شاهین بوستانی: گامی به سوی یک تلویزیون مستقل

آنچه مرا به نگارش این مقاله واداشت تجربه ها و شکست های اسفبار در راه اندازی تلویزیون های فارسی زبان بی شماری است که در بیش از سه دهه در خارج از ایران همواره با ناکامی روبرو شده اند.  متأسفانه از ظواهر امر چنین بر می آید که ما هنوز در همان راه قبلی قدم بر می داریم که  به شکست قطعی منجر خواهد شد. انگار ما  از گذشته هیچ نیاموخته ایم!

 شروع پخش تلویزیون “من و تو ۱″ از لندن در هفته گذشته، ۲۸ اکتبر، و اعلام راه اندازی تلویزیون روشنفکران تحت عنوان”ایران ندا”، در دو ماه گذشته از ضعف های عمیق ساختاری حکایت می کنند  که متأسفانه باعث می شوند تا این تلویزیون ها نتوانند در دراز مدت دوام بیآورند.

از طرف دیگر با روی کار آمدن دولت دیوید کامرون در انگلیس، بودجه بی بی سی مادر و بی بی سی ورلد سرویس  به میزان  ۲۵ در صد کاهش پیدا کرده است   که  این امر اگر منجر به تعطیلی  تلویزیون بی بی سی فارسی تا آخر این دهه نشود حداقل باعث می شود که  برنامه های آن بسیار بسیار محدود شوند بطوری که برای ما ایرانیان در مقایسه با  تلویزیون های دیگر کاملأ بی ارزش خواهند بود.

در مقالات قبلی در باره ساختار تلویزیون بی بی سی فارسی به این نتیجه  رسیدیم  که این کانال تلویزیونی، بر خلاف ادعاهای مکررش، اصلأ مستقل و بی طرف نیست و برای شکل گیری کشوری مدرن، مستقل و دموکراتیکی که مردم ایران در سراسر دنیا برای ساختن آن تلاش می کنند، نمی توان هیچ تکیه ای بر این کانال  کرد. تلویزیون بی بی سی فارسی بی شک جایگاهی در تاریخ ایران نخواهد داشت و ما می باید به آینده ای پر تحرک و سازنده برای کشورمان بیاندیشیم.

کشورهای دموکراتیک و مستقل احتیاج مبرم به وجود رسانه های کاملأ مستقل و خود کفا دارند که بتوانند کارکرد دولت ها و روند اجتماعی و فرهنگی جامعه را نظارت و ممیزی کنند. وجود رسانه های مختلف با دیدگاه های متنوع برای ساختن چنین کشوری ضروری است. اما متأسفانه هزینه های هنگفت رسانه تلویزیون ماهواره ای، بدلیل گران بودن این تکنولوژی و متکی بودن به متخصصین فنی و  برنامه سازان خلاق  وحرفه ای ، مانع از شکل گیری و بقای دراز مدت  این تلویزیون ها می شود. دلیل اصلی  آن هم محدود بودن منابع تأمین بودجه برای حفظ کانال های فارسی زبان است، و این را تجربه ها و کیفیت تلویزیون های گوناگون ایرانیان بعد از انقلاب بخوبی نشان داده است.

تنها راه بقا فقط وفقط وجود یک تلویزیون مادر و به تمام معنا مستقل است. حامیانش هم باید کانال های تلویزیونی و شرکت های مستقل برنامه ساز باشند که  در تلویزیون مادر سهام دارند و بودجه آن هم فقط از راه فروش تبلیغاتی تامین می شود که در لابلای برنامه ها پخش می شوند. به این ترتیب  این کانال به هیچ دولتی برای بقا متکی نخواهد بود و سهامداران آن هم در انتخاب نوع برنامه های این کانال هیچ دخالتی نخواهند داشت. این مدیران مستقل و با تجربه بخش های مختلف این تلویزیون هستند که بر اساس اصول بنیادی این کانال مستقل مردمی، از میان پروژهای رسیده، تعدادی را دستچین می کنند و به تهیه کنندگان حرفه ای ساخت این برنامه ها را سفارش می دهند.

