یک وب‌سایت خبری-تحلیلی منطقه‌ای که اخبار ایران، سوریه و روسیه را به طور ویژه مورد بررسی قرار می‌دهد، به نقل از منابعی “مطمئن”، از توافق پنهانی میان علی خامنه‌ای و حسن روحانی در دیدار دو هفته قبل‌شان خبر داد. ….

تقاطع:
وب‌سایت ای.اِی ورلدویو (EA WorldView) در گزارشی به قلم اسکات لوکاس*، تحلیل‌گر ارشد خود، نوشت که رهبر و رییس جمهوری اسلامی به توافقی با یکدیگر دست یافته‌اند که بر اساس آن، علی خامنه‌ای در برابر تندروهای داخل ایران، از تفاهم‌نامه هسته‌ای ژنو و گفتگوهای آینده میان دولت روحانی و شش قدرت جهانی، محافظت خواهد کرد و در مقابل حسن روحانی نیز متعهد شده که از پیگیری اقداماتش در حوزه‌ی آزادی‌های سیاسی و فرهنگی خودداری کند.

بر اساس این گزارش، روحانی هم‌چنین متعهد شده که خواست آزادی زندانیان سیاسی از جمله رهبران زندانی جنبش سبز را دنبال نکند. نویسنده‌ی این گزارش، با تاکید بر این‌که در صداقت منابع خود تردیدی ندارد نوشته که آن‌ها اطلاعات قابل اتکایی از دیدار خامنه‌ای و روحانی در اختیار وی قرار داده‌اند.
به نوشته‌ی اسکات لوکاس، این دیدار دو هفته قبل و پس از آن صورت گرفته که مجلس شورای اسلامی در ایران، به دو وزیر علوم و ارشاد، کارت زرد نشان داد. کارت زرد به علی جنتی، به دلیل اظهارات و اقدامات او در خصوص آزادی اینترنت و آوازخوانی زنان بود.

این گزارش خاطرنشان کرده که اولویت فوری روحانی در دیدار با خامنه‌ای، این بود که مخالفانش در مجلس شورای اسلامی، گفتگوها بر سر اجرایی کردن توافق هسته‌ای موقت ماه نوامبر را از ریل خارج نکنند. در آن زمان مجلس شورای اسلامی تهدید کرده بود که در صورت تصویب تحریم‌های جدید در کنگره‌ی آمریکا، طرحی را به تصویب خواهد رساند که دولت را موظف به غنی‌سازی ۶۰ درصدی اورانیوم خواهد کرد. عددی که هرچند که بزرگی آن نمادین بود، اما می‌توانست دستاویز آن‌ دسته از مخالفان توافق ژنو در آمریکا و اسراییل قرار بگیرد که معتقدند جمهوری اسلامی  اجرای تعهدات خود در این توافق، جدی نیست.

به گفته‌ی منابع این گزارش، روحانی به خامنه‌ای گفته است: «به من اعتماد و باور داشته باشید تا همه چیز را کنترل کنم.»

خامنه‌ای هم در پاسخ گفته که در خصوص جزییات توافق ژنو تردیدهایی دارد و با تمام مفاد آن موافق نیست. اما بعد از آن‌که روحانی به وی اطمینان داده که همراه با تیم مذاکره‌کننده‌ی هسته‌ای برای پاسخ دادن به سوالاتش در «خدمت» او هستند، رهبر جمهوری اسلامی گفته که به تندروها خواهد گفت که پیرامون موضوع هسته‌ای فشاری به دولت وارد نکنند.

در مقابل، روحانی نیز گفته که از وعده‌هایش در خصوص آزادی‌های فرهنگی، مانند رفع فیلتر وب‌سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی، دست خواهد کشید تا در رابطه‌ی دولت و مجلس، خللی وارد نکند.

این عقب‌نشینی روحانی در حالی صورت گرفته که او پیش‌ از این دیدار هم در خصوص بازداشت فعالان فرهنگی و حوزه موسیقی سکوت کرده بود. دولت در دو هفته‌ی اخیر در برابر لغو شماری از نشست‌های فرهنگی مانند جشن یلدای مجله چلچراغ و نشست ماهانه کانون نویسندگان ایران نیز موضعی نگرفته است.

به نوشته‌ی “ای.اِی ورلدویو”، روحانی در دیدار با خامنه‌ای هم‌چنین از وعده‌ی مهم انتخاباتی‌اش برای پیگیری آزادی زندانیان سیاسی و به طور ویژه، میرحسین موسوی، مهدی کروبی و زهرا رهنورد که از سه سال قبل در حبس خانگی به سر می‌برند، چشم‌پوشی کرده است.
بدین ترتیب به نظر می‌رسد که معامله رهبر و رییس جمهوری اسلامی بر اولویت محافظت از توافق هسته‌ای انجام گرفته که از روز ۲۰ ژانویه (۳۰ دی) اجرای مفاد آن آغاز شده و قرار است ادامه‌ی گفتگوها بر سر رسیدن به یک توافق جامع از نیمه‌ی فبریه آغاز شود.
در این میان، به نظر می‌رسد که هرچند روحانی از پیگیری آزادی‌‌ زندانیان سیاسی دست کشیده، اما فشارها از سوی مجلس بر روی اعضای کابینه‌اش کاهش نیافته است چرا که هفته‌ی آینده ۴ وزیر کابینه برای پاسخ‌گویی به اعضای مجلس باید راهی بهارستان شوند. از جواد ظریف و رضا فرجی دانا گرفته تا بیژن نام‌دار زنگنه، وزیر نفت که این روزها وظیفه‌ی مهم جلب سرمایه‌گذاری خارجی در حوزه‌ی نفت و گاز را بر عهده دارد.

فشاری که این تردید را ایجاد می‌کند که شاید عناصری چون سپاه پاسداران، نگران از دست دادن درآمد و نفوذ خود در حوزه‌ی نفت و گاز درنتیجه‌ی بازگشت کمپانی‌های بزرگ خارجی باشند.

——————————————

* اسکات لوکاس، استاد “مطالعات آمریکایی” در دانشگاه بیرمنگهام انگستان است. او که تخصصش در سیاست خارجی آمریکا و بریتانیا است تا کنون، هفت کتاب، بیش از ۳۰ مقاله‌ی مهم را نوشته و یا ویراستاری کرده است. لوکاس، پیش‌تر، به عنوان روزنامه‌نگار با روزنامه‌‌های گاردین و ایندیپندنت بریتانیا هم‌کاری می‌کرده است.