سیمین بهبهانی در ۲۸ تیرماه ۱۳۰۶ خورشیدی از پدری روزنامه نگار، نویسنده و منتقد سیاسی، و مادری حق خواه، مدافع برابری و فعال جنبش زنان، در محله همت آباد تهران دیده به جهان گشود. سیمین بهبهانی در سال ۱۳۱۱ خورشیدی برای تحصیل دانش به مدرسه «ناموس» رفت. سیمین بهبهانی در سال ۱۹۹۹ و ۲۰۰۲ کاندید جایزه نوبل ادبیات بوده است.

مدرسه فمینیستی:
فرازهای زندگی و آثار ماندگار سیمین بهبهانی، بانوی شعر و غزل ایران فراوان است و از ظرفیت یک متن مختصر بیرون. اما ما در مدرسه فمینیستی به بهانه تولد ۸۳ سالگی ایشان تلاش کرده ایم در حد بضاعت و امکانات مان، مختصری از احوالات و آثار ایشان را گرد آورده و منتشر سازیم:

ــ سیمین بهبهانی ( سیمین خلیلی) در ۲۸ تیرماه ۱۳۰۶ خورشیدی از پدری روزنامه نگار، نویسنده و منتقد سیاسی، و مادری حق خواه، مدافع برابری و فعال جنبش زنان، در محله همت آباد تهران دیده به جهان گشود.

ــ فخرعظما ارغون (۱۲۷۷ – ۱۳۴۵ خورشیدی) مادر سیمین بهبهانی، شاعر، نویسنده و روزنامه نویس مستقل دوران خود بود. وی دختر مرتضی قلی ارغون (مکرم السلطان خلعتبری) بود. فخر عظما ارغون (فخر عادل خلعتبری) فارسی و عربی و فقه و اصول را در مکتبخانه خصوصی خواند و با متون نظم و نثر آشنایی کامل داشت و زبان فرانسه را نیز زیر نظر یک مربی سوئیسی آموخت و به عنوان معلم زبان فرانسه در آموزش و پرورش خدمت می‌کرد. فخرعظمی (فخر عادل خلعتبری) از زنان پیشرو جنبش زنان ایران و از شاعران موفق زمان خود بود و در «انجمن نسوان وطن خواه» عضویت داشت (۱۳۰۴- ۱۳۰۸). از سال ۱۳۱۱ سردبیر روزنامه آینده ایران بود و در سال ۱۳۱۴ مجله بانوان را منتشر کرد. او همچنین در زمان رضاشاه عضو فعال «کانون بانوان» و از شهریور ۱۳۲۰ از اعضای حزب دموکرات ایران بود.

ــ پدر سیمین بهبهانی به نام عباس خلیلی مدیر روزنامه اقدام و نویسنده بوده است. عباس خلیلی (۱۲۷۲ نجف – ۱۳۵۰ تهران) به دو زبان فارسی و عربی شعر می‌گفت و حدود ۱۱۰۰ بیت از ابیات شاهنامه فردوسی را به عربی ترجمه کرده بود و در ضمن رمان‌های متعددی را هم به رشته تحریر درآورد که همگی به چاپ رسیدند. عباس خلیلی از خانواده ای فرهنگی و تجددخواه بود. عموی عباس خلیلی، حاج میرزا حسین حاج میرزاخلیل مشهور به میرزا حسین خلیلی تهرانی نام داشت که از رهبران مشروطه بود. همچنین علامه ملاعلی رازی خلیلی تهرانی پدربزرگ اوست.

ــ سیمین بهبهانی در سال ۱۳۱۱ خورشیدی برای تحصیل دانش به مدرسه «ناموس» رفت.

ــ سال ۱۳۱۸ وارد دوره دبیرستان شد.

ــ در سال ۱۳۳۰ خورشیدی به استخدام آموزش و پرورش درآمد و حدود ۳۰ سال معلمی کرد.

ــ سال ۱۳۳۷ خورشیدی، سال ورود خانم بهبهانی به دانشکده خقوق است.

ــ در سال ۱۳۴۱ از دانشکده حقوق دانشگاه تهران در رشته قضایی فارغ التحصیل شد.

ــ از دوازده سالگی سرودن شعر را آغاز کرد و در چهارده سالگی شعرهایش را در مدرسه خواند.

ــ آشنایی خانم بهبهانی با موسیقی از سن سیزده سالگی بود و آموزش موسیقی را با نواختن چندقطعه فرنگی نزد ایرج عباسی آغاز کرد.

ــ به سال ۱۳۲۵ با حسن بهبهانی ازدواج کرد و صاحب سه فرزند شد به نامهای : علی (۱۳۲۶)، حسین (۱۳۲۸)، و یک دختر به نام امید (۱۳۳۳).

ــ زندگی مشترک با حسن بهبهانی پس از بیست و اندی سال، (۱۳۴۹) به جدایی می انجامد.

