موتور رشد کمی و کیفی تشکلهای کارگری و کارفرمایی در کشور در حالی خاموش است که باید گفت وجود این تشکلها می تواند به تقویت روابط کار و کاهش اختلافات دو گروه بیانجامد.

خبرگزاری مهر::
یکی از حلقه های اصلی بازار کار و اشتغال که در تنظیم روابط بین کارگر و کارفرما نقش دارد و به نحوی حلقه واسط بین نیروهای کار یک سازمان با راس مجموعه است، تشکلهای کارگری و کارفرمایی نام دارد.

همفکری، مشارکت مردم یا نیروی کار شاغل در بنگاه، همراهی، تعامل برای حل مشکلات و پذیرش مسئولیتهای مختلف در محیط کار واژه هایی است که از کارکرد تشکلها به ذهن می رسد.

در خصوص نقش تشکلهای کارگری و کارفرمایی در ارتقای سطح تعاملات محیط های کاری و تاثیر آن در بهره وری و توسعه ارتباطات درون سازمانی با حمید حاج اسماعیلی عضو سابق هیئت تشخیص و حل اختلاف کارگری و کارفرمایی گفتگو کردیم که با هم می خوانیم:

خبرنگار مهر: نقش تشکلهای کارگری و کارفرمایی در بنگاهها را چگونه قابل ارزیابی می کند؟
حاج اسماعیلی: هرچقدر بتوانیم نقش پررنگ تری را برای تشکلهای کارگری و کارفرمایی در محیط های کاری تعریف کنیم شاهد تامین منافع دو شریک اجتماعی خواهیم بود‏؛ بنابراین اگر به تقویت روابط کار اعتقاد داریم لازم است تا رویکرد مثبتی نیز داشته باشیم.

آیا دسته بندی نیروهای مختلف کار به صورت صنفی برای مطالبه حقوق آنها از مصادیق تشکلها است؟
 در انجام کارهای عملیاتی باید گروههای مختلف را به صورت تخصصی ببینیم و مرز بین کارفرما و کارگر و همچنین سرمایه گذار را بدانیم. تشکیل صنفهای متعدد و ایجاد نهادهای مختلف می تواند ضمن ارائه آمار روشنی از وضعیت بازار کار، به ساماندهی بازار اشتغال از خدمات تا صنعت و گروههای دیگر بیانجامد، البته پس از شکل گیری تشکلها نیاز است تا توافقات بین کارگر و کارفرما با قوانین موجود در بازار کار مطابقت داده شود.

وجود تشکلهای قوی و تخصصی کارگری و کارفرمایی تا چه حد می تواند به حل و فصل مسائل و مشکلات موجود در روابط بین شرکای اجتماعی کمک کند؟
 می توان گفت نه تنها تشکلهای قوی می توانند به تقویت روابط کارگر و کارفرما کمک کنند بلکه به رونق اقتصاد کشور نیز کمک خواهد شد و دوطرف می توانند امیدوار باشند که مسائل آنها در چارچوبهای منطقی حل و فصل شود.

آیا در حال حاضر بازار کار و اشتغال کشور از وجود تشکلهای تخصصی و قوی صنفی بهره مند است؟
 متاسفانه در شرایط فعلی جز شوراهای اسلامی کار، تشکلهای دیگری نداریم و این موضوع در بخش کارفرمایی نیز مطرح است؛ هرچند کارفرمایان در حل مسائل صنفی خود از کارگران وضعیت بهتری دارند.

از نظر کمی وضعیت رشد تشکلهای کارگری را چگونه می بینید؟
متاسفانه در دوره های گذشته تشکلهای کارگری از رشد کمی برخوردار نشدند و می توان گفت برخی آمار سازیها نیز وارد این حوزه شده است به نحوی که از برخی انجمن‌هایی نام برده شد که وجود خارجی نداشته است و برخی دیگر نیز از لحاظ قانونی مشکلاتی را در کار به همراه خود دارند و مطابق قانون کار شکل نگرفته اند.

نقش و پیگیری وزارت کار برای حل مسائل مربوط به تشکلها و رفع ابهامات امیدوارکننده بوده است؟
خوشبختانه اخیرا وزارت کار و امور اجتماعی از انگیزه های خوبی برخوردار است تا از این طریق بتواند علاوه بر دستیابی به رشد کمی در تعداد تشکلها از لحاظ کیفی نیز در این بخش رونق ایجاد کند. به صورت کلی شکل گیری چرخه مدیریت در تشکلهای کارگری و کارفرمایی بر اساس اراده کارگران و کارفرمایان عضو می تواند تعیین کننده باشد.

ویژگیهای یک تشکل صنفی کارگری و یا کارفرمایی که بتوان شکل گیری آن را قانونی دانست، چه می دانید؟
اولین چیزی که می توان در این زمینه از آن نام برد صنفی بودن تشکل کارگری و کارفرمایی است که باید گفت یک تشکل واقعی باید برآمده از اراده کارگر و کارفرما به لحاظ اقتصادی و دانش نیز باشد.

همچنین ماهیت آن تشکل با نام کارگر و کارفرما سنخیت داشته باشد و از دخالت جریانهای سیاسی و دولت مصون باشد، ضمن اینکه لازم است تا وابستگی به جریانهای خارج از کشور مطرح نباشد و احزاب مختلف نفوذی در آن نداشته باشند‏، اگر اینگونه بود می توان گفت که تشکل از ویژگیهای یک تشکل صنفی مستقل برخوردار است ضمن اینکه یادآور می شوم موارد مطرح شده به هیچ وجه به معنی مغایرت فعالیت تشکل با مجموعه قوانین کشور نیست چون تطبیق فعالیت تشکل با قانون کار و اساسی کشور از واجبات است.

از وضعیت سازمانهای کارگری در بنگاههای تولیدی و صنعتی کشور بگوئید؟
 ما در حال حاضر سازمان کارگری در کشور به معنی صنفی بودن و نماینده واقعی و فراگیر کارگران نداریم. در قانون کار کنفدراسیون کارگری پیش بینی نشده است و فقط شوراهای اسلامی کار، انجمنهای صنفی و کانونهای عالی کارگری فعالیت دارند. این وضعیت در بخش کارفرمایی نیز به نوعی دیگر وجود دارد.

 در شرایط فعلی رشد کمی تشکلهای کارگری و کارفرمایی باید در اولویت قرار گیرد یا رشد کیفی؟
 اگر بخواهیم به سمت رشد کمی تشکلهای صنفی کارگری و کارفرمایی حرکت کنیم دچار آمار سازی خواهیم شد، ضمن اینکه رشد کیفی تشکلها بر توسعه تعداد آنها ارجحیت دارد.