این کانال مستقل فقط روی پای خود خواهد ایستاد و به شکل یک ارگان تجاری، بر اساس منشور مردمی آن، اداره خواهد شد. این کانال  باید آنقدر خود کفا باشد که بتواند برای صدها سال دوام بیاورد و آمدن و رفتن هیچ حکومتی نتواند هیچگونه خدشه ای در روند کار آن ایجاد کند. بر عکس این کانال تضمین کننده نظارت و ممیزی بر حکومت ها برای حفظ حقوق شهروندان خواهد بود.

این شبکه تلویزیونی با برنامه های مختلف درجه یک حرفه ای اطلاع رسانی، آموزشی و سرگرم کننده می تواند به جایگاهی برسد که تنها کانال تلویزیونی باشد که اکثر تماشاچیان صد میلیونی فارسی زبان آن را تماشا می کنند. به این ترتیب  شرکت های مختلف و  نه فقط ایرانی، برای پخش  تبلیغات شان از این شبکه معتبر و پر طرفدار سر ودست خواهند شکست. در این صورت  است که نرخ فروش تبلیغات در این شبکه توسط مدیران تجاری این کانال، ونه توسط تبلیغ دهندگان، به نرخ مناسب روز تعیین می شوند و این خود می تواند بقا و استقلال  این شبکه را حفظ کند.

بدین طریق این کانال درآمد قابل توجهی خواهد داشت و می تواند برای  ساخت برنامه های مختلف هنری، فرهنگی، آموزشی و خبری سرمایه گذاری کند. از آنجا که این تلویزیون حرفه ای است، برنامه سازان و هنرمندان  نیز  به همکاری و تهیه برنامه برای این شبکه تلویزیونی علاقمند خواهند بود زیرا که این رسانه تلویزیونی امکان رشد و خلاقیت به آن ها خواهد داد در حالی که  استقلال هنری و حرفه ای آن ها را تضمین می کند. اینگونه است که  این کانال یکی از حرفه ای ترین و پر طرفدار ترین شبکه های تلویزیونی خواهد شد که نه تنها مرزهای برنامه سازی را به جلو خواهد برد بلکه نمونه یک ارگان تجاری موفق می شود که سهام  آن در بازار بورس دنیا با قیمت های بالا رد وبدل خواهد شد.

اما برای تشکیل چنین شبکه تلویزیونی مادر باید  یک اتحاد عمل بین دست اندرکاران و برنامه سازان  از تمام فرقه ها بوجود بیاید وگرنه این کار غیرعملی خواهد بود و برای من دیگر ادعاهای آن ها برای تشکیل یک حکومت دموکراتیک و مردمی در ایران بی معنا است؛ زیرا آن ها برای تشکیل یک چنین کانالی در خارج از ایران و بدون ترس از اسلحه و زندان نتوانستند بر اساس یک آرمان مشترک مردمی گرد هم بیایند و برای ساختن آستین بالا بزنند. ساختن آنچه  که می تواند برای نسل ها  تضمین کنندۀ حکومت آرمانی باشد که آن ها در حال حاضر شعار تشکیل آن را می دهند!

پس باید حول یک محور مشترک به راه اندازی این کانال  تلویزیونی مستقل، که مرحله ای در تضمین شکل گیری حکومتی دموکراتیک و مردمی در ایران خواهد بود، دست بدست هم بدهیم و به همدیگر کمک کنیم تا از شکست  این تجربه های جدید در راه اندازی کانال های مختلف، که دوام چندانی نخواهند داشت، جلوگیری کنیم.