ــ پس از جدایی از حسن بهبهانی، در سال ۱۳۴۹ خورشیدی با منوچهر کوشیار ازدواج کرد.

ــ پس از چهارده سال زندگی مشترک و توأم با عشق، منوچهر کوشیار در سال ۱۳۶۳ دیده بر جهان فرو می بندد.

__ او دارای سه فرزند، دو پسر و یک دختر است. او خودش می گوید: « تنها دلبستگی‏ام به زندگی شعر است و سه فرزند، سه خورشید که از ورای سالیان نوجوانی‏ام تا این خستگی و رخوت میانسالی بر من تابنده و نوازشگرند. نخستین پسرم علی شعر زنده‏ی من است.»

آثار و مکتوبات سیمین بهبهانی:

ــ اولین مجموعه اشعار خانم بهبهانی «سه تار شکسته» در سال ۱۳۲۹ خورشیدی وقتی که ۲۴ سال اش بود منتشر شد. این مجموعه، شعرهایی را که از ۱۴ سالگی تا ۲۰ سالگی سروده بود را شامل می شد.

ــ دومین اثر منتشر شده ایشان «جای پا» در سال ۱۳۳۵ خورشیدی به چاپ رسید.

ــ سیمین بهبهانی کتاب «چلچراغ» را به سال ۱۳۳۶ منتشر کرد.

ــ « مر مر » چهارمین اثر سیمین بهبهانی است که در سال ۱۳۴۱ راهی بازار کتاب شد.

ــ اثر بعدی خانم بهبهانی با نام «رستاخیز» در سال ۱۳۵۲ خورشیدی منتشر گردید.

ــ «خطی ز سرعت و از آتش» به سال ۱۳۶۰ چاپ و راهی بازار کتاب شد.

ــ در سال ۱۳۶۲ کتاب «دشت ارژن» به چاپ رسید.

ــ «گزینه اشعار » خانم سیمین بهبهانی که در سال ۱۳۶۷ به چاپ رسید، پس انتشار با استقبال خوانندگان روبرو می شود.

ــ کتاب «درباره هنر و ادبیات» به قلم سیمین بهبهانی، یکی دیگر از آثار گرانقدر غزلسرای نام آور میهن ماست که سر انجام در سال ۱۳۶۸ خورشیدی به بازار کتاب عرضه شد.

ــ در سال ۱۳۶۹ خورشیدی یعنی شش سال پس از درگذشت غیرمنتظره منوچهر کوشیار همسر سیمین بهبهانی، انتشارات زوار کتابی متفاوت از خانم بهبهانی به چاپ رساند که در واقع سرگذشت زندگی خصوصی اش و نیز زندگی مشترک اش با منوچهر کوشیار بود. نام کتاب «آن مرد، مرد همراهم » است.

ــ «کاغذین ‌جامه» از دیگر آثار خانم بهبهانی است که به سال ۱۳۷۱ خورشیدی به علاقمندان آثار ایشان عرضه شد.

ــ در سال ۱۳۷۳ نیز اثری از بانوی شعر و غزل ایران به روی پیشخوان کتابفروشی ها رفت به نام «کولی و نامه و عشق».

ــ «شاعران امروز فرانسه» برگردان متنی از پیر دوبوادفر ، به فارسی است که توسط خانم بهبهانی صورت گرفت و نخستین چاپ آن در سال ۱۳۷۳ و چاپ دوم کتاب در سال ۱۳۸۲ خورشیدی منتشر گردید.

__ عاشق تر از همیشه بخوان، نیز مجموعه دیگر از اشعار سیمین بهبهانی است که توسط نشر مروارید در سال ۱۳۷۳به چاپ رسیده است.

ــ «یک دریچه آزادی» عنوان کتاب دیگری است به قلم سیمین بهبهانی که در سال ۱۳۷۴ خورشیدی چاپ و در فضای ادبی ایران اثرگذار شد.

ــ «با قلب خود چه خریدم؟» عنوان زیبای کتابی است از سیمین بهبهانی که در سال ۱۳۷۵ خورشیدی در ویترین کتابفروشی ها جای گرفت.

ــ انتشار کتاب «مجموعه اشعار» در سال ۱۳۸۸ از جمله آثار ارجمند خانم سیمین بهبهانی است که توسط نشر نگاه منتشر شده است.

__« یکی مثلا این که…» کتابی دیگر از سیمین خانم است که نشر البرز در سال ۱۳۷۹ منتشر کرده است.

ــ «یاد بعضی نفرات» که به قول خود خانم بهبهانی «نه تنها “بررسی” و “نقد” بل یادگزاره یی است که از سر صداقت و مهر » به نگارش درآورده اند حاوی نظرات و خاطرات و قضاوت های خانم بهبهانی در باره آثار بسیاری از شاعران و ادیبان و نویسندگان ایران است. این کتاب ارزنده در سال ۱۳۸۶ خورشیدی توسط نشر نگاه منتشر شد.

