نقطه امیدی برای قربانیان شکنجه در ایران

حسن زارع زاده اردشیر
این پرونده سر درازی دارد و سال‌هاست که در دادگاه‌های کانادا مطرح است. بوذری از یک دهه پیش در ارتباط با این پرونده فعالیت کرده و زمانی که دادگاه‌های ایالت انتاریو تعقیب قضائی دولت ایران را به دلیل عدم مطابقت با قوانین کانادا رد کرده بود اعلام کرد “از پای نخواهم نشست” پرونده شکایت دکتر هوشنگ بوذری از مهدی هاشمی بهرمانی، فرزند اکبر هاشمی بهرمانی (رفسنجانی) به ثمر نشست و دادگاه عالی ایالت انتاریو رای داد تا مهدی هاشمی غرامتی به مبلغ ۱۲ میلیون و ۹۲۰ هزار دلار به آقای بوذری و خانواده او پرداخت کند. محکومیت مهدی هاشمی در ماه آگوست ۲۰۱۱ قطعی شده اما اعلام نشده بود.

مارک آرنولد، وکیل مدافع خانواده بوذری به نشریه هفت گفت که این رای نهایی است اما مهدی هاشمی می تواند درخوست بررسی مجدد کند اما باید دلایل قابل قبولی به دادگاه ارائه کند و دادگاه را قانع کند که چرا در دادگاه حاضر نشده بود و همچنین دفاع او قابل بحث و بررسی باشد.

این پرونده سر درازی دارد و سالهاست که در دادگاههای کانادا مطرح است. بوذری از یک دهه پیش در ارتباط با این پرونده فعالیت کرده و زمانی که دادگاه های ایالت انتاریو تعقیب قضائی دولت ایران را به دلیل عدم مطابقت با قوانین کانادا رد کرده بود اعلام کرد “از پای نخواهم نشست”.

هوشنگ بوذری قبل از انقلاب در دانشگاه “تورینو” ایتالیا در رشته فیزیک هسته ای درجه دکترا دریافت کرد و پس از انقلاب به استخدام دولت درآمد. او سطوح مختلف دولتی را تجربه کرد تا اینکه به عنوان مشاور وزارت نفت در زمان وزارت آقازاده مشغول به کار شد. پیشتر نیز در دفتر امور بین الملل مجلس که هاشمی رفسنجانی ریاست آن را برعهده داشت مشغول بود. گزارش های مشاوره ای او برای رفسنجانی موجب شد تا از این طریق با خاندان هاشمی از نزدیک آشنا شود. او پیشتر عنوان کرده بود: به دلیل اینکه با روند موجود در حکومت اسلامی سازگار نبودم بارها استعفا کردم اما تا جنگ بود با استعفای من موافقت نمی شد. بلافاصله پس از قبول قطعنامه در تابستان ۱۳۶۷ به بهانه بیماری همسرم یک سال مرخصی بی حقوق گرفتم و با خانواده ایران را ترک کردم و پس از یک سال استعفا کردم که این بار پذیرفته شد.” او در ایتالیا ساکن شد و شرکتی مشاوره ای در حوزه نفت و گاز تاسیس کرد.

اما ماجرا از آنجا آغاز می شود که دکتر بوذری در اوایل دهه هفتاد با دعوت مهدی هاشمی و پدرش برای کمک به پروژه های نفتی به ایران باز گشت و اما به فاصله کوتاهی دستگیر و روانه زندان مخوف توحید شد که به “شکنجه گاه توحید” معروف است. در مدت نزدیک هفت هشت ماه به شدت تحت شکنجه قرار گرفت و بیش از سه میلیون دلار از دارایی های او به عنوان باج اخذ شد. او با وعده اینکه پس از آزادی حاضر است مبالغ بیشتری بپردازد، آزاد گردید و بعد از استقرار در کانادا به دلیل شکنجه های اعمال شده علیه دولت ایران و سران جمهوری اسلامی در سال ۲۰۰۱ شکایت کرد.

اگرچه شکایت هوشنگ بوذری علیه دولت ایران به نتیجه نرسید، اما او از پای ننشست و پیگیری های حقوقی را ادامه داد. در ماه آپریل ۲۰۰۵ یعنی تنها دو ماه و نیم بعد از تصمیم دادگاه عالی انتاریو، از دولت کانادا به سازمان ملل متحد شکایت کرد و از این رو سازمان ملل کانادا را موظف به تغییر قانون خود کرد. در این راستا همچنین یکی از مواردی که دنبال کرد شکایت از مهدی و اکبر رفسنجانی بود. نتیجه دادگاه عالی ایالت انتاریو در این زمینه البته مثبت بود و مهدی هاشمی باید مبلغ ۱۲ میلیون و ۹۰۰ هزار دلار به خانواده بوذری به عنوان غرامت پرداخت کند. مهدی هاشمی در انگلستان و دانشگاه آکسفورد مشغول تحصیل است و از آنجائیکه تصمیم دادگاه کانادایی در کشورهای اروپایی قابل تنفیذ و اجرا است او راه فراری نخواهد داشت.

دکتر هوشنگ بوذری پیشتر عنوان کرده است که هدف او دریافت خسارت نیست بلکه تلاش برای به پای میز محاکمه کشاندن مقامات جمهوری اسلامی و عوامل شکنجه است و موضوع غرامت تنها شکل حقوقی پرونده را نشان می دهد که باید طی شود. نکته ای که دکتر بوذری مورد توجه قرار داده از آن رو حائز اهمیت است که می تواند نقطه امیدی برای افرادی باشد که در سالهای گذشته به دلیل تحت تعقیب بودن از کشور گریخته اند و مدتی نیز در زندانها و بازداشتگاههای جمهوری اسلامی تحت شکنجه قرار داشته اند. طرح شکایت از مقامات جمهوری اسلامی در دادگاههای خارجی به دلیل شکنجه و نقض حقوق بشر البته موضوع تازه ای نیست اما دغدغه ای است که هنوز به نقطه مطلوب قربانیان نقض حقوق بشر نرسیده است.

همانطور که هوشنگ بوذری پیشتر گفته بود “از پای نخواهم نشست”، از پای ننشست و بالاخره به بخشی از پرونده سرانجامی مطلوب داد؛ سرانجامی که می تواند برای بسیاری از قربانیان شکنجه نیز راهگشا باشد.

——————
نسخه چاپی این مطلب در شماره اخیر نشریه هفت چاپ کانادا و آمریکا درج شده است و نسخه اینترنتی آن در اختیار گویا قرار گرفته است.
http://issuu.com/haftmagazin

——————
منبع: گویا نیوز
http://news.gooya.com