بشری المقطری، زن شورشی یمنی که خود از یک خانواده ی کارگری معروف چپگرا می آید، از گزند تکفیر و تهدید در امان نمانده است. او دومین فردی است که در تاریخ یمن فتوی قتل گرفته است. ….

قاتل این زن به بهشت می رود
شعله ایرانی

بٌشری المقطری زن شورشی یمن است. سی و سه ساله است. نویسنده ایی مطرح، ژورنالیستی شجاع و یکی از رهبران جنبش انقلابی یمن است. خودش را نویسنده و فعال انقلابی معرفی می کند. در جهان عرب و عرصه ی بین المللی نیز نامی شناخته شده است. بسیاری در یمن و کشورهای عربی معتقدند که جایزه صلح نوبل در واقع شایسته او بود و نه توکل کرمان که پس از دریافت جایزه سکوت کرد و از دستورات حزب اسلام گرای اصلاح که خود عضو آن است تخطی نکرد. بشری المقطری از رهبران و سازمان دهندگان پیاده روی بزرگ شش روزه در مخالفت با دیکتاتور یمن از شهر زادگاهش تعز به صنعا بود. بشری زنی است که فتوی قتلش توسط مجمع علمای یمن صادر شده است.

بشری المقطری معتقد است که یکی از نیروهای عمده محرکه ی انقلاب یمن زنان جوان بوده اند. اما با این وجود تنها چهل کرسی از ۵۵۶ کرسی مجلس یمن به زنان اختصاص یافت. به گفته ی او اکثر این زنان از جانب احزابی کاندید و انتخاب شده اند که به آنها اجازه ی اظهار نظر مستقل در مورد مسائل زنان را نمی دهند. در قانون اساسی یمن موارد نقض حقوق زنان فراوان است. قانون بر مبنای اصول شریعت تنظیم شده اما حتی این قانون ناقص هم شامل اکثریت زنان نمی شود. در مناطق غیر شهری زنان از حق ارث هم محرومند. بشری المقطری می گوید:

- در جریان انقلاب یمن رسانه های غربی و کانال خبری الجزیره همواره زنانی را نشان می دادند که سر تا پا در چادر سیاه پوشیده شده بودند و نقاب داشتند. در حالیکه این همه ی واقعیت نبود. زنان دیگری هم در صفوف تظاهرات ها و تحصن ها حضور داشتند که صورت هایشان را نپوشانده بودند، طور دیگری لباس پوشیده بودند و نقش رهبری را داشتند. این رسانه ها زنان لیبرال و چپی را که در انقلاب حضور فعال داشتند برجسته نمی کردند. این نوع تبلیغات کلیشه ایی رایج البته به نفع نیروهای افراطی اسلامگراست و سلطه ی پدرسالاری را تحکیم می کند. این رسانه ها می خواهند القا کنند که زنان گوش به فرمان مردان اسلام گرا هستند و نقش کلیدی ندارند.

بشری المقطری می گوید که نسل جدیدی از زنان توانمند در کشورش پا به عرصه ی فعالیت های سیاسی و اجتماعی گذاشته اند. زنانی که در تظاهرات های ژانویه ۲۰۱۲ کتک خوردند اما به خانه بازنگشتند. اکثر زنان جوان شرکت کننده در انقلاب به گفته ی بشری، زنان مستقل و غیرمتشکل در احزاب سیاسی بودند.

- این ها عمدتن زنان جوان و دانشجو هستند. نوعی اتحاد خودجوش میان زنان شکل گرفته که هنوز شکل سازمانیافته ندارد. شعار اصلی این زنان “حقوق مدنی” است و برای دست یابی به خواسته هایشان با احزاب لیبرال و چپ و دیگر گروه ها همکاری می کنند. اینها زنان سرسختی هستند. در شرایط یمن باید سرسخت و مقاوم بود! زنان جوان سعی می کنند تصویر دیگری از زن یمنی ارائه دهند. یکی از زنان در فیس بوک عکسی از خودش گذاشت و رویش نوشت “بگذار موهایت باد بخورد/نفس بکشد”. این داستان معرکه ایی بر پا کرد و این دختر مورد آزار واذیت های فراوانی قرار گرفت. یکی دیگر از شعارهای این گروه های زنان جوان در مورد آزادی پوشش است با این مضمون: “تو پوشش مرا انتخاب نمی کنی!”

