و حتی تولید داخل آن شوند”.

متاسفانه بخش دیدگاه‌های این مطلب بسته است.