اقشار کم‌ درآمد صاحب مسکن می‌شوند؟

دکتر فریبرز رئیس دانا در گفت‌وگو با آرمان امروز، آزاد کردن خرید و فروش مسکن مهر را نوعی انحراف از فعالیت برای تامین مسکن دانست. وی با اشاره به تجربه «مسکن پرند» و تعدد بنگاههای معاملاتی مسکن در آن پروژه، سیاست مذکور را از عوامل ایجاد تورم برشمرد. ….

آرمان – خسرو صادقی بروجنی:
تا پیش از تصویب سیاست‏های کلی دولت در زمینه مسکن و وضعیت بودجه سال ۹۳ نمی‌توان تصمیمات لازم را در این مورد اتخاذ کرد. سید مهدی هاشمی، رئیس کمیسیون عمران مجلس ضمن بیان این مطلب گفت: این طرح در کمیسیون عمران مورد بحث و بررسی قرار گرفت و در صورت نیاز برای اظهار نظر به سایر کمیسیون‌های مجلس نیز ارائه خواهد شد و سپس نتیجه‌گیری نهایی درباره این طرح اعلام خواهد شد. طرح جامع مسکن شامل جزئیات مسکن اجتماعی، حمایتی و آزاد است با دیگر برنامه‌های وزارت راه و شهرسازی همچون ایجاد صندوق‌های زمین و مسکن. همچنین رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان با اشاره به طرح مواردی درخصوص برنامه دولت در مورد مسکن اقشار کم درآمد؛ اظهار داشت: تاکنون ابعاد این طرح به طور کامل شفاف‌سازی نشده که بتوان درباره آن اظهار نظر کرد. طبعاً پس از ارائه طرح و توضیحات وزیر، بهتر می‌توان در این باره اعلام نظر کرد. این نماینده مجلس تصریح کرد: طبعاً هرآنچه که پس از بررسی در کمیسیون عمران مصوب شود در بازار خرید و فروش مسکن تاثیر خواهد گذاشت اما فعلاً هرگونه اظهار نظر در این ارتباط زود است.

عباس آخوندی، وزیر مسکن و شهرسازی، شهریور ماه سال جاری درخصوص این سوال که آیا خرید و فروش مسکن مهر آزاد است یا خیر، گفته بود اگر قوانین و مقررات مسکن مهر درگذشته بر این اساس بود که خرید و فروش مسکن مهر آزاد نباشد، امروز نیز بر اساس همان قوانین و مقررات خرید و فروش مسکن مهر آزاد نیست. وی همچنین تاکید کرده بود طرح‌هایی که در دست اقدام داریم باعث رونق بازار مسکن خواهد شد. اما وی ۲۳ آذر و در برنامه نگاه در شبکه یک صدا و سیمای جمهوری اسلامی، از آزاد شدن خرید و فروش مسکن مهر خبر داد. آخوندی درخصوص واگذاری مسکن مهر گفت: «خرید و فروش مسکن مهر بزودی آزاد می‏شود و بخشنامه و دستورالعمل آن تا چند هفته دیگر صادر می‌شود، اما چیزی که حائز اهمیت است این است که تاکنون یک میلیون و ۲۰۰ هزار مسکن مهر واگذار شده و حدود ۸۰۰ هزار تا ۹۰۰ هزار مسکن مهر باقیمانده که انتظار می‌رود، تا پایان سال ۹۳ حدود ۸۰ درصد واحدهای مسکونی باقیمانده واگذار شود»، وی تاکید کرد: «گفته می‌شود، مردم حق خرید و فروش مسکن مهر را ندارند، چرا حق فروش را ندارند؟ بنابراین تا چند هفته آینده بخشنامه آزاد شدن معاملات مسکن مهر صادر می‌شود.» دکتر فریبرز رئیس دانا در گفت‌وگو با آرمان امروز، آزاد کردن خرید و فروش مسکن مهر را نوعی انحراف از فعالیت برای تامین مسکن دانست. وی با اشاره به تجربه «مسکن پرند» و تعدد بنگاههای معاملاتی مسکن در آن پروژه، سیاست مذکور را از عوامل ایجاد تورم برشمرد.