بشری تعریف می کند که فعالین زن به ویژه چپگراها، تلاش می کنند تا جنبش فمینیستی زنان را از الیتیسم خارج کنند تا دیگر محدود به زنان پایتخت نشین و تحصیلکرده نباشد و زنان دیگر مناطق را هم در بر بگیرد. او از فقر بسیار و بی حقوقی کامل زنان در مناطق غیر شهری می گوید.

بشری المقطری که خود از یک خانواده ی کارگری معروف چپگرا می آید، از گزند تکفیر و تهدید در امان نمانده است. او دومین فردی است که در تاریخ یمن فتوی قتل گرفته است. داستان از این قرار است: وقتی او به اتفاق فعالین سیاسی و زنان جوان شهرش در دسامبر ۲۰۱۱ کاروان مردم را برای پیوستن به تظاهرات صنعا علیه رییس جمهور دیکتاتور یمن، علی عبدالله صالح، سازماندهی کرد و زنان را هم به راه انداخت، با مخالفت زیادی مواجه شد. وقتی به قصد استراحت و شستشو در شهرها و قصبه های میان راه توقف می کردند، مساجد درهایشان را به روی زنان می بستند. بالاخره هم نظامی ها به این صف حمله کردند و بشری و بسیاری دیگر را کتک زدند و مجروح کردند. همان روز او در مقاله ایی نوشت که “حتی خدا هم ما را تنها گذاشته بود”. این جمله و متن مقاله باعث شد که مجمع علمای یمن حکم ارتداد او را صادر کردند.
یک شب سیصد زن از حزب اسلامگرای اصلاح به خانه اش حمله کردند تا او را بیرون بکشند و به قتل برسانند. از آن پس بشری در خانه اش نخوابید. در سراسر شهر اعلامیه هایی با عکس بشری پخش کردند و با بلندگو در محلات اعلام کردند که هر کس او را یافت باید حکم فتوی را اجرا کند. یکی از دوستان بشری تعریف می کند که وقتی رهبری حزب سوسیالیست یمن که بشری از اعضای مرکزی آن است با مصلحت طلبی از او خواستند تا برای ختم قائله و لغو فتوی از علما معذرت خواهی کند او آنقدرعصبانی شد که رفت تا به رسم اعراب برای تحقیر آنها کفشش را در بیاورد و به طرف شان پرتاب کند! بشری اهل معذرت خواهی از بنیادگرایان نبود. نه از نوشتن بازماند و نه از فعالیت انقلابی اش کاست.
توکل کرمان برنده ی جایزه ی صلح نوبل که قاعدتن می بایست در موارد نقض حقوق بشر دخالت کند، هیچگاه به دفاع از بشری در مقابل حزب اصلاح و اسلامگرایانی که فتوی قتل او را صادر کردند نپرداخت و سکوت کرد.
- هیچ کدام از ده ها سازمان حقوق بشری و مدافع دمکراسی در یمن به حمایت از من برنخواستند. تنها چند ماه بعد چند نویسنده ی عرب از کشورهای دیگر از من حمایت کردند که آنهم با احتیاط بود.
خبر این فتوی در سطح رسانه های غربی برجسته نشد و عکس العملی به دنبال نداشت. بشری المقطری معتقد است که این فتوی جنبه ی مذهبی نداشت بلکه یک اقدام سیاسی علیه او و به منظور ترساندن دختران جوان به پا خاسته ی یمنی با گرایشات سیاسی چپ بود. او حالا برای حفظ جانش مجبور شده به چادر سیاه و برقع پناه ببرد تا هنگام تردد در شهر محل زندگی اش شناسایی نشود. زیر چادر اما گردبند محبوبش با عکس چه گوارا را همچنان حفظ کرده است.
بشری المقطری چند روزی در ماه دسامبر مهمان سازمان های مختلف در شهر استکهلم بود. در میان جمعی از روزنامه نگاران زن که برای آشنایی و تقدیر از این زن جسور یمنی گرد هم آمده بودند با خنده ایی پرطنین گفت: “قاتل من به بهشت می رود!”

بشری المقطری پس از سفر اروپایی اش به یمن بازگشت و دوستانش نگران جان این زن شورشی هستند.

استکهلم دسامبر ۲۰۱۲
avayezan@gmail.com