__ دوباره می سازمت وطن، با همکاری سارا خلیلی (مترجم)، مایکل بی یرد (ویراستار)، سیمین بهبهانی (شاعر) توسط نشر سخن در سال ۱۳۸۸ منتشر شد.

__ زنی با دامنی شعر، جشن نامه سیمین بهبهانی، توسط نشر نگاه در سال ۱۳۸۳، به کوشش علی دهباشی منتشر شد که در مورد سیمین خانم و اشعار و زندگی وی بود.

__ کتاب «گهواره سبز افرا» که توسط احمد ابومحجوب توسط انتشارات ثالث، در سال ۱۳۸۲ منتشر شد نیز در مورد سیمین خانم بهبهانی و اشعار و زندگی اوست.

برخی از جوایز و تقدیرها از سیمین بهبهانی

اشعار و غزلیات سیمین بهبهانی تاکنون به زبان های مختلف ترجمه و منتشر شده است از جمله:
گزینه شعر «جامی گناه» او به زبان انگلیسی ترجمه و در دانشگاه نیویورک منتشر شد.
ترجمه ۱۰۳ شعر از او به زبان انگلیسی در مجموعه ای به نام «فنجانی از آفتاب»
ترجمه ۱۰۲ شعر او به زبان آلمانی در مجموعه ای به نام «آن سوی واژه ها»

سیمین بهبهانی، تاکنون برنده ده ها جایزه علمی و آکادمیک به خاطر اشعار و غزلیات اش شده است. از جمله:

__ ۲۵ دی ۱۳۸۳ برنده جایزه بیژن جلالی، هیات داوران سومین جایزه شعر بیژن جلالی متشکل است از صفدر تقی زاده، احمد جلیلی، بهاالدین خرمشاهی، شمس لنگردی، کامیار عابدی، کامران فانی، جواد مجابی و علی میرزایی بود که در این سال خانم سیمین بهبهانی این جایزه را از آن خود کرد.

__ زن برگزیده سال ۱۳۷۷ از سوی کنفرانس پژوهش های زنان ایران

__ برنده جایزه لیلیان هیلمن و راشیل هامت از سوی سازمان نظارت بر حقوق بشر در ۱۳۷۸

__ اهدای جایزه به سیمین بهبهانی در دانشگاه استنفورد آمریکا

__ ۲۴ دی ۱۳۸۲ تجلیل از سیمین بهبهانی در جایزه شعر کارنامه به خاطر به خاطر یک عمر تلاش در حوزه شعر و ادبیات تجلیل به عمل خواهد آمد.

__ ۸ مارس ۱۳۸۶ بزرگداشت سیمین بهبهانی توسط کتابخانه صدیقه دولت آبادی و بهره برداری از تندیس سیمین بهبهانی، کاری از امیر محمد قاسمی زاده

__ شهریور ۱۳۸۶ در نخستین شماره نسخه الکترونیکى مجله “سالت” استرالیا، شعری از “سیمین بهبهانى” منتشر شد. مجله “سالت” براى نخستین بار در سال ۱۹۹۰ و به صورت چاپى منتشر شد اما سابقه این نشریه در واقع به دهه ۱۹۸۰ باز مى گردد .در این شماره، شعر “گفتى که یک حبه است” از خانم بهبهانى با ترجمه على علیزاده و جان کینسلا به همراه بیوگرافى کوتاهى از ایشان انتشار یافته است.

__ ۳ دی ماه ۱۳۸۷ در مراسم اهدا جایزه شعر زنان ایران به نام «خورشید»، لوح تقدیر یک عمر فعالیت ابدی به سیمین بهبهانی تعلق گرفت. سپیده جدیری در هنگام اهدای این جایزه به سیمین بهبهانی گفت: خانم بهبهانی نیازی به این جوایز ندارند این جوایز ما هستند که از خانم بهبهانی اعتبار می گیرند.

___ ۲ بهمن ۱۳۸۷ سیمین بهبهانی جایزه سیمون دوبووار را به نمایندگی از کمپین یک میلیون امضاء در فرانسه دریافت کرد. این مراسم در کافه «سن ژرمن ده‌پره» و با حضور کریستین ماری آلبانل وزیر فرهنگ و ارتباطات فرانسه و گروهی از فعالان حقوق زنان در پاریس برگزار شد.

__ انجمن بین المللی ایران شناسی، به نام سیمین بهبهانی، جایزه کتابی را بنیاد گذاشته است.

__ سیمین بهبهانی در سال ۱۹۹۹ و ۲۰۰۲ کاندید جایزه نوبل ادبیات بوده است.

__ ۱۲ ژوئن ۲۰۱۰ بنیاد ملی دموکراسی، جایزه سالانه دموکراسی را به جنبش سبز ایران اهدا کرده است. در این مراسم، این بنیاد سیمین بهبهانی را بعنوان نماد جنبش مردم ایران بر گزیده و بطور غیابی از وی تجلیل کرد.