در این کانال تلویزیونی مستقل، که فعلأ می توان برای ساده کردن از اسم “من وتو ندای ایران” استفاده کرد، هم برای ایده های خوب تجاری و سرگرم کننده تلویزیون ” من و تو” کیوان و مرجان عباسی  جا هست و هم  برای برنامه های ارزشمند متفکران و فیلمسازان با سابقه “ایران ندا” و دیگر برنامه سازان مستقل و کانال های تلویزیونی ایرانیان در سراسر دنیا امکان و فرصت فراهم خواهد بود، خلاصه یک تلویزیون مادر و به تمام معنا مستقل!

 برای نمونه “ایران ندا” می تواند از تجربه ها و شم تجاری تلویزیون “من و تو” بهره جویی کند و کانال “من و تو” هم از اندیشه  و تجربه های متفکران و برنامه سازان خوبمان در “ایران ندا” استفاده خوبی بکند  که سخت بدان محتاج است. این نیاز در برنامه های چند روز اول تلویزیون “من و تو”، از نظر حفظ کیفیت حرفه ای و خلاقانه، بخوبی درک می شود .

کیوان عباسی، مغز متفکر، پر انرژی و با شم خوب تجاری تلویزیون “من و تو” است اما بسیار دست تنها است و احتیاج به کمک و همفکری هموطنان حرفه ایش دارد. و این بخوبی از فکر جالب و قشنگ “اتاق خبر” پیداست که نیاز به تجربه افراد خوب برنامه ساز مستقل دیگر مثل “ایران ندا” برای پرورش و بهتر کردن این برنامه دارد. در نوشته های بعدی به تفسیر و تحلیل برنامه های این کانال خواهم پرداخت که الأن جایش اینجا نیست. اما فعلأ به این مختصر بسنده می کنم که “اتاق خبر” در شکل فعلیش بیشتر شبیه گزارش دست دوم وسوم از اخبار جراید و رسانه های دیگر است. از طرف دیگر به شکلی که اجرا می شود که توجه آدم کمتر به خبر است در حالی که باید به ساده ترین فرم بعنوان اصل قضیه اجرا شود تا تماشاچی را درمرکز خبر قرار دهد نه این که او را در حاشیه بگذارد و گود نشین بکند.

بطور خلاصه، نبود یک تلویزیون مستقل، “من و تو ندای ایران”، بدون شک دوام “ایران ندا” را به یکی دو سال بعد از روی کار آمدن یک حکومت نیمه دموکراتیک در ایران محدود خواهد کرد؛ زیرا اهداف این گروه در اصل بدینجا ختم می شود و از طرفی دیگر حامیان مالی آن فقط تا این حد جلو خواهند آمد! از سوی دیگر تلویزیون “من و تو” هم بعد از رسیدن به یک سود سریع خوب با تغییر حکومت در ایران و خسته شدن مردم از برنامه های فقط تفریحی آن باعث بسته شدن درهای این کانال  سرگرم کننده خوب خواهند شد، و این بسیار غم انگیز است.

اما سئوال من اینجا است که چرا اینگونه باید باشد و ما طعم تلخ شکست را دوباره با چشمان بسته بچشیم. دوستان این شبکه تلویزیونی پیشنهادی ام هم می تواند سود آور باشد و هم می تواند تضمین کنندۀ دموکراسی حکومت های آتی ایران.

پس بیاییم با هم برای ایجاد یک تلویزیون مستقل مادر گامی برداریم.

شاهین بوستانی -  لندن -  نوامبر ۲۰۱۰
http://www.mybbcpersian.com
 http://www.facebook.com/shahin.bostani

——————————————————————————–

مقالات قبلی
انتقادی بر ساختار تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی (قسمت اوّل):
http://news.gooya.com/politics/archives/2010/04/103550.php

 انتقادی برساختار تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی (قسمت دوّم):
http://news.gooya.com/politics/archives/2010/04/103926.php

 انتقادی بر ساختار تلویزیون بی‌بی‌سی فارسی (قسمت سوّم):
http://news.gooya.com/politics/archives/2010/05/104354.php#more

ارسال دیدگاه