این اقتصاددان ضمن انتقاد به کسانی که افزایش نقدینگی دولت در نتیجه مسکن مهر را عامل اصلی تورم تلقی می‏کنند، معتقد است: «تورم در ایران ریشه تاریخی دارد و قبل از تأسیس مسکن مهر هم وجود داشت و مطالعات نشان می‏دهد مبالغی که دولت از بانک‏‌ها وام گرفته فقط در مسکن مهر سرمایه‌گذاری نشده است. به باور او «گرچه ممکن است ارقام وام گرفته شده با میزان سرمایه‌گذاری در مسکن برابر باشد اما این مساله دلیل کافی نیست برای اینکه معتقد باشیم همه این وام‌ها در مسکن مهر سرمایه‌گذاری شده است.» رئیس‏ دانا خاطر نشان کرد: «بخاطر نهادهایی که وجود دارد این وام‏ها به بخش‏‏های دیگری جز مسکن مهر هم هدایت می‏شود و به‌رغم اینکه گفته می‏شود بدهی دولت به بانک‌ها ۳ برابر افزایش یافته اما میزان بدهی بخش خصوصی به آ‏ن‏ها ۱۴ برابر شده است که نتیجه چنین امری رواج دلالی و ایجاد تورم مستغلاتی است.» با این همه وزیر مسکن و شهرسازی، راهکار مناسب را ایجاد صندوق پس انداز مسکن و پرداخت تسهیلاتی می‏داند که متقاضیان را در مناطقی که دوست دارد صاحب مسکن می‏کند. اما فریبرز رئیس‌دانا به وجود این صندوق‏ها در گذشته اشاره کرده و معتقد است: «تجربه بهتری از این صندوق‏ها در گذشته اجرا شده که نتیجه‌بخش نبوده‌اند.» وی راهکار مفید در این زمینه را اعطای وام به سازندگان مسکن و سازماندهی آن‏‏ها توسط بخش تعاونی و بازپرداخت این وام‏ها توسط مردم و ساکنین این منازل در یک فرایند ۱۰ تا ۱۲ ساله دانست.

عارف اقوامی مقدم، کارشناس مسائل شهری نیز پیرامون تجربه کشورهای دیگر در حمایت از اقشار کم درآمد به «آرمان امروز» گفت: «برخی دولت‏ها با ارائه‏ بسته‏‏های حمایتی در بخش استیجار مسکن و نه مالکیت وارد می‏شوند. مثلاً در بریتانیا مسکن اجتماعی ۱۷ درصد از کل مسکن را شامل می‏شود که در آن‏ها دولت میزان اجاره را پایین‌تر از مقدار آن در بازار مسکن نگه می‏دارد و یا در کشورهای اسکاندیناوی، دولت کمک هزینه مسکن به اقشار پرداخت می‏کند.» وی همچنین با اشاره به رابطه‏ مسکن و سیاست اعتقاد دارد برخی دولت‏ها از مساله‏ مسکن برای اهداف سیاسی خود استفاده می‏کنند مانند سنگاپور که حزب پیروزیش با شعار تامین مسکن در انتخابات پیروز شد.

اقوامی، ضمن اشاره به فقدان سرمایه گذاری خارجی در بخش مسکن معتقد است: «این نوع سرمایه‏گذاری می‏تواند به کاهش قیمت آن منجر شود که ما فاقد آن هستیم.» وی با اشاره به مشکل اشتغال در ایران، بخش عمده اشتغال در ایران را در حوزه مسکن و آن را از موانع سرمایه‏گذاری در این بخش دانست چرا که ممکن است مشاغل دیگر را دچار مشکل کند. این کارشناس مسائل شهری، سیاست‏های خاص منطقه‏ای را از دیگر راهکارهای دسترسی اقشار کم درآمد به مسکن برشمرد و افزود:‌ «در هر منطقه‏ ای و بنا بر شرایط آن‏جا باید سیاست‏های متفاوتی اتخاذ کرد. مثلاً در تهران باید تکیه اصلی به جای مالکیت بر استیجار باشد اما در جای دیگر این سیاست می‏تواند در حوزه تولید مسکن و یا مالکیت آن تمرکز کند.» وی همچنین با اشاره به بازار مسکن و ارتباط آن با بازارهای دیگر، فعال سازی بازارهای دیگر را از جمله عواملی دانست که منجر می‏شود فعالین اقتصادی فقط در بازار مسکن سرمایه‏ گذاری نکنند.

متاسفانه بخش دیدگاه‌های این مطلب بسته است.